Waloryzacja środowiska przyrodniczego wczesnośredniowiecznego grodu w Rękoraju na Wysoczyźnie Piotrkowskiej, Polska Środkowa

Wiktor Piech

doi:10.18778/1427-9711.16.04

Authors

Wiktor Piech Uniwersytet Łódzki, Instytut Nauk o Ziemi, Katedra Geomorfologii i Paleogeografii

DOI:

https://doi.org/10.18778/1427-9711.16.04

Keywords:

River valley, geomorphology, settlements, natural environment, Central Poland

Abstract

For Early Medieval societies areas with high geo- and biodiversity were most suitable for settlement, whereas preferred landforms included river terraces formed by medium and fine sand. The analysis conducted by the Author resulted in elaboration of the terrain assessment maps, which were derived from a geomorphological map of the area. The environmental valorisation of surroundings of the stronghold at Rękoraj was carried out to identify the most favorable areas for early medieval – type of agriculture.

Downloads

Download data is not yet available.

References

Bartkowski, T., 1978. Środowisko przyrodnicze grodu wczesnośredniowiecznego w Lądzie nad Wartą Środkową, [w:] Błaszczyk, W. (red.), Gród wczesnośredniowieczny w Lądzie nad środkową Wartą. Muzeum Archeologiczne w Poznaniu, Poznań, 13‒31.
Google Scholar

Błaszczyk, Z., 2000. Archeologiczne Zdjęcie Polski w województwie piotrkowskim. Katalog stanowisk. Piotrków Trybunalski, 1‒459.
Google Scholar

Chmielowska, A., 1969. Badania na grodzisku wczesnośredniowiecznym w Rękoraju, pow. Piotrków Trybunalski. Sprawozdania Archeologiczne 21, 209‒213.
Google Scholar

Chmielowska, A., 1979. Wczesnośredniowieczne grodzisko w Rękoraju, woj. piotrkowskie. Prace i Materiały Muzeum Archeologicznego i Etnograficznego w Łodzi. Seria Archeologiczna 26, 67‒83.
Google Scholar

Chmielowska, A., Marosik, P., 1989. Wczesnośredniowieczne budownictwo obronne między Prosną i Pilicą. Łódzkie Towarzystwo Naukowe, Szlakami Nauki 17. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa– Łódź, 1‒161.
Google Scholar

Forysiak, J., Czubla, P., Marosik P., 2015. Geologiczne i geomorfologiczne warunki lokalizacji grodziska w Tumie. Prace i Materiały Muzeum Archeologicznego i Etnograficznego w Łodzi, Seria Archeologiczna 46 (2013–2015), 89‒104.
Google Scholar

Goździk, J., 1982. Środowisko przyrodnicze osadnictwa średniowiecznego okolic Rozprzy. Prace i Materiały Muzeum Archeologicznego i Etnograficznego w Łodzi, Seria Archeologiczna 29, 138‒151.
Google Scholar

Hildebrandt-Radke, I., 2013. Pradziejowa i wczesnohistoryczna antropopresja i jej zapis w środowisku przyrodniczym na przykładzie regionu środkowej Obry (Wielkopolska). Studia i Prace z Geografii i Geologii 30, 1‒166.
Google Scholar

Kittel, P., 2005. Uwarunkowania środowiskowe lokalizacji osadnictwa pradziejowego na Pojezierzu Kaszubskim i w północnej części Borów Tucholskich. Monografie Instytutu Archeologii Uniwersytetu Łódzkiego, 1‒206.
Google Scholar

Kittel, P., 2007. Środowiskowe uwarunkowania lokalizacji wczesnośredniowiecznego grodziska w Mchówku na Kujawach, [w:] Smolska, E., Szwarczewski, P. (red.), Zapis działalności człowieka w środowisku przyrodniczym, t. 3. Wydawnictwo Szkoły Wyższej Przymierza Rodzin, Warszawa, 55‒63.
Google Scholar

Kittel, P., 2012a. Wpływ georóżnorodności zlewni Neru (Polska środkowa) na lokalizację osadnictwa pradziejowego. Landform Analysis 19, 49‒66.
Google Scholar

Kittel, P., 2012b. Budowa i ewolucja doliny Neru w rejonie stanowiska Lutomiersk-Koziówki w świetle badań geoarcheologicznych. Acta Geographica Lodziensia 100, 113‒133.
Google Scholar

Kittel, P., Skowron, J., 2007. Osadnictwo pradziejowe i wczesnohistoryczne w krajobrazie doliny Rawki w Rawie Mazowieckiej. Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego PTG 7, 228‒234.
Google Scholar

