Badanie treści (między)kulturowych podręcznika Razem po polsku z wykorzystaniem autorskiej matrycy analitycznej

Marzena Wawrzeń

doi:10.18778/0860-6587.31.07

Autor

Marzena Wawrzeń Uniwersytet Jagielloński, Wydział Polonistyki, Instytut Glottodydaktyki Polonistycznej, Zakład Języka Polskiego Jako Obcego https://orcid.org/0000-0001-7452-5385

DOI:

https://doi.org/10.18778/0860-6587.31.07

Słowa kluczowe:

międzykulturowość, międzykulturowa kompetencja komunikacyjna, trening międzykulturowy, analiza treści

Abstrakt

Dostępne na rynku materiały i pomoce dydaktyczne do nauczania polszczyzny coraz częściej uwzględniają kategorię międzykulturowości. Celem tego artykułu jest sprawdzenie, czy podręcznik Razem po polsku, stanowiący realizację zadaniowej koncepcji metodycznej, sprzyja rozwijaniu międzykulturowej kompetencji komunikacyjnej (intercultural communicative competence) w nauczaniu języka polskiego jako obcego. Autorska siatka analizy stała się narzędziem umożliwiającym zbadanie obecności komponentów międzykulturowej kompetencji komunikacyjnej zgodnych z modelem Michaela Byrama oraz form zadań odnoszących się do metod i technik treningu międzykulturowego. Bazując na wspomnianych modelach teoretycznych, przedstawię szczegółową analizę treści (między)kulturowych podręcznika, by odpowiedzieć na pytania badawcze: Czy podręcznik Razem po polsku zawiera elementy nauczania międzykulturowego? Czy praca z podręcznikiem sprzyja rozwojowi międzykulturowej kompetencji komunikacyjnej? Jakie zadania i ćwiczenia umożliwiają wprowadzania obszarów nauczania międzykulturowego?

Bibliografia

Bednarska D., Machowska J., Majcher-Legawiec U., Rabiej A., 2021, Razem po polsku. Podręcznik do nauki języka polskiego jako obcego. Poziom A2, Kraków.
Google Scholar

Białek M., 2009, Kształcenie międzykulturowe w edukacji językowej, Wrocław.
Google Scholar

Bucko D., Prizel-Kania A., Rogala D., 2022, Razem po polsku. Podręcznik do nauki języka polskiego jako obcego. Poziom B1, Kraków.
Google Scholar

Byram M., 1997, Teaching and Assessing Intercultural Communicative Competence, Clevedon.
Google Scholar

Byram M., Gribkova B., Starkey H., 2002, Developing The Intercultural Dimension in Language Teaching. A Practical Introduction for Teachers, Strasbourg.
Google Scholar

Candelier M., Camilleri-Grima A., Castellotti V., de Pietro J.F., Lörincz I., Meissner F.J., Noguerol A., Schröder-Sura A., Molinié M., 2017, FREPA. System opisu pluralistycznych podejść do języków i kultur. Kompetencje i zasoby, Warszawa.
Google Scholar

Common European Framework of Reference for Languages: Learning, teaching, assessment – Companion Volume [CEFR-CV], 2020, Strasbourg [online], https://rm.coe.int/common-european-framework-of-reference-for-languages-learning-teaching/16809ea0d4 [05.05.2023].
Google Scholar

Europejski system opisu kształcenia językowego: uczenie się, nauczanie, ocenianie [ESOKJ], 2003, Warszawa.
Google Scholar

Gębal P., 2010, Dydaktyka kultury polskiej w kształceniu językowym cudzoziemców. Podejście porównawcze, Kraków.
Google Scholar

Gębal P., Miodunka W., 2020, Dydaktyka i metodyka nauczania języka polskiego jako obcego i drugiego, Warszawa.
Google Scholar

Janowska I., 2011, Podejście zadaniowe do nauczania i uczenia się języków obcych. Na przykładzie języka polskiego jako obcego, Kraków.
Google Scholar

Janowska I., 2020, Zadaniowa koncepcja kształcenia językowego w materiałach do nauczania języka polskiego jako obcego, „Acta Universitatis Lodziensis. Kształcenie Polonistyczne Cudzoziemców”, t. 27, s. 505–526. https://doi.org/10.18778/0860-6587.27.30
Google Scholar

Janowska I., Lipińska E., Rabiej A., Seretny A., Turek P. (red.), 2011/2016, Programy nauczania języka polskiego jako obcego. Poziomy A1–C2, Kraków.
Google Scholar

Janowska I., Plak M., 2021, Działania mediacyjne w uczeniu się i nauczaniu języków obcych. Od teorii do praktyki, Kraków.
Google Scholar

Kramsch C., 1993, Context and culture in language teaching, Oxford.
Google Scholar

McConachy T., 2018, Developing Intercultural Perspectives on Language Use: Exploring Pragmatics and Culture in Foreign Language Learning, Clevedon.
Google Scholar

Mihułka K., 2012a, Rozwój kompetencji interkulturowej w warunkach szkolnych – mity a polska rzeczywistość na przykładzie języka niemieckiego jako L3, Rzeszów.
Google Scholar

Mihułka K., 2012b, Sposoby rozwijania kompetencji interkulturowej na lekcji języka obcego, „Języki Obce w Szkole” nr 2, s. 106–117.
Google Scholar

Richards J., Rodgers T., 1986, Approaches and Methods in Language Teaching, Cambridge.
Google Scholar

Seretny A., Lipińska E., 2005, ABC metodyki nauczania języka polskiego jako obcego, Kraków.
Google Scholar

Stankiewicz K., Żurek A., 2010, Treści (inter)kulturowe w programach do nauczania języka polskiego jako obcego, w: W. Chłopicki, M. Jodłowiec (red.), Słowo w dialogu międzykulturowym, Kraków, s. 375–383.
Google Scholar

Wawrzeń M., 2022, Zadanie jako narzędzie rozwijania międzykulturowej kompetencji komunikacyjnej w nauczaniu języka polskiego jako obcego, niepublikowana rozprawa doktorska, Uniwersytet Jagielloński, Kraków.
Google Scholar

Wilczyńska W., Mackiewicz M., Krajka J., 2019, Komunikacja interkulturowa. Wprowadzenie, Poznań.
Google Scholar

Zarzycka G., 2000, Dialog międzykulturowy: teoria oraz opis komunikowania się cudzoziemców przyswajających język polski, Łódź.
Google Scholar

Zarzycka G., 2018, Podejście interkulturowe w nauczaniu języka polskiego jako obcego. Bilans i perspektywy, w: A. Achtelik, K. Graboń (red.), Polonistyka na początku XXI wieku. Diagnozy, koncepcje, perspektywy, t. V: W kręgu (glotto)dydaktyki, Katowice, s. 534–547.
Google Scholar