Ocena opinii mieszkańców województwa łódzkiego na temat potrzeb z zakresu aktywizacji społecznej seniorów
DOI:
https://doi.org/10.18778/0208-6018.357.01Słowa kluczowe:
starzenie się, seniorzy, opinia publiczna, aktywność społeczna, aktywizacja, województwo łódzkieAbstrakt
Łódź odznacza się najwyższym poziomem zaawansowania procesu starzenia i najwyższymi wartościami negatywnych mierników stanu zdrowia w kraju. Rodzi to konieczność podejmowania intensywnych, wielosektorowych i spójnych działań wobec osób starszych, również w obszarze aktywizacji. Celem artykułu jest ocena opinii mieszkańców województwa łódzkiego na temat potrzeb z zakresu aktywizacji społecznej seniorów. W badaniu przeprowadzonym w 2020 roku wzięło udział 235 mieszkańców województwa łódzkiego. Narzędzie badawcze stanowił anonimowy kwestionariusz ankiety, udostępniony w formie elektronicznej. W analizie statystycznej wykorzystano wskaźniki struktury, miary z zakresu statystyk opisowych i analitycznych – współczynnik korelacji, test niezależności χ2 oraz test U Manna‑Whitneya. Za najatrakcyjniejsze zajęcia skierowane do seniorów ponad jedna trzecia respondentów uznała zajęcia artystyczne, a co czwarty badany wymienił warsztaty z zakresu technologii informacyjnych. Blisko połowa badanych wskazała festyny i imprezy międzypokoleniowe jako najbardziej istotne wydarzenia aktywizujące seniorów. Ośmiu na dziesięciu respondentów widziało potrzebę inicjowania działań z zakresu integracji międzypokoleniowej. Mieszkańcy większych miast częściej niż osoby zamieszkujące wsie i średnie miasta wskazywali na udział seniorów w dedykowanych im wydarzeniach (p < 0,05). Jako bariery korzystania z usług senioralnych mieszkańcy większych miast najczęściej wymieniali brak informacji, a pozostali respondenci problemy z transportem (p < 0,05). Potwierdzono potrzebę inicjowania działań integrujących pokolenia oraz zajęć edukujących seniorów w obszarze nowych technologii. Wzrost kompetencji cyfrowych wśród osób starszych mógłby przyczynić się do zwiększenia ich samodzielności, a tym samym do poprawy komfortu życia seniorów i ich opiekunów.
Pobrania
Bibliografia
Bieńko M. (2016), Sąsiedzkość w budowaniu pomostu pomiędzy pokoleniami, [w:] D. Kalita (red.), Międzypokoleniowe spotkania sąsiedzkie – przewodnik dla mieszkańców, Biuro Festiwalowe IMPART, Wrocław, s. 13–15.
Google Scholar
Borowik J. (2015), Znaczenie relacji rodzinnych w życiu osób starych, [w:] I. Taranowicz, S. Grotowska (red.), Rodzina wobec wyzwań współczesności. Wybrane problemy, Oficyna Wydawnicza Arboretum, Wrocław, s. 139–150, https://repozytorium.uni.wroc.pl/dlibra/publication/66743 [dostęp: 21.08.2021].
Google Scholar
Buczyńska A., Buczyński P. (2013), Aktywność społeczna gdańskich seniorów. Raport z realizacji badania ilościowego w ramach projektu „Gdański model wolontariatu seniorów – krok I” dofinansowany w ramach Rządowego Programu na rzecz Aktywności Osób Starszych na lata 2012–2013, Regionalne Centrum Wolontariatu w Gdańsku, Gdańsk.
Google Scholar
Burzyńska M., Kopiec T. (2020), Ocena potrzeb w zakresie aktywizacji seniorów na terenie województwa łódzkiego – kształtowanie lokalnej polityki senioralnej. Raport z badań, Fundacja System Aktywizacji Seniora, Łódź.
Google Scholar
Chabior A. (2017), Wspomaganie procesu pomyślnego starzenia się u ludzi starych. Między powinnością a profesją, Oficyna Wydawnicza „Impuls”, Kraków.