Kittel, P., Forysiak, J., Twardy, J., 2009. Środowisko przyrodnicze okolic Strońska ze szczególnym uwzględnieniem morfologii obszaru, [w:] Kajzer, L. (red.), Początki architektury sakralnej w Polsce Centralnej, część 1, Strońsko – Ruda – Krzyworzeka. Łódź, 45‒54.
Google Scholar

Kittel, P., Sikora, J., Antczak, O., Płóciennik, M., 2017. Budowa i ewolucja Luciąży w świetle wyników badań geoarcheologicznych w Rozprzy na Równinie Piotrkowskiej, [w:] Twardy, J. (red.), XXXIV Konferencja Naukowo-Szkoleniowa STRATYGRAFIA PLEJSTOCENU POLSKI. Czwartorzęd pogranicza niżu i wyżyn w Polsce Środkowej, 4–8 września 2017, Wawrzkowizna k/Bełchatowa, 178–180.
Google Scholar

Kondracki, J., 2002. Geografia Regionalna Polski. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa, 1‒440.
Google Scholar

Kruk, J., Milisauskas, S., Alexandrowicz, S., Śnieżko, Z., 1996. Osadnictwo i zmiany środowiska naturalnego wyżyn lessowych. Instytut Archeologii i Etnologii, PAN, Kraków, 1‒139.
Google Scholar

Krzemiński, T., 1970. Położenie geograficzne Burzenina i okolicznych osad wczesnośredniowiecznych, [w:] Kamińska, J. (red.), Rozwój osadnictwa w rejonie Burzenina nad Wartą od VI do XIV w. Ossolineum, Wrocław, 12‒33.
Google Scholar

Krzemiński, T., Krysiak, S., 2012. Geograficzne tło osadnictwa w Czerchowie. Prace i Materiały Muzeum Archeologicznego i Etnograficznego w Łodzi, Seria Archeologiczna 45, 353‒389.
Google Scholar

Kurnatowski, S., 1971. Rozwój zaludnienia Wielkopolski zachodniej we wczesnym średniowieczu i jego aspekty gospodarcze. Archeologia Polski 16 (1/2), 465‒482.
Google Scholar

Papińska, E., 2001. Środowisko naturalne łęczyckiego zespołu osadniczego, [w:] Rosin, R. (red.), Łęczyca. Monografia miasta do 1990 roku. Towarzystwo Miłośników Ziemi Łęczyckiej, Łęczyca, 57‒72.
Google Scholar

Perthees, K., 1793. Mappa Szczegulna Woiewodztwa Łęczyckiego.
Google Scholar

Plit, J., 2007. Ewolucja krajobrazów kulturowych dolin rzecznych na ziemiach polskich. Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego PTG 7, 28‒40.
Google Scholar

Pyrgała, J., 1971. Zastosowanie metod archeologicznych i przyrodniczych w studiach nad osadnictwem prahistorycznym na przykładzie badań na Mazowszu. Folia Quaternaria 39, 101‒120.
Google Scholar

Rdzany, Z., 2009. Rekonstrukcja przebiegu zlodowacenia warty w regionie łódzkim. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź. DOI: 10.13140/RG.2.1.4504.4965.
Google Scholar

Sikora, J., Kittel, P., Wroniecki, P., 2015. Nieinwazyjne badania grodzisk wczesnośredniowiecznych Polski Centralnej i ich zaplecza osadniczego: Chełmno, Rękoraj, Rozprza, Stare Skoszewy, Szydłów. Prace i Materiały Muzeum Archeologicznego i Etnograficznego w Łodzi, Seria Archeologiczna 46, 253‒293.
Google Scholar

Turkowska, K., 2006. Geomorfologia regionu łódzkiego. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź, 1‒238.
Google Scholar

Turkowska, K., Wieczorkowska, J., 1994. Objaśnienia do Szczegółowej Mapy Geologicznej Polski, arkusz Tuszyn (665). Państwowy Instytut Geologiczny, Warszawa, 1–36.
Google Scholar

Twardy, J., 2013. Pradziejowa kolonizacja małych dolin rzecznych środkowej Polski i jej konsekwencje dla rozwoju rzeźby. Landform Analysis 24, 97‒106.
Google Scholar

Twardy, J., Forysiak, J., Kittel, P., 2004. Dynamika procesów morfogenetycznych uruchomionych i zintensyfikowanych wskutek pradziejowej działalności ludzkiej w pradolinie warszawsko-berlińskiej. Acta Geographica Lodziensia 88, 85–117.
Google Scholar

Wachecka-Kotkowska, L., 2015. Rozwój rzeźby obszaru między Piotrkowem Trybunalskim, Radomskiem a Przedborzem w czwartorzędzie. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź, 1‒ 128.
Google Scholar