Recepcja publicystyczna Dziejów głupoty w Polsce. Pamfletów dziejopisarskich Aleksandra Bocheńskiego
DOI:
https://doi.org/10.18778/1644-857X.17.02.08Słowa kluczowe:
Aleksander Bocheński, historiografia, publicystyka, realizm politycznyAbstrakt
Dzieje głupoty w Polsce. Pamflety dziejopisarskie były najważniejszą publikacją Aleksandra Bocheńskiego. Stanowiły także jedną z najbardziej reprezentatywnych refleksji dla powojennego nurtu realizmu politycznego w Polsce. Recepcja publicystyczna pierwszego wydania tej książki w latach czterdziestych XX w. dowodziła niepopularności tez w niej zawartych. Krytyka insurekcyjnych nurtów polityki polskiej dokonana przez publicystę spotykała się ze sprzeciwem zarówno marksistów, bezpartyjnych intelektualistów w kraju, jak i środowisk emigracyjnych. Chociaż zazwyczaj rozumiano motywy koncepcji Bocheńskiego, odrzucano je jako: służące komunistom, sprzeczne z doktryną marksistowską bądź pozbawione fundamentu moralnego. Opinie te stanowią istotny przyczynek zapatrywań polskiej inteligencji na problematykę politycznego realizmu u progu Polski Ludowej.
Pobrania
Bibliografia
sygn. IPN BU 0648/74/1. [Archiwum Instytutu Pamięci Narodowej w Warszawie [AIPN].
Google Scholar
Zespół Akt dotyczących Aleksandra Bocheńskiego, sygn. I/12. [Archiwum Katolickiego Stowarzyszenia Civitas Christiana [AKSCCh].
Google Scholar
Archiwum Łosiów z Niemiec [AŁN], sygn. 463, 484. [Archiwum Państwowe w Lublinie [APL].
Google Scholar
Garlicki A., Z tajnych archiwów, Warszawa 1993.
Google Scholar
Bobińska C., O przełom w nauce historycznej. Na marginesie narady historyków-marksistów, „Nowa Kultura” 1950, nr 2, s. 3.
Google Scholar
Bobińska C., Tradycje i teraźniejszość, „Nowe Drogi” 1947, nr 4, s. 72–91.
Google Scholar
Bocheński A., „Amocklauf”, „Polityka” 1939, nr 15, s. 1.
Google Scholar
Bocheński A., Analiza polityczna artykułu Jerzego Łojka, „Kierunki” 1958, nr 1, s. 6–7.
Google Scholar
Bocheński A., Drugi artykuł o margrabim, „Kierunki” 1958, nr 1, s. 1–2, 5, 7.
Google Scholar
Bocheński A., Dzieje głupoty w Polsce. Pamflety dziejopisarskie, Warszawa 1947.
Google Scholar
Bocheński A., Książka obroni się sama…, „Rzeczywistość” 1984, nr 45, s. 4.
Google Scholar
Bocheński A., List do redakcji, „Tygodnik Warszawski” 1948, nr 9, s. 8.
Google Scholar
Bocheński A., Motywy i postawy [Wypowiedź Aleksandra Bocheńskiego], „Kierunki” 1970, nr 48, s. 8.
Google Scholar
Bocheński A., O imperialiźmie, o Skiwskim i o sprawie żydowskiej, „Polityka” 1938, nr 9, s. 3.
Google Scholar
Bocheński A., Rozmyślania krytyczne. Błąd Zbigniewa Florczaka, „Kierunki” 1956, nr 2, s. 1, 12.
Google Scholar
Bocheński A., W sprawie „Dziejów głupoty”, „Kuźnica” 1948, nr 21, s. 11.
Google Scholar
Bocheński A., Wędrówki po dziejach przemysłu polskiego, cz. 2, Warszawa 1969.
Google Scholar
Bocheński A., Zygzakiem przez prasę. Prasa polska po hańbie czeskiej, „Polityka” 1939, nr 6, s. 8.
Google Scholar
Bocheński A., Bocheński A.M., Tendencje samobójcze narodu polskiego, Lwów 1925.
Google Scholar
Braun J., Bronię romantyzmu, „Tygodnik Warszawski” 1948, nr 7, s. 1.
Google Scholar
Braun J., Katolicyzm a machiawelizm, „Tygodnik Warszawski” 1948, nr 12, s. 1, 6.