Google Scholar
Chabior A., Szplit A. (2014), Ageing and Old Age as a Task – Health, Activation, Development, Integration, Wydawnictwo Libron, Kraków.
Google Scholar
Cybulska A.M., Stanisławska M., Skok A., Rachubińska K. (2020), Wizerunek starości i osób starszych w opinii wybranej grupy społecznej, „Medycyna Ogólna i Nauki o Zdrowiu”, t. 26, nr 3, s. 249–253, https://doi.org/10.26444/monz/123224
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.26444/monz/123224
Czapiewska G. (2019), Dialog międzypokoleniowy a aktywizacja społeczna osób starszych w środowisku wiejskim, „Wieś i Rolnictwo”, t. 4, nr 185, s. 165–185, https://doi.org/10.7366/wir042019/08
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.53098/wir042019/08
Dąbska O., Pawlikowska‑Łagód K., Piasecki J., Śledziewska K., Humeniuk E. (2016), Senility and solitude of elderly people in the perception of young people, „Medycyna Ogólna i Nauki o Zdrowiu”, t. 22, nr 2, s. 140–144, https://doi.org/10.5604/20834543.1208220
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.5604/20834543.1208220
Dzięgielewska M. (2006), Aktywność społeczna i edukacyjna na tle innych typów aktywności, [w:] B. Szatur‑Jaworska, P. Błędowski, M. Dzięgielewska, Podstawy gerontologii społecznej, Oficyna Wydawnicza ASPRA‑JR, Warszawa, s. 160–164.
Google Scholar
Gacka J. (2017), Polscy seniorzy w sieci: wirtualna złota jesień? Korzystanie przez osoby dojrzałe z Internetu i nowych technologii, „Konteksty Społeczne”, t. 1, nr 9, s. 83–91.
Google Scholar
Główny Urząd Statystyczny (2009), Prognoza ludności na lata 2008–2035, Warszawa. Główny Urząd Statystyczny (2014), Prognoza ludności na lata 2014–2050, Warszawa. Główny Urząd statystyczny (2021), Rocznik Statystyczny Województw, Warszawa.
Google Scholar
Górnikowska‑Zwolak E. (1999), Aktywizacja, aktywność, [w:] D. Lalak, T. Pilch, Elementarne pojęcia pedagogiki społecznej i pracy socjalnej, Wydawnictwo Akademickie „Żak”, Warszawa, s. 9–11.
Google Scholar
Gryncewicz W., Kutera R., Leszczyńska M., Rot A. (2017), Platforma internetowa jako innowacyjne narzędzie aktywizacji seniorów na rynku pracy, „Zarządzanie i Finanse”, t. 2, nr 15, s. 237–248.
Google Scholar
Halicki J. (2006), Społeczne teorie starzenia się, [w:] M. Halicka, J. Halicki, Zostawić ślad na ziemi. Księga pamiątkowa dedykowana Profesorowi Wojciechowi Pędichowi w 80. rocznicę urodzin i 55. rocznicę pracy naukowej, Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku, Białystok, s. 255–277.
Google Scholar
Janiszewska A., Dmochowska‑Dudek K. (2017), Przestrzenne zróżnicowanie starzenia się ludności w Łodzi, „Space – Society – Economy”, nr 20, s. 9–22, https://doi.org/10.18778/1733-3180.20.02
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.18778/1733-3180.20.02
Kaczmarczyk M., Trafiałek E. (2007), Aktywizacja osób w starszym wieku jako szansa na pomyślne starzenie, „Gerontologia Polska”, t. 15, nr 4, s. 116–118.
Google Scholar
Kapralska Ł. (2015), Aktywizacja seniorów jako problem społeczny, [w:] M. Synowiec‑Piłat, B. Kwiatkowska, K. Borysławski, Inkluzja czy ekskluzja? Człowiek stary w społeczeństwie, Wrocławskie Towarzystwo Naukowe, Wrocław, s. 241–257.
