From Warsaw to Warsaw. Some remarks on the two ‘imaginary translations’ from Polish (1944) by Franco Fortini

Giovanna Tomassucci

doi:10.18778/1505-9057.55.18

Autor

Giovanna Tomassucci Professor, Department of Filologia, Letteratura e Linguistica of the University of Pisa https://orcid.org/0000-0001-5296-028X

DOI:

https://doi.org/10.18778/1505-9057.55.18

Słowa kluczowe:

Włoska poezja XX wieku, Wyimaginowane przekłady, Studia o przekładzie

Abstrakt

Podczas politycznego wygnania w Szwajcarii, włoski poeta Franco Fortini opublikował anonimowo dwa wiersze (Warszawa 1943, Warszawa 1944), podając je za tłumaczenia tekstów napisanych w okupowanej Polsce. W ten sposób poeta po raz pierwszy eksperymentował na wyimaginowanych przekładach z nieistniejących oryginałów. Odwoływanie się do tradycji „literackich oszustw”, praktykowanej wcześniej przez Macphersona i Leopardiego, pomagało mu w poszukiwaniu form i „słów” dla nowej wojennej poezji. Artykuł zestawia „polskie” wiersze Fortiniego z jego późniejszymi wystąpieniami teoretycznymi, w których poeta analizuje relację wyimaginowanych przekładów do „imitacji lub parodii” w kontekście dominującego w środowisku literackim postrzegania danej literatury. Zwraca również szczególną uwagę na silną intertekstualność obu wierszy oraz na ukrytą w nich krytykę włoskiej praktyki translatorskiej.

Pobrania

Brak dostępnych danych do wyświetlenia.

Biogram autora

Giovanna Tomassucci - Professor, Department of Filologia, Letteratura e Linguistica of the University of Pisa

Giovanna Tomassucci, profesor Polskiej Literatury i Języka polskiego na Wydziale Filologia, Linguistica e Letteratura Uniwersytetu w Pizie (Włochy). Jej zainteresowania badawcze obejmowały polską literaturę epoki renesansu, baroku, romantyzmu i XX–XXI wieku. Jej działalność badawczo-naukowa ostatniego okresu dotyczy polsko-włoskich literackich relacji i kulturowych rozdroży między tradycją żydowską a polską literaturą XX wieku.

Bibliografia

Cristiani Andrea, Renato Poggioli e le riviste fra le due guerre, ‘MediAzioni’, 5, http://mediazioni.sitlec.unibo.it
Google Scholar

Dalmas Davide, La protesta di Fortini, Aosta, Sylos, 2006.
Google Scholar

De Girolamo Costanzo, Ritratti di critici contemporanei. Franco Fortini, ‘Belfagor’, no. 3, 31/05/1977, p. 301.
Google Scholar

De Luca Bernardo, Foglio di via e altri versi. Edizione critica e commentata, Quodlibet, Macerata, 2018.
Google Scholar

Diaco Francesco, Dialettica e speranza. Sulla poesia di Franco Fortini, Quodlibet, Macerata, 2017.
Google Scholar

Falqui Enrico, La giovane poesia. Saggio e repertorio, Carlo Colombo, Roma, 1957.
Google Scholar

Fantappiè Irene, Cinque tesi sulla traduzione in Fortini. Sélection e marquage in Il ladro di ciliegie, Letteratura italiana e tedesca 1945–1970: Campi, polisistemi, transfer Deutsche und italienische Literatur 1945–1970: Felder, Polysysteme, Transfer, edited by I. Fantappiè and M. Sisto, Istituto Italiano di Studi Germanici, Roma, 2013, http://www.germanistica.net/2014/04/30/cinque-tesi-sulla-tradu-zione-in-fortini-selection-e-marquage-in-il-ladro-di-ciliegie/
Google Scholar

Fortini Franco, Disobbedienze II. Gli anni della sconfitta. Scritti sul Manifesto 1985–1994, Manifestolibri, Roma, 1998.
Google Scholar

Fortini Franco, I confini della poesia, Castelvecchi, Roma, 2015.
Google Scholar

Fortini Franco, L’Ospite ingrato: primo e secondo, Quodlibet, Macerata, 2003.
Google Scholar

Fortini Franco, Letters, Fondo Franco Fortini, Uniwersytet w Sienie.
Google Scholar

Fortini Franco, Lezioni sulla traduzione, edited by M. Tirinato, Quodlibet, Macerata, 2011.
Google Scholar

Fortini Franco, Libertà vo cercando [annex to ‘Manifesto’], Edizioni del Manifesto, Roma, 1982.
Google Scholar

Fortini Franco, Per una piccola Enciclopedia della Letteratura italiano: anno 2029, in Autodizionario degli scrittori italiani, edited by F. Piemontese, Leonardo, Milano, 1989, p. 157.
Google Scholar

Fortini Franco, Poems (transl. by M. Hamburger) Arc Publications, Todmorden 1978.
Google Scholar

Fortini Franco, Saggi ed epigrammi, edited by L. Lenzini, Mondadori, Milano, 2003.
Google Scholar

Fortini Franco, Sere in Valdossola, Marsilio, Venezia, 1985.
Google Scholar

Fortini Franco, Summer is not all. Selected poems (transl. by P. Lawton), Carcanet, Manchester 1992.
Google Scholar

