Partycypacja obywatelska w badaniach Pawła Starosty
DOI:
https://doi.org/10.18778/0208-600X.87.03Słowa kluczowe:
aktywność obywatelska, lokalna partycypacja publiczna, alienacja, podmiotowość, obszary wiejskie, miasta poprzemysłowe, Centralna i Wschodnia EuropaAbstrakt
Badania dotyczące kondycji demokracji w krajach posocjalistycznych przede wszystkim skupiają się na kwestiach aktywności obywatelskiej. Celem artykułu jest zaprezentowanie zagadnienia uczestnictwa obywatelskiego w dorobku publikacyjnym profesora Pawła Starosty. Tekst ma charakter studium przeglądowego. Szczególną uwagę skoncentrowano na kontekście społecznym, celach i kierunkach badań, definiowaniu i determinantach partycypacji publicznej oraz na głównych wynikach obserwacji prowadzonych przez Pawła Starostę. Widoczny w analizowanych pracach wkład w naukę prof. Pawła Starosty polega rozszerzeniu postrzegania partycypacji publicznej poza wymiar behawioralny oraz skonstruowaniu koncepcji teoretycznych tłumaczących zaangażowanie polityczne według kryterium podmiotowości, a także wyodrębnieniu idealnych typów zaangażowania politycznego na poziomie lokalnym. Podsumowując, uzasadniony wydaje się wniosek o znacznym potencjale aplikacyjnym prac badawczych Pawła Starosty, zarówno w kontekście stosowanych metod pomiaru, jak i wyjaśniania zjawisk partycypacji na poziomie lokalnym. Szczególnie duża w tym zakresie może być wartość porównawcza dla badaczy układów lokalnych, zwłaszcza wiejskich (tzw. rural studies), reprezentujących różne dyscypliny naukowe, w tym np. socjologię polityki, socjologię wsi lub miasta, geografię społeczno-polityczną.
Bibliografia
Almond G., Verba S. (1963), The Civic Culture, Princeton University Press, Princeton.
Google Scholar
Arnstein S.R. (2012), Drabina partycypacji, [in:] Partycypacja. Przewodnik Krytyki Politycznej, Wydawnictwo Krytyki Politycznej, Warszawa.
Google Scholar
Beetham D. (2001), Political legitimacy, [in:] K. Nash, A. Scott (eds.), The Blackwell companion to political sociology, John Wiley & Sons.
Google Scholar
Brady H. (1999), Political Participation, [in:] J.P. Robinson, P.R. Shaver, L.S. Wrightsman (eds.), Measures of Political Attitudes, Academic Press, San Diego.
Google Scholar
Campbell A., Gurin D., Miller W.E. (1954), The Voter Decides, Row, Peterson and Company, New York.
Google Scholar
Cichosz M., Herbut R., Sroka J., Wójta-Kempa M. (2001), Oblicza wyborcy. Społeczne determinanty zachowań politycznych Dolnoślązaków, Wydawnictwo Profil, Wrocław.
Google Scholar
Curtis J., Baer D., Grabb E. (1992), Voluntary Association Memberships in Fifteen Countries, “American Sociological Review”, no. 57(2). https://doi.org/10.2307/2096201
Google Scholar
Cześnik M. (2002), Partycypacja wyborcza w Polsce 1991–2001, [in:] R. Markowski (ed.), System partyjny i zachowania wyborcze. Dekada polskich doświadczeń, ISP PAN i Fundacja im. Friedricha Eberta, Warszawa.
Google Scholar
Cześnik M. (2007), Partycypacja wyborcza w Polsce: perspektywa porównawcza, Wydawnictwo Scholar, Warszawa.
Google Scholar
Dahl R.A. (1995), Demokracja i jej krytycy, Wydawnictwo Aletheia, Warszawa.
Google Scholar
Etzioni A. (2012), Aktywne społeczeństwo. Teoria procesów społecznych i politycznych, Nomos, Kraków.
Google Scholar
Falecki W., Starosta P. (1987), Postawy obywateli w wyborach do rad narodowych, “Wieś Współczesna”, no. 10.
Google Scholar
Gostkowski Z. (1961), Zainteresowanie wyborami do rad narodowych wśród ludności Łodzi, “Studia Socjologiczne”, no. 2.
Google Scholar
Inglehart R., Baker W.E. (2000), Modernization, Cultural Change, and the Persistence of Traditional Values, “American Sociological Review”, vol. 65. https://doi.org/10.2307/2657288
Google Scholar
Jasińska-Kania A. (1989), Moral values and political attitudes, [in:] N. Eisenberg, J. Reykowski, E. Staub (eds.), Social and Moral Values. Individual and Societal Perspectives, Routledge.
Google Scholar
Kaźmierczak T. (2011), Partycypacja publiczna: pojęcia, ramy teoretyczne, [in:] A. Olech (ed.), Partycypacja publiczna. O uczestnictwie obywateli w życiu wspólnoty lokalnej, Instytut Spraw Publicznych, Warszawa.
Google Scholar
Markowski R. (1992), Polscy non-voters. Część I: Strukturalne rozmieszczenie bierności wyborczej, “Studia Polityczne”, vol. 1.
Google Scholar
Markowski R. (1993), Polscy non-voters. Część II: Elementy świadomości społecznej a partycypacja wyborcza, “Studia Polityczne”, vol. 1–4(5).