Google Scholar
Cat-Mackiewicz S., Wunderkind. Rzecz o Adolfie Bocheńskim, Kraków 2017.
Google Scholar
Dutkiewicz J., Aleksander Bocheński: Dzieje głupoty w Polsce. Wyd. Panteon, Warszawa 1947, str. 330, „Myśl Współczesna” 1948, nr 4, s. 132–135.
Google Scholar
Dziewanowski W., O „Dziejach głupoty w Polsce”, „Teki Historyczne” 1948, t. II, nr 2, s. 69–79.
Google Scholar
Glosator, Z czasopism krajowych, „Wiadomości” 1975, nr 50, s. 5.
Google Scholar
Grabski A.F., Orientacje polskiej myśli historycznej. Studia i rozważania, Warszawa 1972.
Google Scholar
Jasienica P., Cień Machiawela, „Tygodnik Powszechny” 1947, nr 31, s. 6–7.
Google Scholar
Kieniewicz S., Nowy sąd nad historią, „Dziś i Jutro” 1947, nr 25, s. 1–2.
Google Scholar
Kisielewski S., Bocheńscy i Bocheński, „Tygodnik Powszechny” 1975, nr 39, s. 12.
Google Scholar
Kisielewski S., Felietony, t. I (Rzeczy małe), Warszawa 2013.
Google Scholar
Kisielewski S., Gwoździe w mózgu. Świąteczna karuzela, „Tygodnik Powszechny” 1959, nr 52, s. 12.
Google Scholar
Kisielewski S., Pod włos… Znowu diabeł, „Tygodnik Powszechny” 1946, nr 49, s. 12.
Google Scholar
Kisielewski S., Z literackiego lamusa, Kraków 1979.
Google Scholar
Koprowski J., Zgoda i niezgoda, „Perspektywy” 1984, nr 39, s. 24.
Google Scholar
Kozłowski H., Powrót „Dziejów głupoty”, „Rzeczywistość” 1984, nr 36, s. 6–7.
Google Scholar
Kozłowski H., Rozum przeciwko głupocie, „Rzeczywistość” 1984, nr 45, s. 4–5.
Google Scholar
Koźniewski K., Na marginesie »Dziejów głupoty w Polsce«, „Odra” 1947, nr 43–44, s. 6–7.
Google Scholar
Koźniewski K., Najnowsze wydanie książki Aleksandra Bocheńskiego znowu przechodzi bez echa. Dzieje głuchoty w Polsce, „Wiadomości Kulturalne” 1997, nr 2, s. 7.
Google Scholar
Koźniewski K., Zamek, „Tu i teraz” 1984, nr 37, s. 1, 9.
Google Scholar
Lewandowski J., «Dzieje przemysłu» Aleksandra Bocheńskiego, „Kultura” 1970, nr 9, s. 131–135.
Google Scholar
(m), Czy historycy są odpowiedzialni za naszą politykę, „Placówka” 1948, nr 3, s. 3.
Google Scholar
Meysztowicz J., Jeszcze „Dzieje głupoty”, „Dziś i Jutro” 1947, nr 22, s. 12.
Google Scholar
Micewski A., Dziennik idącego samotnie (czerwiec 1993 – wrzesień 1998), Warszawa 1998.
Google Scholar
Micewski A., Katolicy w potrzasku. Wspomnienia z peryferii polityki, Warszawa 1993.
Google Scholar
Michalski J., Grzechy sprzed lat, „Nowe Książki” 1984, nr 9, s. 13–16.
Google Scholar
Michnik A., Z dziejów honoru w Polsce. Wypisy więzienne, Paryż 1985.
Google Scholar
Miller J.N., „Tym gorzej dla faktów!”, „Warszawa” 1947, nr 10, s. 2.
Google Scholar
Mozołowski A., Dzieje głupoty nieśmiertelnej, „Polityka” 1984, nr 44, s. 7.
Google Scholar
Nie widzę wzrostu racjonalnych postaw… Z Aleksandrem Bocheńskim w 85-lecie urodzin rozmawia Karol Pastuszewski, „Kierunki” 1989, nr 33, s. 1, 7.
Google Scholar
O głupocie raz jeszcze. Rozmowa z Aleksandrem Bocheńskim, „Sztandar Młodych” 1986, nr 90, s. 1, 3.
Google Scholar
Osmańczyk E., Sprawy Polaków, Katowice 1946.
