Kilka spostrzeżeń na temat stanu i interdyscyplinarności terminologii onomastycznej

Artur Gałkowski

doi:10.18778/0208-6077.58.1.02

Authors

Artur Gałkowski Uniwersytet Łódzki https://orcid.org/0000-0003-2471-0886

DOI:

https://doi.org/10.18778/0208-6077.58.1.02

Keywords:

scientific terminology, onomastic terminology, onomastics, interdisciplinarity

Abstract

The article presents an overview of the use of onomastic terminology as a branch of onomastics, which allows onomastic phenomena and concepts to be encoded using formally and semantically unified scientific terms. At the same time, the author puts forward the thesis of the interdisciplinarity of this type of terminology. On the one hand, the interdisciplinarity results from the very nature of onomastics as a science often situated on the borderlines of various disciplines; on the other hand, it is also a property perpetuated by the interest and “external” use of onomastic terms (in specialist and general communication). In this dimension, one also perceives a kind of aberration and attempts to use terms that are new or that suggest incorrect scientific meanings excessively or inadequately with onomastics findings. This is a very topical issue being dealt with in an international context with the participation of institutions set up for this purpose, such as ICOS.

Downloads

Download data is not yet available.

References

Arseenko S.G., Vovk N.A., Shevchenko N.V., 2013, Structural Peculiarities of One-component Firmonyms in the English Language, „Культура народов Причерноморья” [„Kultura narodow Pryczernomor‘ia”] 255, s. 132–134.
Google Scholar

Benozzo F., 2010, Etnofilologia. Un’introduzione, Naples: Liguori.
Google Scholar

Bijak U., 2019, Polska terminologia onomastyczna. Ku harmonizacji systemu, w: A. Chomová, J. Krško, I. Valentová (red.), Konvergencie a divergencie v propriálnej sfére, Bratislava: Veda, s. 44–52.
Google Scholar

Bijak U., 2020, Rozwój polskiej terminologii toponomastycznej, w: A. Siwiec, I. Domaciuk-Czarny, M. Kojder(red.), Ze studiów nad nazwami własnymi. Terminologia. Teoria i metodologia badań. Zagadnienia nazwotwórstwa, Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, s. 47–54.
Google Scholar

Caffarelli E., Gagliardi C., 2018, Terminologia onomastica, „AVSI. Archivio per il vocabolario storico italiano” I, s. 11–54.
Google Scholar

Czerny A., 2011, Teoria nazw geograficznych, Warszawa: Instytut Geografii i Przestrzennego Zagospodarowania PAN im. Stanisława Leszczyckiego.
Google Scholar

Czopek-Kopciuch B., 2020, Jeszcze o potrzebie ujednolicenia terminologii onomastycznej, w: A. Siwiec, I. Domaciuk-Czarny, M. Kojder (red.), Ze studiów nad nazwami własnymi. Terminologia. Teoria i metodologia badań. Zagadnienia nazwotwórstwa, Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, s. 47–54.
Google Scholar

Danesi M., 2006, Brands, Abingdon: Routledge.
Google Scholar

Danesi M., 2008, Why It Sells. Decoding the Meanings of Brand Names, Logos, Ads, and Other Marketing and Advertising Ploys, Lanham–Essex–Marlborough–Blue Ridge Summit: Rowman & Littlefield Publishers.
Google Scholar

Definicje pojęć ,,nazwa własna”, ,,nazwa handlowa”, Rada Języka Polskiego, https://rjp.pan.pl/dokumenty-rady?view=article&id=93:definicje-poj-nazwa-wasnaq-nazwa-handlowaq&catid=45 (dostęp: 7.12.2023).
Google Scholar

Dorion H., Poirier J., 1975, Lexique des termes utiles à l’étude des noms de lieux, Québec: French and European Publications.
Google Scholar

Gabrielli V., 2014, Brand communication, Bologna: il Mulino.
Google Scholar

Gałkowski A., 2018a, Definicja i zakres chrematonimii, „Folia Onomastica Croatica” 27, s. 1–14. https://doi.org/10.21857/mwo1vcz00y
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.21857/mwo1vcz00y