Google Scholar
Kostrzewska M., Wrukowska D.E. (2020), Senior in social media, „Humanitas University’s Research Papers Management”, nr 21(2), s. 245–260, https://doi.org/10.5604/01.3001.0014.2891
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.5604/01.3001.0014.2891
Kozaczuk L. (1995), Terapia zajęciowa w domach pomocy społecznej, Wydawnictwo Interart, Warszawa.
Google Scholar
Kurtyka‑Chałas J. (2014), Starość i jej oblicza. Wybrane psychologiczne aspekty funkcjonowania osób starszych, Towarzystwo Wydawnictw Naukowych Libropolis, Lublin.
Google Scholar
Landsberg P., Poprawski M., Kieliszewski P., Mękarski M., Gojlik A., Kuchta J., Brodniewicz M. (2012), Po co seniorom kultura? Badania kulturalnych aktywności osób starszych. Raport, Regionalne Obserwatorium Kultury UAM, Poznań.
Google Scholar
Leszczyńska‑Rejchert A. (2014), Edukacja międzypokoleniowa oraz integracja międzypokoleniowa jako wyzwania współczesnej gerontologii, „Gerontologia Polska”, nr 2, s. 76–83.
Google Scholar
Luty‑Michalak M. (2017), Siła więzi rodzinnych osób starszych, „Uniwersyteckie Czasopismo Socjologiczne”, t. 18, nr 1, s. 41–49.
Google Scholar
Mielczarek A. (2015), Starzenie się ludności w Polsce wyzwaniem XXI wieku, „Edukacja Etyczna”, nr 9, s. 17–31.
Google Scholar
Miszczak E. (2010), Aktywność seniorów sposobem przeciwdziałania negatywnym skutkom procesu starzenia się, [w:] D. Kałuża, P. Szukalski (2010), Jakość życia seniorów w XXI wieku. Ku aktywności, Wydawnictwo Biblioteka, Łódź, s. 24–33.
Google Scholar
Murkowski R. (2020), The State and Perspectives of the World Population Aging Process, „Acta Universitatis Lodziensis. Folia Oeconomica”, t. 2, nr 347, s. 7–21, https://doi.org/10.18778/0208-6018.347.01
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.18778/0208-6018.347.01
Organiściak‑Krzykowska A. (2018), Konsekwencje społeczno‑ekonomiczne sytuacji demograficznej w Polsce, [w:] J. Hrynkiewicz, J. Witkowski, A. Potrykowska, Sytuacja demograficzna Polski jako wyzwanie dla polityki społecznej i gospodarczej, Rządowa Rada Ludnościowa, Warszawa, s. 130–145.
Google Scholar
Pakos E. (2017), The Elderly in the Eyes of the Youth: Results of Own Research, „Acta Universitatis Lodziensis. Folia Oeconomica”, t. 3, nr 329, s. 167–177, http://doi.org/10.18778/0208-6018.329.11
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.18778/0208-6018.329.11
Pędziwiatr K. (2015), Aktywizacja społeczna osób starszych w Polsce, „Space – Society – Economy”, nr 14, s. 123–137, https://doi.org/10.18778/1733-3180.14.07
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.18778/1733-3180.14.07
Podsumowanie badania dotyczącego osób starszych w gminie Miechów (2016), Urząd Miasta i Gminy Miechów, Miechów.
Google Scholar
Program Operacyjny Polska Cyfrowa na lata 2014–2020 (2018), wersja zaakceptowana decyzją Komisji Europejskiej z dnia 5 grudnia 2014 r. ze zmianami z dnia 15 lutego 2017 r. oraz z dnia 12 marca 2018 r., Warszawa.
Google Scholar
Rejter M. (2020), Seniors’ Needs and Dreams as Factors of Successful Aging, „Acta Universitatis Lodziensis. Folia Oeconomica”, t. 6, nr 351, s. 45–60, https://doi.org/10.18778/0208-6018.351.03
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.18778/0208-6018.351.03
Różański T. (2017), Wybrane obszary aktywizacji osób starszych w środowisku lokalnym, [w:] A. Szczurek‑Boruta, K. Jas, Człowiek wykluczony i człowiek w sytuacji zagrożenia wykluczeniem społecznym, edukacyjnym, kulturowym. Wyzwania, powinności pedagogiki, zadania, Wydawnictwo Adam Marszałek, Toruń, s. 185–203.