Fortini Franco, Ten poems (translated by E. Passannanti), Mask press, Kindle.
Google Scholar

Fortini Franco, Tłumacząc Brechta, ‘Dekada Literacka’, 1995, no. 9, p. 9.
Google Scholar

Fortini Franco, Tutte le poesie, edited by L. Lenzini, Mondadori, Milano, 2014.
Google Scholar

Fortini Franco, Un dialogo ininterrotto: interviste 1952–1994, edited by D. Abati, Bollati Boringhieri, Torino, 2003.
Google Scholar

Fortini Franco, Un’occasione mancata. Il fiore del verso russo, ‘Avanti!’, 3.12.1949, p. 3.
Google Scholar

Fortini Franco, Varsavia 1939, Varsavia 1944, ‘L’Avvenire dei lavoratori’ 31.08.1944, p. 3.
Google Scholar

Fortini Franco, Varsavia 1943. Passato e non passato, ‘Il circolo’, 1992, p. 4.
Google Scholar

Fortini Franco, Warszawa [with no indication of the author, translation of. S. Baliński], ‘Robotnik polski w Wielkiej Brytanii’, 15/11/1944, no. 22, p. 1 [reprint in S. Baliński Wiersze zebrane 1937–1947, Nakładem Stowarzyszenia Pisarzy Polskich, Londyn, 1948, pp. 299–300].
Google Scholar

Fortini Franco, Warszawa 1939 [translated by Anna Kamieńska], in: Polska w poezji narodów świata: antologia wierszy o Polsce, edited by J. Śpiewak, PIW, Warszawa, 1959, p. 371.
Google Scholar

Fortini Franco, Warszawa 1944, in: Warsaw Concerto. Powstanie warszawskie w poezji, edited by K. Kunert, Muzeum Powstania Warszawskiego, Warszawa, 2004, p. 581.
Google Scholar

Ghini Giuseppe, Tradurre il ritmo del poeta. Puškin nelle “versioni ritmiche” di Renato Poggioli, ‘Studi Slavistici’, II (005), pp. 81–9.
Google Scholar

Giovannetti Paolo, G. Lavezzi, La metrica italiana contemporanea, Carocci, Roma, 2010.
Google Scholar

Jaworska Krystyna, Varsavia 1944: Franco Fortini e Stanisław Baliński, in Italia Polonia Europa, scritti in memoria di Andrzej Litwornia, edited by A. Ceccherelli et alii, Polska Akademia Nauk w Rzymie, Rzym, 2007, pp. 182–195.
Google Scholar

Lenzini Luca, Introduzione, in: Franco Fortini, Tutte le poesie, edited by L. Lenzini, Mondadori, Milano, 2014, pp. V–XLIV.
Google Scholar

Manfredi Anna, Fortini traduttore di Eluard, Pacini Fazzi, Lucca, 1992.
Google Scholar

Mengaldo Pier Vincenzo, Allusione e intertestualità: qualche esempio, ‘Strumenti critici’, 2015, no. 3, pp. 381–404.
Google Scholar

Mengaldo Pier Vincenzo, La tradizione del Novecento, Quarta serie, Bollati Boringhieri, Torino, 2000.
Google Scholar

Miszalska Jadwiga, Letteratura e impegno: la critica di Franco Fortini e la sua concezione della letteratura, Universitas, Kraków, 1993.
Google Scholar

Organte Laura, Poesia e traduzione a Firenze (1930–1950), Libreraiauniversitaria.it, Padova, 2018.
Google Scholar

Per voci interposte. Fortini e la traduzione, edited by F. Diaco, E. Nencini, Quodlibet, Macerata, L’ospite ingrato, 2019.
Google Scholar

Peterson Thomas E., The ethical Muse of Franco Fortini, Un. Press of Florida, Gainesville, 1997.
Google Scholar

Poggioli Renato, Puskin lirico, ‘Letteratura. Rivista trimestrale di letteratura contemporanea’, 1 (1937), no. 3, p. 128–129.
Google Scholar

Pushkin Alexander, La plebe, traduzione metrica dal russo, translated by R. Poggioli, ‘Campo di Marte’, II, no. 9, 1–15.05.1939, p. 3.
Google Scholar

Raboni Giovanni, Temi resistenziali e “stile da traduzione” in Foglio di via, ‘Paragone’, 1980, issues no. 360–362, pp. 163–167.
Google Scholar

Sabbatino Pasquale, Fortini e la figura di Adamo. Il senso tragico della storia e della poesia, ‘Otto/Novecento’, 14 (1990), issues no. 3–4, May–August, pp. 59–77.
Google Scholar

Savioli Silvia, La curiosa fortuna del Fiore ovvero note sulla recezione critica, in: Cesare Pavese, Renato Poggioli, A meeting of minds: carteggio 1947–1950, edited by S. Savioli, Edizioni dell’Orso, Alessandria, 2010.
Google Scholar

Tomassucci Giovanna, Una traduzione dimenticata: ‘Poesia agli adulti’ di Adam Ważyk, in: ‘L’Ospite ingrato’, 2019 [monographic issue dedicated to Franco Fortini], pp. 45–65.
Google Scholar