Gałkowski A., 2018b, Les onomasticons globaux dans une perspective théorique, „Onomastica Uralica” 11, s. 105–116.
Google Scholar

Gałkowski A., 2020a, Rozwój międzynarodowych prac nad terminologią onomastyczną – przegląd ujęć słowiańskich, w: A. Siwiec, I. Domaciuk-Czarny, M. Kojder (red.), Ze studiów nad nazwami własnymi. Terminologia. Teoria i metodologia badań. Zagadnienia nazwotwórstwa, Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, s. 11–30.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.17951/ff.2019.37.1.61-81

Gałkowski A., 2020b, Real and Quasi Heortonyms as Intercultural Contextualized and Conceptualized Names, „Prace Językoznawcze” 22(3), s. 73–90. https://doi.org/10.31648/pj.5707
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.31648/pj.5707

Gałkowski A., 2022a, Metalinguistic Significance of Basic Italian Onomastic Terminology: A Corpus-Based Study, „Lege Artis. Language Yesterday, Today, Tomorrow. The Journal of University of SS Cyril and Methodius in Trnava” VII(1), s. 33–83. https://lartis.sk/issue-1-2022/
Google Scholar

Gałkowski A., 2022b, Markonimy jako operatory taksonomiczne w terminologii (chremat)onomastycznej, „Onomastica” LXVI, s. 299–311.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.17651/ONOMAST.66.20

Górny H., 2020a, Polska terminologia antroponomastyczna – ku systematyzacji i normalizacji, w: A. Siwiec, I. Domaciuk-Czarny, M. Kojder (red.), Ze studiów nad nazwami własnymi. Terminologia. Teoria i metodologia badań. Zagadnienia nazwotwórstwa, Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, s. 55–65.
Google Scholar

Górny H., 2020b, Czy istnieje potrzeba leksykograficznego opracowania terminów antroponomastycznych?, „Onomastica” 64, s. 93–106.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.17651/ONOMAST.64.9

Graf M., 2020, Pogranicze nauk – terminologiczne dylematy onomastyki literackiej, w: A. Siwiec, I. Domaciuk-Czarny, M. Kojder (red.), Ze studiów nad nazwami własnymi. Terminologia. Teoria i metodologia badań. Zagadnienia nazwotwórstwa, Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, s. 119–130.
Google Scholar

Gunning R., 1952, The Technique of Clear Writing, New York: McGraw-Hill.
Google Scholar

Harvalík M., 2014, Towards a Common Onomastic Terminology? The Next Step, w: J. Tort i Donada, M. Montagut i Montagut (red.), Els noms en la vida quotidiana. Actes del XXIV Congrés Internacional d’ICOS sobre Ciències Onomàstiques. Names in daily life. Proceedings of the XXIV ICOS International Congress of Onomastic Sciences. Annex. Secció 1, Barcelona: Generalitat de Catalunya – Departament de Cultura, s. 21–25. https://doi.org/10.2436/15.8040.01.4
Google Scholar

Harvalík M., Caffarelli E., 2007, Onomastic Terminology: An International Survey / Terminologia onomastica: un’inchiesta internazionale, „Rivista Italiana di Onomastica” 13, s. 181–220.
Google Scholar

Harvalík M., Valentová I., 2018, The Current State and Perspectives of Onomastic Terminology, „Onomastica Uralica” 14, s. 53–63.
Google Scholar

Harvalík M., Valentová I., 2020, Tendence a možnosti spracování onomastické terminologie, w: A. Siwiec, I. Domaciuk-Czarny, M. Kojder (red.), Ze studiów nad nazwami własnymi. Terminologia. Teoria i metodologia badań. Zagadnienia nazwotwórstwa, Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, s. 31–45.
Google Scholar

Hibel K., 2014, „Wojna na mapy”, „wojna na słowa”. Onomastyczne i międzykulturowe aspekty polityki językowej II Rzeczpospolitej w stosunku do mniejszości ukraińskiej w Galicji Wschodniej w okresie międzywojennym, Berlin: LIT Verlag.
Google Scholar

Hladký J., 2022, O používaní základných hydronomastických termínov a možnostiach ich zosúladenia, „Onomastica” LXVI, s. 313–328.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.17651/ONOMAST.66.21

