Kilka spostrzeżeń na temat stanu i interdyscyplinarności terminologii onomastycznej
DOI:
https://doi.org/10.18778/0208-6077.58.1.02Słowa kluczowe:
terminologia naukowa, terminologia onomastyczna, onomastyka, interdyscyplinarnośćAbstrakt
Artykuł przedstawia spojrzenie na zastosowanie terminologii onomastycznej jako działu onomastyki, który pozwala na kodowanie zjawisk i pojęć onomastycznych przy pomocy ujednoliconych formalnie i semantycznie terminów naukowych. Autor stawia jednocześnie tezę o interdyscyplinarności tego rodzaju terminologii. Z jednej strony interdyscyplinarność wynika z samego charakteru onomastyki jako nauki sytuującej się często na pograniczach różnych dyscyplin, z drugiej jest to także właściwość utrwalana poprzez zainteresowanie i „zewnętrzne” użycie terminów onomastycznych (w komunikacji specjalistycznej i ogólnej). W tym wymiarze dostrzega się również swego rodzaju aberracje i próby nadmiernego lub nieadekwatnego z ustaleniami onomastów użycia terminów nowych lub sugerujących nieprawidłowe koncepty naukowe. Jest to bardzo aktualna kwestia rozpatrywana w kontekście międzynarodowym z udziałem powołanych do tego instytucji, jak np. ICOS.
Pobrania
Bibliografia
Arseenko S.G., Vovk N.A., Shevchenko N.V., 2013, Structural Peculiarities of One-component Firmonyms in the English Language, „Культура народов Причерноморья” [„Kultura narodow Pryczernomor‘ia”] 255, s. 132–134.
Google Scholar
Benozzo F., 2010, Etnofilologia. Un’introduzione, Naples: Liguori.
Google Scholar
Bijak U., 2019, Polska terminologia onomastyczna. Ku harmonizacji systemu, w: A. Chomová, J. Krško, I. Valentová (red.), Konvergencie a divergencie v propriálnej sfére, Bratislava: Veda, s. 44–52.
Google Scholar
Bijak U., 2020, Rozwój polskiej terminologii toponomastycznej, w: A. Siwiec, I. Domaciuk-Czarny, M. Kojder(red.), Ze studiów nad nazwami własnymi. Terminologia. Teoria i metodologia badań. Zagadnienia nazwotwórstwa, Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, s. 47–54.
Google Scholar
Caffarelli E., Gagliardi C., 2018, Terminologia onomastica, „AVSI. Archivio per il vocabolario storico italiano” I, s. 11–54.
Google Scholar
Czerny A., 2011, Teoria nazw geograficznych, Warszawa: Instytut Geografii i Przestrzennego Zagospodarowania PAN im. Stanisława Leszczyckiego.
Google Scholar
Czopek-Kopciuch B., 2020, Jeszcze o potrzebie ujednolicenia terminologii onomastycznej, w: A. Siwiec, I. Domaciuk-Czarny, M. Kojder (red.), Ze studiów nad nazwami własnymi. Terminologia. Teoria i metodologia badań. Zagadnienia nazwotwórstwa, Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, s. 47–54.
Google Scholar
Danesi M., 2006, Brands, Abingdon: Routledge.
Google Scholar
Danesi M., 2008, Why It Sells. Decoding the Meanings of Brand Names, Logos, Ads, and Other Marketing and Advertising Ploys, Lanham–Essex–Marlborough–Blue Ridge Summit: Rowman & Littlefield Publishers.
Google Scholar
Definicje pojęć ,,nazwa własna”, ,,nazwa handlowa”, Rada Języka Polskiego, https://rjp.pan.pl/dokumenty-rady?view=article&id=93:definicje-poj-nazwa-wasnaq-nazwa-handlowaq&catid=45 (dostęp: 7.12.2023).
Google Scholar
Dorion H., Poirier J., 1975, Lexique des termes utiles à l’étude des noms de lieux, Québec: French and European Publications.
Google Scholar
Gabrielli V., 2014, Brand communication, Bologna: il Mulino.
