Od dydaktyki tekstów specjalistycznych do dydaktyzacji potrzeb i działań komunikacyjnych. Kierunki i koncepcje glottodydaktyki specjalistycznej
DOI:
https://doi.org/10.18778/0860-6587.23.02Słowa kluczowe:
glottodydaktyka specjalistyczna, nauczanie języka dla potrzeb zawodowych, profile kompetencji językowych, badania potrzeb językowych i komunikacyjnychAbstrakt
Nauczanie języków obcych dla potrzeb zawodowych podlega ciągłym przemianom, podążając za zmieniającymi się standardami kształcenia językowego i nowymi technikami nauczania ukierunkowanymi na podejmowanie działań językowych. W ciągu ostatnich dziesięcioleci przeszło ewolucję od zorientowanej leksykalnie dydaktyki tekstów specjalistycznych do otwartych form nauczania, uwzględniających realne potrzeby komunikacyjne i działaniowe wynikające z realizacji konkretnych zadań zawodowych. Coraz częstsze uwzględnianie w programach kursów wymagań określonych w profilach kompetencyjnych dla poszczególnych zawodów wpływa na jeszcze szerszą integrację wiedzy i kompetencji merytorycznych z podejmowaniem działań językowych w kontekście społecznym.
Artykuł stanowi przegląd rozwoju myśli glottodydaktycznej na polu dydaktyki języków zawodowych. Omawia także wybrane wyniki badań potrzeb językowych, przeprowadzonych w ramach europejskiego projektu JASNE-Alles klar! w ponad 330 firmach regionu środkowoeuropejskiego oraz prezentuje opracowane na ich podstawie profile kompetencji językowych dla wybranych grup zawodowych.
Bibliografia
Danecka-Chwals A., Pukas-Palimąka D., Chłopicka M., 1979, Z zagadnień nauczania odmiany specjalistycznej języków obcych (na przykładzie nauczania języka medycznego studentów polonijnych), „Przegląd Polonijny” V, z. 4, s. 73–82.
Google Scholar
Danecka-Chwals A., Pukas-Palimąka D., Chłopicka M., 1981, Założenia metodyczne i lingwistyczne podręcznika języka medycznego dla studentów polonijnych, „Przegląd Polonijny” VII, z. 1, s. 57–67.
Google Scholar
Fluck, H.-R., 1992, Didaktik der Fachsprachen, Aufgaben und Arbeitsfelder Konzepte und Perspektiven im Sprachbereich Deutsch, Tübingen.
Google Scholar
Gajewska E., Sowa M., 2014, LSP, FOS, Fachsprache … Dydaktyka języków specjalistycznych, Lublin.
Google Scholar
Gębal P.E., 2014, Krakowska szkoła glottodydaktyki porównawczej na tle rozwoju glottodydaktyki ogólnej i polonistycznej, Kraków.
Google Scholar
Grucza F., 2012, Antropocentryczna a paradygmatyczna (tradycyjna) lingwistyka (stosowana) i kulturologia (stosowana), w: „Lingwistyka stosowana” 6, s. 5–43.
Google Scholar
Grucza S., 2007, Glottodydaktyka specjalistyczna. Część I. Założenia lingwistyczne dydaktyki tekstów specjalistycznych, w: „Przegląd glottodydaktyczny” 23, s. 7–20.
Google Scholar
Grucza S., 2010, Nowe platformy dydaktyczne: Lingwistycznie Inteligentne Systemy Translo- i Glottodydaktyczne (LISTiG), w: „Lingwistyka stosowana” nr 3, s. 167–178.
Google Scholar
Kita M., 1996, Funkcja metalingwistyczna „na co dzień”, w: „Acta Universitatis Lodziensis. Kształcenie Polonistyczne Cudzoziemców” nr 7/8, Łódź, s. 31–40.
Google Scholar
Ostromęcka-Frączak B. (red.), 1996, „Acta Universitatis Lodziensis. Kształcenie Polonistyczne Cudzoziemców” nr 7/8, Łódź.
Google Scholar
Ligara B., 2002, Les fondements linguistiques de l’enseignement du polonais économique et juridique, w: M. Delaperrière i H. Wlodarczyk (red.), L’enseignement du polonais en France, Paris, s. 65–72.
Google Scholar
Ligara B., Szupelak W., 2012, Lingwistyka i glottodydaktyka języków specjalistycznych na przykładzie języka biznesu. Podejście porównawcze, Kraków.
Google Scholar
Martyniuk W., 1996, Praca z tekstem autentycznym w nauczaniu języków, w: „Acta Universitatis Lodziensis. Kształcenie Polonistyczne Cudzoziemców” nr 7/8, Łódź, s. 41–46.