Jaros V., 2015, Współczesne nazwy polskich winnic, „Onomastica” LIX, s. 301–319.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.17651/ONOMAST.59.19

Jurkowski M., 1991, Metajęzyk terminologii, w: F. Grucza (red.), Teoretyczne podstawy terminologii, Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, s. 45–59.
Google Scholar

Koopman A., 2015, Zulu Plant Names, South Africa: University Of KwaZulu-Natal Press.
Google Scholar

Koopman A., 2019, Zulu Bird Names and Bird Lore. The World of Birds, the Zulu Language and the Cultural Beliefs of the Zulu People South Africa, South Africa:University Of KwaZulu-Natal Press.
Google Scholar

LKOT = List of Key Onomastic Terms, ICOS, https://icosweb.net/publications/onomastic-terminology/ (dostęp: 5.12.2023).
Google Scholar

Michałowski P., 2017, Podstawy modelowania terminograficznego, Warszawa: Instytut Rusycystyki UW.
Google Scholar

Myszka A., 2020, Nazwy kulturowe w polskiej urbanonimii – zakres i ewolucja terminu, w: A. Siwiec, I. Domaciuk-Czarny, M. Kojder (red.), Ze studiów nad nazwami własnymi. Terminologia. Teoria i metodologia badań. Zagadnienia nazwotwórstwa, Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, s. 87–103.
Google Scholar

Odaloš P., 2018, Tradícia a dynamika onomastickej terminológie a terminológia onomastických škôl, w: U. Bijak, H. Górny, M. Magda-Czekaj (red.), Onomastyka – neohumanistyka – nauki społeczne, Kraków: Instytut Języka Polskiego PAN, s. 379–394.
Google Scholar

OSTSO = B. Vidoeski i in. (red.), 1983, Osnoven sistem i terminologiјa na slovenskata onomastika. Osnovnaâ sistema i terminologiâ slavânskoj onomastiki. Grundsystem und Terminologie der slawischen Onomastik, Skopje: Makedonska akademija na naukite i umetnostite.
Google Scholar

Paveau M.-A., 2014, Le discours pornographique, Paris: La Musardine.
Google Scholar

PEKOT = A. Gałkowski, U. Bijak, 2018, Polish equivalents of ICOS key onomastic terms, https://icosweb.net/publications/onomastic-terminology/ (dostęp: 27.11.2023).
Google Scholar

Puda-Blokesz M., 2022, Onomastykon o proweniencji antycznej (grecko-rzymskiej) w powieściach kryminalnych Marka Krajewskiego, „Onomastica” LXVI, s. 233–247.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.17651/ONOMAST.66.16

Rachut K., 2018, Postaci dyskursu w perspektywie tworzenia i tłumaczenia „poetonimów”. Na podstawie polskiego i rosyjskiego przekładu sagi o Harrym Potterze, praca doktorska napisana w Instytucie Filologii Rosyjskiej i Ukraińskiej Wydziału Neofilologii UAM w Poznaniu.
Google Scholar

Redkva Y., 2006, Ìnternatsjonalʹnij slovnik onomastičnoï termìnologìï (korotkij oglâd stanu sprav i propozitsij vìd Ukraïni), „Studìï z onomastiki ta etimologìï”, s. 124–129. [Редьква Y., 2006, Інтернаціональний словник ономастичної термінології (короткий огляд стану справ і пропозицій від України), „Студії з ономастики та етимології”, c. 124–129].
Google Scholar

Room A., 1996, An Alphabetical Guide to the Language of Names Studies, Lanham–London: Scarecrow Press.
Google Scholar

Rutkiewicz-Hanczewska M., 2013, Genologia onimiczna. Nazwa własna w płaszczyźnie motywacyjno-komunikacyjnej, Poznań: Wydawnictwo Poznańskie.
Google Scholar

Rutkowski M., 2012, Onomastyka a metaonomastyka, w: I. Łuc, M. Podgórek (red.), W komunikacyjnej przestrzeni nazw własnych i pospolitych. Księga jubileuszowa dedykowana Profesorowi Robertowi Mrózkowi, Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, s. 317–323.
Google Scholar