Google Scholar
Gałkowski A., 2018a, Definicja i zakres chrematonimii, „Folia Onomastica Croatica” 27, s. 1–14. https://doi.org/10.21857/mwo1vcz00y
Google Scholar
Gałkowski A., 2018b, Les onomasticons globaux dans une perspective théorique, „Onomastica Uralica” 11, s. 105–116.
Google Scholar
Gałkowski A., 2020a, Rozwój międzynarodowych prac nad terminologią onomastyczną – przegląd ujęć słowiańskich, w: A. Siwiec, I. Domaciuk-Czarny, M. Kojder (red.), Ze studiów nad nazwami własnymi. Terminologia. Teoria i metodologia badań. Zagadnienia nazwotwórstwa, Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, s. 11–30.
Google Scholar
Gałkowski A., 2020b, Real and Quasi Heortonyms as Intercultural Contextualized and Conceptualized Names, „Prace Językoznawcze” 22(3), s. 73–90. https://doi.org/10.31648/pj.5707
Google Scholar
Gałkowski A., 2022a, Metalinguistic Significance of Basic Italian Onomastic Terminology: A Corpus-Based Study, „Lege Artis. Language Yesterday, Today, Tomorrow. The Journal of University of SS Cyril and Methodius in Trnava” VII(1), s. 33–83. https://lartis.sk/issue-1-2022/
Google Scholar
Gałkowski A., 2022b, Markonimy jako operatory taksonomiczne w terminologii (chremat)onomastycznej, „Onomastica” LXVI, s. 299–311.
Google Scholar
Górny H., 2020a, Polska terminologia antroponomastyczna – ku systematyzacji i normalizacji, w: A. Siwiec, I. Domaciuk-Czarny, M. Kojder (red.), Ze studiów nad nazwami własnymi. Terminologia. Teoria i metodologia badań. Zagadnienia nazwotwórstwa, Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, s. 55–65.
Google Scholar
Górny H., 2020b, Czy istnieje potrzeba leksykograficznego opracowania terminów antroponomastycznych?, „Onomastica” 64, s. 93–106.
Google Scholar
Graf M., 2020, Pogranicze nauk – terminologiczne dylematy onomastyki literackiej, w: A. Siwiec, I. Domaciuk-Czarny, M. Kojder (red.), Ze studiów nad nazwami własnymi. Terminologia. Teoria i metodologia badań. Zagadnienia nazwotwórstwa, Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, s. 119–130.
Google Scholar
Gunning R., 1952, The Technique of Clear Writing, New York: McGraw-Hill.
Google Scholar
Harvalík M., 2014, Towards a Common Onomastic Terminology? The Next Step, w: J. Tort i Donada, M. Montagut i Montagut (red.), Els noms en la vida quotidiana. Actes del XXIV Congrés Internacional d’ICOS sobre Ciències Onomàstiques. Names in daily life. Proceedings of the XXIV ICOS International Congress of Onomastic Sciences. Annex. Secció 1, Barcelona: Generalitat de Catalunya – Departament de Cultura, s. 21–25. https://doi.org/10.2436/15.8040.01.4
Google Scholar
Harvalík M., Caffarelli E., 2007, Onomastic Terminology: An International Survey / Terminologia onomastica: un’inchiesta internazionale, „Rivista Italiana di Onomastica” 13, s. 181–220.
Google Scholar
Harvalík M., Valentová I., 2018, The Current State and Perspectives of Onomastic Terminology, „Onomastica Uralica” 14, s. 53–63.
Google Scholar
Harvalík M., Valentová I., 2020, Tendence a možnosti spracování onomastické terminologie, w: A. Siwiec, I. Domaciuk-Czarny, M. Kojder (red.), Ze studiów nad nazwami własnymi. Terminologia. Teoria i metodologia badań. Zagadnienia nazwotwórstwa, Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, s. 31–45.
Google Scholar
Hibel K., 2014, „Wojna na mapy”, „wojna na słowa”. Onomastyczne i międzykulturowe aspekty polityki językowej II Rzeczpospolitej w stosunku do mniejszości ukraińskiej w Galicji Wschodniej w okresie międzywojennym, Berlin: LIT Verlag.