Google Scholar
Maurer E., 2010, Deutsch für den Arbeitsmarkt. Rahmenkonzept für Projektverantwortliche und Lehrpersonen, Zug.
Google Scholar
Mazur J., 1996, Rola kształcenia specjalistycznego w przygotowaniu merytorycznym i komunikacyjnym cudzoziemców, w: „Acta Universitatis Lodziensis. Kształcenie Polonistyczne Cudzoziemców” nr 7/8, Łódź, s. 5–12.
Google Scholar
Michowicz J., 1980, Problemy doboru i zakresu treści nauczania wiedzy o Polsce w Studium Języka Polskiego dla Cudzoziemców Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź.
Google Scholar
Okoniowa, J., Synonimia i antonimia w nauczaniu języka polskiego jako obcego, w: „Kształcenie Polonistyczne Cudzoziemców” 7/8, Łódź, s. 23–30.
Google Scholar
Ostromęcka-Frączak B., 1996, Funkcja pytań w procesie glottodydaktycznym, w: „Kształcenie Polonistyczne Cudzoziemców” 7/8, Łódź, s. 13–22.
Google Scholar
Ostromęcka-Frączak B., 2010, Wkład pracowników Studium Języka Polskiego dla Cudzoziemców UŁ w rozwój polskiej glottodydaktyki, w: G. Zarzycka, G. Rudziński (red.) Teksty i podteksty w nauczaniu języka polskiego jako obcego – 2. Jubileusz 50-lecia Studium Języka Polskiego dla Cudzoziemców UŁ, Łódź, s.19–27.
Google Scholar
Rubaj S., 1979, Kierunki i metody doskonalenia procesu nauczania fizyki w Studium Języka Polskiego dla Cudzoziemców Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź.
Google Scholar
Rudziński G., 1996, Badanie tekstów naukowych w kontekście kształcenia specjalistycznego cudzoziemców, w: „Acta Universitatis Lodziensis. Kształcenie Polonistyczne Cudzoziemców” nr 7/8, Łódź, s. 47–52.
Google Scholar
Rudziński G., 2001, Charakterystyka językowa tekstów naukowych z dziedziny ochrony środowiska, Łódź.
Google Scholar
Schöne K., Gębal P.E., Kołsut S., 2015, Berufsspezifische Sprachkompetenzprofile. Profile kompetencji językowych w komunikacji zawodowej, Dresden.
Google Scholar
Szerszeń P., 2014, Platformy (glotto)dydaktyczne. Ich implementacja w uczeniu specjalistycznych języków obcych, Warszawa.
Google Scholar
Śliwiński W., 1985, Podstawy metodologiczne i dydaktyczne podręcznika języka polskiego dla humanistów, „Przegląd Polonijny” XI, z. 4, s. 107–118.
Google Scholar
Vogt K., 2011, Fremdsprachliche Kompetenzprofile. Entwicklung und Abgleichung von GeR-Deskriptoren für Fremdsprachenlernen mit einer beruflichen Anwendungsorientierung, Tübingen.
Google Scholar
Wielkiewicz-Jałmużna D., 2008, Studium Języka Polskiego dla Cudzoziemców Uniwersytetu Łódzkiego w latach 1952-2002, Uniwersytet Łódzki, Łódź.
Google Scholar
Butcher A., Dunin-Dudkowska A., 1998, Polski język biznesu dla cudzoziemców, Lublin.
Google Scholar
Chłopicka M., Pukas-Palimąka D., Turek-Fornelska K., 1991, Co panu dolega? Komunikacyjny podręcznik języka medycznego dla obcokrajowców, Kraków.
Google Scholar
Chłopicka-Wielgos M., Pukas-Palimąka D., Turek-Fornelska K., 2015, Co panu dolega?, Kraków.
Google Scholar
Danecka-Chwals A., Pukas-Palimąka D., Chłopicka M., 1989, O człowieku po polsku. Podręcznik języka medycznego dla obcokrajowców, Kraków.
Google Scholar
Dębski R., Gałdyn E., Szelc-Mays M., 1993, A jednak się kręci. Podręcznik języka naukowo-technicznego dla obcokrajowców, Kraków.
Google Scholar
Jasińska A., Szymkiewicz A., Małolepsza M., 2010, Polski w pracy, Berlin.
Google Scholar
Kowalska M., 2008, O biznesie po polsku. Wprowadzenie do języka biznesu, Kraków.
Google Scholar
Ligara B., 1990, Rendez-vous z kulturą polską. Podręcznik języka polskiego dla humanistów. Kurs dla zaawansowanych, cz. II, Kraków.
Google Scholar
Śliwiński W. (1986), To właśnie Polska. Podręcznik języka polskiego dla humanistów, cz. I, Kraków.
Google Scholar