Argumentacja: idee, problemy, pytania

Abstrakt

Artykuł jest głosem w dyskusji na temat znaczenia i zasięgu zjawisk związanych z procesem argumentacji w komunikacji językowej oraz wkładu tego procesu d o ogólnej charakterystyki dyskursu. Wyjście od założeń starożytnej myśli retorycznej, w szczególnym stopniu odnoszącej się do arystotelesowskiej sztuki mówienia, skłania do przybliżenia, a nawet włączenia teorii argumentacji do programu badawczego lingwistyki tekstu, której genotyp niewątpliwie zawiera klasyczne źródła. Stąd też teza o charakterystycznej koncepcji tekstualizacji korzystającej z technik argumentowania w wypowiedzi ustnej i/lub pisemnej oraz stanowiącej rodzaj dyskursu argumentacyjnego.

Proces powstawania, emisji i odbioru tekstu o charakterze argumentacyjnym wpisuje się w szeroki plan zachowań społecznych. Argumentacja, podobnie jak retoryka klasyczna, zapewnia przekazywanej informacji głęboką i skuteczną logiczność, co przyczynia się do osiągnięcia pragmatycznego celu założonego przez twórcę/uczestnika aktu argumentacji. Charakter społeczny argumentacji sprawia, że większość praktyk językowych można rozpatrywać w kontekście ich funkcji argumentacyjnej lub metaargumentacyjnej. Funkcjonalność technik argumentowania gwarantuje w wielu sytuacjach zamierzony przebieg aktu mowy w planie illokucyjnym i perlokucyjnym. Argumentacja okazuje się wreszcie wyznacznikiem intencjonalności wypowiedzi, będąc tym samym jednym z ważniejszych elementów, które pozwalają się prefigurować i realizować w komunikacji językowej.