Google Scholar
Hladký J., 2022, O používaní základných hydronomastických termínov a možnostiach ich zosúladenia, „Onomastica” LXVI, s. 313–328.
Google Scholar
Jaros V., 2015, Współczesne nazwy polskich winnic, „Onomastica” LIX, s. 301–319.
Google Scholar
Jurkowski M., 1991, Metajęzyk terminologii, w: F. Grucza (red.), Teoretyczne podstawy terminologii, Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, s. 45–59.
Google Scholar
Koopman A., 2015, Zulu Plant Names, South Africa: University Of KwaZulu-Natal Press.
Google Scholar
Koopman A., 2019, Zulu Bird Names and Bird Lore. The World of Birds, the Zulu Language and the Cultural Beliefs of the Zulu People South Africa, South Africa:University Of KwaZulu-Natal Press.
Google Scholar
LKOT = List of Key Onomastic Terms, ICOS, https://icosweb.net/publications/onomastic-terminology/ (dostęp: 5.12.2023).
Google Scholar
Michałowski P., 2017, Podstawy modelowania terminograficznego, Warszawa: Instytut Rusycystyki UW.
Google Scholar
Myszka A., 2020, Nazwy kulturowe w polskiej urbanonimii – zakres i ewolucja terminu, w: A. Siwiec, I. Domaciuk-Czarny, M. Kojder (red.), Ze studiów nad nazwami własnymi. Terminologia. Teoria i metodologia badań. Zagadnienia nazwotwórstwa, Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, s. 87–103.
Google Scholar
Odaloš P., 2018, Tradícia a dynamika onomastickej terminológie a terminológia onomastických škôl, w: U. Bijak, H. Górny, M. Magda-Czekaj (red.), Onomastyka – neohumanistyka – nauki społeczne, Kraków: Instytut Języka Polskiego PAN, s. 379–394.
Google Scholar
OSTSO = B. Vidoeski i in. (red.), 1983, Osnoven sistem i terminologiјa na slovenskata onomastika. Osnovnaâ sistema i terminologiâ slavânskoj onomastiki. Grundsystem und Terminologie der slawischen Onomastik, Skopje: Makedonska akademija na naukite i umetnostite.
Google Scholar
Paveau M.-A., 2014, Le discours pornographique, Paris: La Musardine.
Google Scholar
PEKOT = A. Gałkowski, U. Bijak, 2018, Polish equivalents of ICOS key onomastic terms, https://icosweb.net/publications/onomastic-terminology/ (dostęp: 27.11.2023).
Google Scholar
Puda-Blokesz M., 2022, Onomastykon o proweniencji antycznej (grecko-rzymskiej) w powieściach kryminalnych Marka Krajewskiego, „Onomastica” LXVI, s. 233–247.
Google Scholar
Rachut K., 2018, Postaci dyskursu w perspektywie tworzenia i tłumaczenia „poetonimów”. Na podstawie polskiego i rosyjskiego przekładu sagi o Harrym Potterze, praca doktorska napisana w Instytucie Filologii Rosyjskiej i Ukraińskiej Wydziału Neofilologii UAM w Poznaniu.
Google Scholar
Redkva Y., 2006, Ìnternatsjonalʹnij slovnik onomastičnoï termìnologìï (korotkij oglâd stanu sprav i propozitsij vìd Ukraïni), „Studìï z onomastiki ta etimologìï”, s. 124–129. [Редьква Y., 2006, Інтернаціональний словник ономастичної термінології (короткий огляд стану справ і пропозицій від України), „Студії з ономастики та етимології”, c. 124–129].
Google Scholar
Room A., 1996, An Alphabetical Guide to the Language of Names Studies, Lanham–London: Scarecrow Press.
Google Scholar
Rutkiewicz-Hanczewska M., 2013, Genologia onimiczna. Nazwa własna w płaszczyźnie motywacyjno-komunikacyjnej, Poznań: Wydawnictwo Poznańskie.
Google Scholar
Rutkowski M., 2012, Onomastyka a metaonomastyka, w: I. Łuc, M. Podgórek (red.), W komunikacyjnej przestrzeni nazw własnych i pospolitych. Księga jubileuszowa dedykowana Profesorowi Robertowi Mrózkowi, Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, s. 317–323.
