Czy nowotwory złośliwe przyczyniły się do nadumieralności mężczyzn w wieku 65 lat i więcej w województwie łódzkim w latach 1999–2014?

Beata Ciabiada-Bryła; Wojciech Drygas; Małgorzata Pikala; Marek Bryła; Irena Maniecka-Bryła

doi:10.18778/0208-6018.342.09

Autor

Beata Ciabiada-Bryła Uniwersytet Medyczny w Łodzi, Wydział Nauk o Zdrowiu, Katedra Medycyny Społecznej i Zapobiegawczej https://orcid.org/0000-0003-0744-1610
Wojciech Drygas Uniwersytet Medyczny w Łodzi, Wydział Nauk o Zdrowiu, Katedra Medycyny Społecznej i Zapobiegawczej https://orcid.org/0000-0002-4351-6459
Małgorzata Pikala Uniwersytet Medyczny w Łodzi, Wydział Nauk o Zdrowiu, Katedra Medycyny Społecznej i Zapobiegawczej https://orcid.org/0000-0003-4426-4908
Marek Bryła Uniwersytet Medyczny w Łodzi, Wydział Nauk o Zdrowiu, Katedra Medycyny Społecznej i Zapobiegawczej https://orcid.org/0000-0001-6757-9211
Irena Maniecka-Bryła Uniwersytet Medyczny w Łodzi, Wydział Nauk o Zdrowiu, Katedra Medycyny Społecznej i Zapobiegawczej https://orcid.org/0000-0002-6671-7456

DOI:

https://doi.org/10.18778/0208-6018.342.09

Słowa kluczowe:

nadumieralność mężczyzn, nowotwory złośliwe, ludność w wieku 65 lat i więcej, trendy czasowe, województwo łódzkie

Abstrakt

Celem artykułu jest analiza umieralności z powodu chorób nowotworowych mężczyzn i kobiet w wieku 65+ w województwie łódzkim w latach 1999-2014, ze szczególnym uwzględnieniem zjawiska nadumieralności mężczyzn. Analizą objęto informacje o 501 124 zgonach odnotowanych w województwie łódzkim w latach 1999-2014. Obliczono rzeczywiste i standaryzowane współczynniki umieralności szczegółowej według przyczyn zgonów na podstawie ICD–10 oraz wskaźniki nadumieralności. Analizę trendów czasowych przeprowadzono za pomocą modeli joinpoint. W badanym okresie zaobserwowano nieznaczne obniżenie standaryzowanych współczynników umieralności (na 10 000 ludności) z powodu nowotworów złośliwych wśród osób w wieku 65+: w grupie mężczyzn z 171,7 do 166,8, a w grupie kobiet z 83,9 do 81,7. Wskaźnik nadumieralności na początku i na końcu ba danego okresu wynosił 2,0. W klasie C00‑C97 najważniejszymi przyczynami zgonów wśród mężczyzn w wieku 65+ w 2014 roku były nowotwory złośliwe (wskaźnik na 10 000 ludności): tchawicy, oskrzela i płuca (46,0); jelita grubego, odbytnicy i odbytu (19,0); gruczołu krokowego (18,4). Natomiast wśród kobiet powyżej 65 roku życia były to nowotwory: tchawicy, oskrzela i płuca (12,6); jelita grubego, odbytnicy i odbytu (11,3); piersi (8,8). Zjawisko nadumieralności mężczyzn w wieku 65 lat i więcej z powodu chorób nowotworowych w województwie łódzkim w 2014 roku było determinowane w największym stopniu nowotworami złośliwymi: pęcherza moczowego, tchawicy, oskrzela i płuca oraz żołądka.

Pobrania

Brak dostępnych danych do wyświetlenia.