Google Scholar
Rynkowska D. (2016), Rola i znaczenie aktywności społecznej seniorów, „Annales Universitatis Mariae Curie‑Skłodowska Sectio I ”, t. 41, nr 2, s. 91–101, https://doi.org/10.17951/i.2016.41.2.91
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.17951/i.2016.41.2.91
Seń M., Jakubowska L., Grabowska B. (2019), Quality of life and health behaviours of the elderly living in rural and urban areas, „Medycyna Ogólna i Nauki o Zdrowiu”, t. 25, nr 4, s. 282–287, https://doi.org/10.26444/monz/113662
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.26444/monz/113662
Słupska K. (2020), Aktywizowanie społeczności lokalnej (przesłanki teoretyczne i przykłady dobrych praktyk „odradzania się” idei aktywnego sąsiedztwa), „Kultura – Społeczeństwo – Edukacja”, t. 1, nr 17, s. 151–263, https://doi.org/10.14746/kse.2020.17.11.1
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.14746/kse.2020.17.11.1
Steuden S. (2011), Psychologia starzenia się i starości, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
Google Scholar
Strugała M., Talarska D., Mińska M. (2016), Postrzeganie starości i starzenia się przez osoby dorosłe i wieku podeszłym, „Pielęgniarstwo Polskie”, t. 3, nr 61, s. 376–382.
Google Scholar
Szołtysek J., Trzpiot G. (2019), Miasta przyjazne seniorom, Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach, Katowice.
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.25167/sm.2366
Szukalski P. (2011), Starzenie się ludności – wyzwanie XXI wieku, [w:] P. Szukalski, Z. Szweda‑Lewandowska, Elementy gerontologii społecznej. Skrypt dla studentów Podyplomowego Studium Gerontologii Społecznej UŁ, Wydawnictwo Biblioteka, Łódź, s. 5–26.
Google Scholar
Tracz‑Dral J. (2018), Starzenie się ludności w Unii Europejskiej – stan obecny i prognoza. Opracowania tematyczne, OT–662, Kancelaria Senatu, Warszawa.
Google Scholar
Urbaniak B., Krzyszkowski J., Przywojska J., Wiktorowicz J., Lisek‑Michalska J. (2017), Potrzeby osób w wieku 60+ z terenu województwa łódzkiego. Raport końcowy, Regionalne Centrum Polityki Społecznej w Łodzi, Łódź.
Google Scholar
Walęcka‑Matyja K. (2020), Familizm – pojęcie, pomiar i znaczenie dla zdrowia psychicznego, „Psychiatria Polska”, t. 54, nr 4, s. 791–806, https://doi.org/10.12740/PP/108993
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.12740/PP/108993
Wawrzyniak J.K. (2017), Teorie starzenia się i przystosowania do starości, [w:] A. Fabiś, J.K. Wawrzyniak, A. Chabior, Ludzka starość. Wybrane zagadnienia gerontologii społecznej, Oficyna Wydawnicza „Impuls”, Kraków, s. 26–42.
Google Scholar
Wieczorkowska M. (2020), Old People and Their Needs as a Challenge for Education and Labor Market, „Acta Universitatis Lodziensis. Folia Oeconomica”, t. 1, nr 346, s. 125–143, https://doi.org/10.18778/0208-6018.346.08
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.18778/0208-6018.346.08
World Health Organization (2007), Global Age‑friendly Cities: A Guide, Geneva.
Google Scholar
World Health Organization (2015), World report on ageing and health, Geneva.
Google Scholar
Wspieranie seniorów w gminach województwa śląskiego. Raport z badań Regionalnego Ośrodka Polityki Społecznej Województwa Śląskiego (2016), Regionalny Ośrodek Polityki Społecznej Województwa Śląskiego, Katowice.
Google Scholar
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
