In Proof of Memory. Unknown letters of Eliza Orzeszkowa to Amelia Jeleńska
DOI:
https://doi.org/10.18778/1505-9057.67.04Keywords:
Eliza Orzeszkowa, Amelia Jeleńska, Emma Jeleńska-Dmochowska, letters, Lithuania, health, social life, charityAbstract
The author of the article, based on the methodology of biographical research, analyzes two unknown letters from Eliza Orzeszkowa addressed to Amelia Jeleńska. They are part of a small collection of correspondence held in the archives of Vilnius writer Emma Jeleńska-Dmochowska, privately the daughter of Amelia Jeleńska. The analysis of the letters allows to deepen the knowledge of Eliza Orzeszkowa’s social life and private affairs, and to bring closer the little-known figure of Amelia Jeleńska. And the article also emphasizes the editorial value of the found correspondence. This is because Eliza Orzeszkowa’s archive does not record any letter to Amelia. Until now they were considered lost. Letters to her thus introduce yet another addressee to the group of one hundred and several dozen appearing in the editions of Eliza Orzeszkowa’s correspondence published to date.
The discovered letters from Eliza Orzeszkowa to Amelia Jeleńska to some extent nuance our knowledge about Orzeszkowa’s biography, especially in relation to her personal life. They show the writer at the end of her life, just three years before her death, as a person, on the one hand, suffering greatly from the diseases that plagued her, and, on the other hand, looking for a cordial and close relationship. She had many things in common with Amelia Jeleńska: age, origin, economic status, involvement in charity activities and life experiences, such as the need to sell property or widowhood. The bond that has developed between them seems to be mutual, although the history did not give Amelia a say in this matter.
Downloads
References
Listy Elizy Orzeszkowej do Amelii Jeleńskiej, LVIA, F 1135, ap. 3, nr 80, k. 55–56v.
Google Scholar
Listy Elizy Orzeszkowej do Emmy Jeleńskiej-Dmochowskiej, LVIA, F 1135, ap. 3, nr 80, k.
Google Scholar
Listy Emmy Jeleńskiej-Dmochowskiej do Elizy Orzeszkowej, AEO, IBL PAN, sygn. 800.
Google Scholar
Orzeszkowa Eliza, Listy zebrane, red. J. Baculewski, t. 1: Do redaktorów i wydawców, do druku przygotował i komentarzem opatrzył E. Jankowski, Ossolineum, Wrocław 1954,
Google Scholar
Orzeszkowa Eliza, Listy zebrane, red. J. Baculewski, t. 8: Do literatów i innych ludzi, do druku przygotował i komentarzem opatrzył E. Jankowski, Ossolineum, Wrocław 1976.
Google Scholar
A.Ł., Druskieniki, „Kurier Litewski” 1913, nr 179, s. 2, https://elibrary.mab.lt/handle/1/21062 [dostęp: 15.01.2023].
Google Scholar
En, Z Druskienik, „Kurier Litewski” 1906, nr 172, s. 3, https://elibrary.mab.lt/handle/1/15364 [dostęp: 18.01.2023].
Google Scholar
Fedorowicz Irena, Emma Jeleńska-Dmochowska – „patriotka bez lęku i skazy”, „Wileńskie Rozmaitości” 2005, nr 2, s. 6–10, https://kpbc.umk.pl/dlibra/publication/14006/edition/23361 [dostęp: 15.01.2023].
Google Scholar
Kamola Elwira, Dlaczego warto pamiętać o dokonaniach Emmy Dmochowskiej?, [w:] Literatura, kanon, gender. Trudne pytania, ciekawe odpowiedzi, red. E. Graczyk, M. Bulińska, E. Kamola, Wydawnictwo UG, Gdańsk 2016, s. 65–73.
Google Scholar
Kamola Elwira, Działalność oświatowa Emmy Dmochowskiej z Jeleńskich − przedstawienie wybranych aspektów, [w:] Młoda Polska w najnowszych badaniach, red. E. Jakiel, T. Linkner, Wydawnictwo UG, Gdańsk 2016, s. 401–410.
Google Scholar
Romer Helena, W 10. rocznicę śmierci Emmy z Jeleńskich Dmochowskiej, „Kurier Wileński” 1929, nr 20, s. 2–3, https://jbc.bj.uj.edu.pl/dlibra/publication/274604/edition/262579/content?ref=struct [dostęp: 05.01.2023].
Google Scholar
Szulska Inesa, Przykładem i piórem. Codzienność Emmy Jeleńskiej-Dmochowskiej (1864–1919) w świetle twórczości i dokumentów epoki, [w:] Kresowianki. Krąg pisarek heroicznych, red. K. Stępnik i M. Gabryś, Wydawnictwo UMCS, Lublin 2006, s. 195–208.
Google Scholar
Wiśniewska Iwona, Kalendarium życia i twórczości Elizy Orzeszkowej, t. 1–2, IBL PAN, Warszawa 2014.
Google Scholar
Zięba Michał, Eliza Orzeszkowa jako księgarz i wydawca, [w:] W świecie Elizy Orzeszkowej, red. J. Rajman i in., Wydawnictwo Naukowe WSP, Kraków 1990, s.191–209, http://hdl.handle.net/11716/2687 [dostęp: 11.12.2022].
Google Scholar
Downloads
Published
Versions
- 2024-04-18 (2)
- 2023-12-30 (1)
How to Cite
Issue
Section
License
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
Funding data
-
Ministerstwo Edukacji i Nauki
Grant numbers Narodowy Program Rozwoju Humanistyki w latach 2020–2025, nr projektu 11H 18 0012 87, kwota finansowania 1 662 517 zł