Bibliografia

Ciabiada B., Paciej P., Bryła M., Maniecka‑Bryła I. (2017), Ocena zmian w nadumieralności mężczyzn w wieku 65 lat i więcej w okresie 1999–2013 w województwie łódzkim, „Acta Universitatis Lodziensis. Folia Oeconomica”, t. 5, nr 331, s. 39–50.
Google Scholar

Ciabiada B., Paciej P., Bryła M., Pikala M., Burzyńska M., Maniecka‑Bryła I. (2016), Potrzeba niwelowania różnic w stanie zdrowia na przykładzie analizy nadumieralności mężczyzn, [w:] A. Depta (red.), Problemy i perspektywy zarządzania w społeczeństwie ryzyka oraz zagadnienia jakości życia, seria „Monografie Politechniki Łódzkiej”, Wydawnictwo Politechniki Łódzkiej, Łódź.
Google Scholar

Didkowska J., Wojciechowska U. (2018), Zachorowania i zgony na nowotwory złośliwe w Polsce, Krajowy Rejestr Nowotworów, Centrum Onkologii – Instytut im. Marii Skłodowskiej‑Curie, Warszawa, http://onkologia.org.pl/k/epidemiologia/ [dostęp: 6.11.2018].
Google Scholar

Didkowska J., Wojciechowska U., Olasek P. (2017), Nowotwory złośliwe w Polsce w 2015 roku, Krajowy Rejestr Nowotworów, Centrum Onkologii – Instytut im. Marii Skłodowskiej‑Curie, Warszawa.
Google Scholar

Didkowska J., Wojciechowska U., Zatoński W. (2009), Prognozy zachorowalności i umieralności na nowotwory złośliwe w Polsce do 2025 roku, Krajowy Rejestr Nowotworów, Centrum Onkologii – Instytut im. Marii Skłodowskiej‑Curie, Warszawa.
Google Scholar

Eurostat (2013), Revision of the European Standard Population. Report of Eurostat’s task force, Publications Office of the European Union, Luxembourg.
Google Scholar

Główny Urząd Statystyczny, Bank Danych Lokalnych (2018), Ludność wg funkcjonalnych grup wieku, płci oraz lokalizacji terytorialnej, https://bdl.stat.gov.pl/BDL/dane/podgrup/tablica [dostęp: 12.11.2018].
Google Scholar

Jassem J. (2014), Zwalczanie nowotworów w Polsce: potrzeba nowej strategii, [w:] A. Potrykowska, Z. Strzelecki, J. Szymborski, J. Witkowski (red.), Zachorowalność i umieralność na nowotwory a sytuacja demograficzna Polski, Rządowa Rada Ludnościowa, Warszawa.
Google Scholar

Jee Y., Kim Y., Jee S. H., Ryu M. (2018), Exercise and cancer mortality in Korean men and women: a prospective cohort study, „BMC Public Health”, nr 18: 761, s. 1–10, https://bmcpublichealth.biomedcentral.com/articles/10.1186/s12889–018–5669–1.
Google Scholar

Kim H. J., Fay M. P., Feuer E. J., Midthune D. N. (2000), Permutation tests for joinpoint regression with applications to cancer rates, „Statistics in Medicine 2000”, t. 19, nr 3, s. 335–351.
Google Scholar

Klimczak A., Kempińska‑Mirosławska B., Mik M., Dziki Ł., Dziki A. (2014), Clinical research: Colorectal cancer mortality in Poland – analysis of regional variation, „Archives of Medical Science”, t. 10, nr 1, s. 63–67, http://dx.doi.org/10.5114/aoms.2012.28596.
Google Scholar

Krieger J. P., Cabaset S., Pestoni J., Rohrmann S., Faeh D., Swiss National Cohort Study Group (2018), Dietary Patterns Are Associated with Cardiovascular and Cancer Mortality among Swiss Adults in a Census‑Linked Cohort, „Nutrients”, nr 10(3), s. 1–13, http://dx.doi.org/10.3390/nu10030313.
Google Scholar

Liu X., Bi Y., Wang H., Meng R., Zhou W., Zhang G., Yu C., Zhang Z. J. (2019), Different trends in colorectal cancer mortality between age groups in China: an age‑period‑cohort and joinpoint analysis, „Public Health Journal”, t. 166, s. 45–52, http://dx.doi.org/10.1016/j.puhe.2018.08.007.
Google Scholar

