Konwersja Konstantyna Wielkiego na chrześcijaństwo w świetle jego własnego świadectwa – kilka uwag

Abstrakt

Konstantyn w swoim głębokim przekonaniu został wybrany przez Boga Najwyższego, który za jego pośrednictwem dokonał przełomu w walce ze złem. To ów Bóg stał się jego boskim patronem, o czym cesarz pisał w swych listach już od roku 313. Zachowane cesarskie pisma, w których jest mowa o Bogu, na ogół kierowane były do chrześcijańskich biskupów i to ich Konstantyn powierzał opiece swego boskiego patrona, który w jego mocnym przeświadczeniu był Bogiem chrześcijan. Władca przypisywał Mu odnoszone przez siebie zwycięstwa militarne i spodziewał się, że oddając Mu cześć, zapewni cesarstwu pomyślność. W zamian, w ramach wdzięczności roztaczał opiekę nad Kościołem, wznosząc świątynie i zabiegając o jedność Jego wyznawców w kulcie. Konstantyn, wypowiadając się o Bogu chrześcijan, używał, co zrozumiałe, znanych sobie epitetów właściwych kultom pogańskim, ale należących też do ogólnego skarbca terminologii religijnej. Odwołując się do pojęć i symboli właściwych światu pogańskiemu, ale przez chrześcijan interpretowanych jako chrześcijańskie, Konstantyn dokonywał rewolucji religijnej w sposób kontrolowany i łagodny, nie dopuszczając do zaognienia nastrojów społecznych. Niektórzy badacze sądzą, że Konstantyn stał się chrześcijaninem dopiero po roku 324, jednak w tym okresie wyznawanego przez siebie Boga obdarzał tymi samymi bądź bardzo podobnymi tytułami, co w pierwszej połowie swego panowania. Ponieważ jego zachowana korespondencja i mowy adresowane były często do duchownych chrześcijańskich, to i zawarte w nich odniesienia do Boga dotyczyły Boga chrześcijańskiego i to już od roku 313.