Google Scholar
Markowski R. (2000), Electoral Research in Poland?, [in:] H.-D. Klingemann, E. Mochmann, K. Newton (eds.), Elections in Central and Eastern Europe, Edition Sigma Berlin.
Google Scholar
Maźnica Ł. (2013), Czym jest partycypacja społeczna?, http://partycypacjaspoleczna.org/on-linebiblioteka/baza-wiedzy/49-czym-jest-partycypacja (accessed: 13.02.2014).
Google Scholar
Murawska A. (2020), Aktywność obywatelska mieszkańców Łodzi i Iwanowa – struktura i uwarunkowania, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź.
Google Scholar
Narojek W. (1967), System władzy w mieście, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław. Wydawnictwo PAN.
Google Scholar
Norris P. (2002), Democratic Phoenix: Reinventing Political Activism, Cambridge University Press, Cambridge. https://doi.org/10.1017/CBO9780511610073
Google Scholar
Nowak S. (1973), Pojęcie postawy w teoriach i stosowanych badaniach społecznych, [in:] S. Nowak (ed.), Teorie postaw, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa.
Google Scholar
Parry G., Moyser G., Day N. (1992), Political Participation and Democracy in Britain, Cambridge University Press, Cambridge. https://doi.org/10.1017/CBO9780511558726
Google Scholar
Pattie Ch., Seyed P., Whiteley P. (2003), Citizenship and Civic Engagement; Attitudes and Behaviour in Britan, “Political Studies”, vol. 51. https://doi.org/10.1111/1467-9248.00435
Google Scholar
Peisert A. (2011), Demokracja deliberacyjna a praktyka społeczna, [in:] A. Olech (ed.), Partycypacja publiczna. O uczestnictwie obywateli w życiu wspólnoty lokalnej. Instytut Spraw Publicznych, Warszawa.
Google Scholar
Raciborski J. (1997), Polskie wybory, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa.
Google Scholar
Riesman D., Glazer N., Denney R. (1996), Samotny tłum, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa.
Google Scholar
Rykiel Z., Śleszyński P. (2018), Geografia wyborcza w Polsce, [in:] M. Kowalski, P. Śleszyński (ed.), Atlas wyborczy Polski, Instytut Geografii i Przestrzennego Zagospodarowania PAN, Warszawa.
Google Scholar
Sartori G. (1998), Teoria demokracji, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
Google Scholar
Schlozman K.L., Brady H.E. (2022), Political Science and Political Participation, [in:] G. Marco, M. Grasso (eds.), The Oxford Handbook of Political Participation, Oxford Handbooks. https://doi.org/10.1093/oxfordhb/9780198861126.013.3
Google Scholar
Skarżyńska K. (2005), Człowiek a polityka, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa.
Google Scholar
Starosta P. (1993), Dynamika orientacji wyborczych mieszkańców wsi i małych miast w wyborach lokalnych w 1884, 1988 i 1990 roku, “Wieś i Rolnictwo”, vol. 3(80).
Google Scholar
Starosta P. (1995), Poza metropolią: wiejskie i małomiasteczkowe zbiorowości lokalne a wzory porządku makrospołecznego, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź.
Google Scholar
Starosta P. (2010), Civic participation in rural Europe, “Przegląd Socjologiczny”, vol. LIX/2.
Google Scholar
Starosta P. (2012), Zakres i uwarunkowania partycypacji politycznej w wiejskich gminach centralnej Polski, [in:] E. Bogacz-Wojtanowska, W. Gumuła, S. Rębisz (eds.), Zróżnicowanie i zmienność społecznego świata: księga jubileuszowa poświęcona Kazimierzowi Z. Sowie, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków.
Google Scholar
Starosta P. (2016), Społeczny potencjał odrodzenia miast poprzemysłowych, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź.
Google Scholar
Starosta P., Stanek O. (2002), Zaangażowanie polityczne mieszkańców wiejskich i małomiasteczkowych społeczności lokalnych w Bułgarii, Kanadzie, Polsce i Rosji, “Przegląd Socjologiczny”, vol. LI/1.
Google Scholar
Teorell J., Torcal M., Montero J.R. (2007), Political Participation: Mapping the Terrain, [in:] J.W. van Deth, J.R. Montero, A. Westholm (eds.), Citizenship and Involvement in European Democracies: A Comparative Analysis, Routledge, London–New York.
Google Scholar
Verba S., Nie N.H. (1972), Participation in America: Political Democracy and Social Equality, Harper & Row, New York.
Google Scholar
Verba S., Nie N.H., Kim J-O. (1978), Participation and Political Equality: A Seven-Nation Comparison, Chicago University Press, Chicago.
Google Scholar
Verba S., Schlozman K.L., Brady H.E. (1995), Voice and equality: Civic voluntarism in American politics, Harvard University Press, Harvard. https://doi.org/10.2307/j.ctv1pnc1k7
Google Scholar
Wiatr J.J. (1959), Niektóre zagadnienia opinii publicznej w świetle wyborów 1957 i 1958 roku, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa.
Google Scholar
Wiatr J.J. (ed.), (1980), Władza lokalna a zaspokojenie potrzeb, Instytut Filozofii i Socjologii PAN, Instytut Socjologii Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa.
Google Scholar
Wiatr J.J. (ed.), (1983), Władza lokalna u progu kryzysu, Instytut Socjologii Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa.
Google Scholar
Pobrania
Opublikowane
Wersje
- 2024-01-17 - (2)
- 2023-11-30 - (1)
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