Mańczuk M., Sulkowska U., Łobaszewski J., Koczkodaj P., Przepiórka I., Cedzyńska M., Przewoźniak K., Didkowska J. (2017), Time trends in tobacco‑attributable cancer mortality in Poland – direct estimation method, „Nowotwory. Journal of Oncology”, t. 67, nr 4, s. 227–235, http://dx.doi.org/10.5603/NJO.2017.0037.
Google Scholar

Meder J. (2014), Rak głównym zabójcą ludzi w XXI wieku. Narodowy Program Zwalczania Chorób Nowotworowych, [w:] A. Potrykowska, Z. Strzelecki, J. Szymborski, J. Witkowski (red.), Zachorowalność i umieralność na nowotwory a sytuacja demograficzna Polski, Rządowa Rada Ludnościowa, Warszawa.
Google Scholar

Najwyższa Izba Kontroli, Departament Zdrowia (2018), Dostępność i efekty leczenia nowotworów. Informacja o wynikach kontroli, Warszawa, https://www.nik.gov.pl/plik/id,16371,vp,18897.pdf [dostęp: 20.11.2018].
Google Scholar

Paciej P., Ciabiada B., Maniecka‑Bryła I. (2017a), Premature mortality due to alcohol‑related diseases of the liver in Poland according to voivodships, „Family Medicine and Primary Care Review”, t. 19, nr 3, s. 251–255, http://dx.doi.org/10.5114/fmpcr.2017.69287.
Google Scholar

Paciej P., Dziankowska‑Zaborszczyk E., Ciabiada B., Bryła M., Maniecka‑Bryła I. (2017b), Years of life lost due to bronchical asthma in Poland between 1999 and 2013, „Journal of Asthma”, t. 55, nr 6, s. 668–674, https://www.tandfonline.com/doi/full/10.1080/02770903.2017.1355382.
Google Scholar

Paciej‑Gołębiowska P., Pikala M., Maniecka‑Bryła I. (2018), Years of life lost due to malignant neoplasms of the digestive system in Poland in the years 2000–2014, „United European Gastroenterology Journal”, t. 6, nr 6, s. 943–951, http://dx.doi.org/10.1177/2050640618764714.
Google Scholar

Pikala M., Maniecka‑Bryła I. (2017), Fifteen‑year mortality trends in Poland analysed with the use of standard expected years of life lost, 2000–2014, „Scientific Reports”, t. 7, art. nr 8730, s. 1–8, http://dx.doi.org/10.1038/s41598–017–09441–5.
Google Scholar

Potrykowska A., Strzelecki Z., Szymborski J., Witkowski J. (red.) (2014), Zachorowalność i umieralność na nowotwory a sytuacja demograficzna Polski, Rządowa Rada Ludnościowa, Warszawa.
Google Scholar

Shaukat A., Dostal A., Menk J., Church T. R. (2017), BMI Is a Risk Factor for Colorectal Cancer Mortality, „Digestive Diseases and Sciences”, t. 62, nr 9, s. 2511–2517, http://dx.doi.org/10.1007/s10620–017–4682‑z.
Google Scholar

Tuchowska P., Worach‑Kardas H., Marcinkowski J. T. (2013), Najczęstsze nowotwory złośliwe w Polsce – główne czynniki ryzyka i możliwości optymalizacji działań profilaktycznych, „Problemy Higieny i Epidemiologii”, t. 94, nr 2, s. 166–171.
Google Scholar

Wojtyniak B., Stokwiszewski J., Goryński P., Zdrojewski T. (2016), Długość życia i umieralność ludności Polski, [w:] B. Wojtyniak, P. Goryński (red.), Sytuacja zdrowotna ludności Polski i jej uwarunkowania, Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego – Państwowy Zakład Higieny, Warszawa.
Google Scholar

Xu Z., Qi F., Wang Y., Jia X., Lin P., Geng M., Wang R., Shanpeng L. (2018), Cancer mortality attributable to cigarette smoking in 2005, 2010 and 2015 in Qingdao, China, „PLoS ONE”, nr 13(9), s. 1–11, http://dx.doi.org/10.1371/journal.pone.0204221.
Google Scholar