Google Scholar
Rutkowski M., 2016, Jeszcze o dyskursywnym opisie nazw własnych, w: M. Biolik, A. Naruszewicz-Duchlińska, W. Szulowska, E. Wolnicz-Pawłowska, W. Włoskowicz (red.), Slavica – onomastica – regionalia. Prace dedykowane Panu Profesorowi Jerzemu Dumie, Olsztyn: Wydawnictwo Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego, s. 161–167.
Google Scholar
Rutkowski M., Skowronek K., 2020, Onomastyczna analiza dyskursu, Kraków: Wydawnictwa AGH.
Google Scholar
Shokhenmayer E., 2010, Les métamorphoses du nom propre modifié entre le français et le russe, „Cahiers Sens public” 1–2 (n. 13–14: Langues et textes en contraste), s. 127–142.
Google Scholar
STSNG = Słownik terminów używanych przy standaryzacji nazw geograficznych, 2014, przeł. M. Łukasik, Warszawa: Główny Urząd Geodezji i Kartografii (N. Kadmon (red.), 2002, Glossary of Terms for the Standardization of Geographical Names, New York: United Nations).
Google Scholar
Svoboda J. i in., 1973, Základní soustava a terminologie slovanské onomastiky, „Zpravodaj Místopisné komise ČSAV” 14(1), s. 1–280.
Google Scholar
Szczęsny A., 2021, Eklezjonimy jako problem przekładowy (na materiale języka rosyjskiego i polskiego), „Studia Rossica Gedanensia” 8, s. 79–93. https://doi.org/10.26881/srg.2021.8.04
Google Scholar
Šubrtová M., 2020, Na rozhraní ideonym a pragmatonym: jména parfémů a jejich souvislost s olfaktorickou percepcí, „Acta onomastica” LXI(1), s. 194–209.
Google Scholar
Tambor J., 2020, Foreign Cuisine in Poland. Adapting Names and Dishes, „Acta Universitatis Lodziensis. Kształcenie Polonistyczne Cudzoziemców” 27, s. 241–265.
Google Scholar
Valentová I., Harvalík M., Gałkowski A., 2022, Banca dati internazionale di terminologia onomastica ONOMTERM, „Rivista Italiana di Onomastica” 28(2), s. 793–800.
Google Scholar
Vasilyeva N., 2023, New Onomastic Terms: Textual Criterion of Necessity, w: U. Bijak, P. Swoboda, J.B. Walkowiak (red.), Onomastics in Interaction with Other Branches of Science. Volume 3. General and applied onomastics, literary onomastics, chrematonomastics reports. Proceedings of the 27th International Congress of Onomastic Sciences, Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, s. 122–139.
Google Scholar
Wachtarczyková J., 2012, Povaha a podoba názvov lyžiarskych stredísk na Slovensku, w: M. Ološtiak (red.), Jednotlivé a všeobecné v onomastike, Prešov: Prešovská univerzita v Prešove, s. 313–330.
Google Scholar
Włoskowicz W., 2018, O pojęciach, systemach pojęciowych i terminologii onomastycznej, „Onomastica” LXII, s. 73–98. http://dx.doi.org/10.17651/ONOMAST.62.4
Google Scholar
Wolnicz-Pawłowska E., 2016, Terminologia onomastyczna w tradycji badawczej i praktyce normalizacyjnej, „Onomastica” LX, s. 37–46.
Google Scholar
Zboralski M., 1995, Nomen omen, czyli jak nazwać firmę i produkt, Warszawa: Business Press.
Google Scholar
Zboralski M., 2000, Nazwy firm i produktów, Warszawa: Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne.
Google Scholar
Zgusta L., 1995, Systematická terminologie onomastiky, „Acta onomastica” 36, s. 262–272.
Google Scholar
Žigo P., 2010, Budú v onomastike aj muzikonymá? (O jednej-dvoch Plavovláskach), „Slovenská reč” 75(4–5), s. 270–277.
Google Scholar
Opublikowane
Wersje
- 2024-07-10 - (2)
- 2024-05-29 - (1)
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