Google Scholar
Pannenkowa I., Czy nie za wiele pesymizmu?, „Tygodnik Warszawski” 1946, nr 34, s. 2.
Google Scholar
Pannenkowa I., Historia mistrzynią życia ale tylko prawdziwa. O racji stanu, ideologii, oraz mądrości i głupocie politycznej, „Przegląd Kulturalny” 1957, nr 12, s. 1, 8–9.
Google Scholar
Pannenkowa I., Mentorzy, „Tygodnik Warszawski” 1947, nr 49, s. 3–4.
Google Scholar
Pawicki H., [list do redakcji], „Dziś i Jutro” 1947, nr 28, s. 12.
Google Scholar
Pruszyński K., Margrabia Wielopolski, Warszawa 1946.
Google Scholar
Przegląd prasy literackiej. Historia, opozycja, postęp, „Gazeta Ludowa” 1947, nr 256, s. 5.
Google Scholar
Reguła W. [Rostworowski W.], Dzieje głupoty w Polsce, „Gazeta Ludowa” 1947, nr 180, s. 5.
Google Scholar
Rostworowski S. K., O szkołę politycznego myślenia, „Dziś i Jutro” 1947, nr 28, s. 3–4.
Google Scholar
Stomma S., Dostęp do Polski współczesnej, „Przegląd Kulturalny” 1956, nr 43, s. 6–7.
Google Scholar
Szczepański J., Czy naprawdę winni historycy?, „Kuźnica” 1948, nr 17, s. 7.
Google Scholar
Ulatowski J., Dzieje głupoty w Polsce, „Kultura” 1947, nr 2–3, s. 151–157.
Google Scholar
Wasiutyński W., Neougodowiec, „Myśl Polska” 1948, nr 7, s. 9.
Google Scholar
Wągiel P., Podzwonne dla głupoty, „Rzeczywistość” 1984, nr 41, s. 7.
Google Scholar
Weintraub W., Jak być mądrym wobec Rosji, „Wiadomości” 1947, nr 31, s. 1.
Google Scholar
Ziemkiewicz R.A., Złowrogi cień Marszałka, Lublin–Warszawa 2017.
Google Scholar
Żałosny mit realizmu. Z prof. Andrzejem Nowakiem, historykiem, publicystą rozmawia Marcin Makowski, „Do Rzeczy” 2017, nr 16, s. 69–71.
Google Scholar
Barycz H., O nowe drogi historiografii polskiej, „Nauka i Sztuka” 1946, t. II, s. 324–335.
Google Scholar
Bromke A., Poland’s Politics. Idealism vs Realism, Cambridge 1967.
Google Scholar
Engelgard J., Bolesław Piasecki 1939–1956, Warszawa 2015.
Google Scholar
Górny M., Przede wszystkim ma być naród. Marksistowskie historiografie w Europie środkowo-wschodniej, Warszawa 2007.
Google Scholar
Grabski A.F., Orientacje polskiej myśli historycznej. Studia i rozważania, Warszawa 1972.
Google Scholar
Kimla P., Etyka w realizmie politycznym, „Czasopismo Prawno-Historyczne” 2014, t. LXVI, z. 2, s. 303–314.
Google Scholar
Kimla P., Historycy-politycy jako źródło realizmu politycznego. Tukidydes – Polibiusz – Machiavelli, Kraków 2009.
Google Scholar
Kimla P., Realistyczne krytyki moralizatorstwa w polityce, [w:] Moralność i władza jako kategorie myśli politycznej, red. J. Justyński, A. Madeja, Warszawa 2011, s. 41–64.
Google Scholar
Kimla P., Realizm polityczny a Polska, [w:] Między sercem a rozumem. Romantyzm i realizm w polskiej myśli politycznej, red. A. Citkowska-Kimla, P. Kimla, E. Antipow, K. Konik, Kraków 2017, s. 41–64.
Google Scholar
Morgenthau H.J., Polityka między narodami. Walka o potęgę i pokój, Warszawa 2010.
Google Scholar
Mozgol R., Ryzykowna gra. Jak Aleksander Bocheński przyczynił się do powstania Dziś i Jutro, „Biuletyn Instytutu Pamięci Narodowej” 2007, nr 4, s. 84–92.
Google Scholar
Stobiecki R., Historiografia PRL. Ani dobra, ani mądra, ani piękna… Ale skomplikowana, Warszawa 2007.
Google Scholar
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