Rutkowski M., 2016, Jeszcze o dyskursywnym opisie nazw własnych, w: M. Biolik, A. Naruszewicz-Duchlińska, W. Szulowska, E. Wolnicz-Pawłowska, W. Włoskowicz (red.), Slavica – onomastica – regionalia. Prace dedykowane Panu Profesorowi Jerzemu Dumie, Olsztyn: Wydawnictwo Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego, s. 161–167.
Google Scholar

Rutkowski M., Skowronek K., 2020, Onomastyczna analiza dyskursu, Kraków: Wydawnictwa AGH.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.17951/ff.2019.37.1.47-59

Shokhenmayer E., 2010, Les métamorphoses du nom propre modifié entre le français et le russe, „Cahiers Sens public” 1–2 (n. 13–14: Langues et textes en contraste), s. 127–142.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.3917/csp.013.0127

STSNG = Słownik terminów używanych przy standaryzacji nazw geograficznych, 2014, przeł. M. Łukasik, Warszawa: Główny Urząd Geodezji i Kartografii (N. Kadmon (red.), 2002, Glossary of Terms for the Standardization of Geographical Names, New York: United Nations).
Google Scholar

Svoboda J. i in., 1973, Základní soustava a terminologie slovanské onomastiky, „Zpravodaj Místopisné komise ČSAV” 14(1), s. 1–280.
Google Scholar

Szczęsny A., 2021, Eklezjonimy jako problem przekładowy (na materiale języka rosyjskiego i polskiego), „Studia Rossica Gedanensia” 8, s. 79–93. https://doi.org/10.26881/srg.2021.8.04
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.26881/srg.2021.8.04

Šubrtová M., 2020, Na rozhraní ideonym a pragmatonym: jména parfémů a jejich souvislost s olfaktorickou percepcí, „Acta onomastica” LXI(1), s. 194–209.
Google Scholar

Tambor J., 2020, Foreign Cuisine in Poland. Adapting Names and Dishes, „Acta Universitatis Lodziensis. Kształcenie Polonistyczne Cudzoziemców” 27, s. 241–265.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.18778/0860-6587.27.13

Valentová I., Harvalík M., Gałkowski A., 2022, Banca dati internazionale di terminologia onomastica ONOMTERM, „Rivista Italiana di Onomastica” 28(2), s. 793–800.
Google Scholar

Vasilyeva N., 2023, New Onomastic Terms: Textual Criterion of Necessity, w: U. Bijak, P. Swoboda, J.B. Walkowiak (red.), Onomastics in Interaction with Other Branches of Science. Volume 3. General and applied onomastics, literary onomastics, chrematonomastics reports. Proceedings of the 27th International Congress of Onomastic Sciences, Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, s. 122–139.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.4467/K7478.47/22.23.17731

Wachtarczyková J., 2012, Povaha a podoba názvov lyžiarskych stredísk na Slovensku, w: M. Ološtiak (red.), Jednotlivé a všeobecné v onomastike, Prešov: Prešovská univerzita v Prešove, s. 313–330.
Google Scholar

Włoskowicz W., 2018, O pojęciach, systemach pojęciowych i terminologii onomastycznej, „Onomastica” LXII, s. 73–98. http://dx.doi.org/10.17651/ONOMAST.62.4
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.17651/ONOMAST.62.4

Wolnicz-Pawłowska E., 2016, Terminologia onomastyczna w tradycji badawczej i praktyce normalizacyjnej, „Onomastica” LX, s. 37–46.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.17651/ONOMAST.60.3

Zboralski M., 1995, Nomen omen, czyli jak nazwać firmę i produkt, Warszawa: Business Press.
Google Scholar

Zboralski M., 2000, Nazwy firm i produktów, Warszawa: Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne.
Google Scholar

Zgusta L., 1995, Systematická terminologie onomastiky, „Acta onomastica” 36, s. 262–272.
Google Scholar

Žigo P., 2010, Budú v onomastike aj muzikonymá? (O jednej-dvoch Plavovláskach), „Slovenská reč” 75(4–5), s. 270–277.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.2478/v10112-010-0010-x