Zarządzanie wartością przedsiębiorstwa jako zagadnienie badawcze w ramach nauk o zarządzaniu i jakości

Andrzej Jaki

doi:10.18778/0208-6018.365.02

Authors

Andrzej Jaki Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie, Kolegium Nauk o Zarządzaniu i Jakości, Kraków, Polska https://orcid.org/0000-0002-4799-4343

DOI:

https://doi.org/10.18778/0208-6018.365.02

Keywords:

management and quality sciences, sub-disciplines, value-based management

Abstract

The change in the Polish classification of fields of science and scientific disciplines as well as artistic disciplines introduced in 2018 expanded the research scope of the existing management sciences with a broad context of qualitative management determinants, introducing the discipline of Management and Quality Science. Taking into account the OECD classification, the equivalent of this discipline is Economics and Business in the field of Business and Management. Within the discipline of Management and Quality Science, 18 subdisciplines have been distinguished, which made it necessary to undertake in‑depth studies relating to the areas and research issues undertaken within the distinguished sub‑disciplines. This article, focusing on the sub‑discipline of financial management and managerial accounting, adopts as its primary objective the identification and systematization of research scopes and problems undertaken in the field of enterprise value management, which is indicated as one of the research issues within the mentioned sub‑discipline. An auxiliary objective is to demonstrate the coherence of the scope of research carried out within it with the research perspectives of management and quality sciences. The needs resulting from the pursuit of the above‑mentioned goals determined the selection of research methods. First of all, this refers to the analysis and critical evaluation of the literature dealing with the issues of classification of Management and Quality Sciences (including the identification of research trends and perspectives and related subdisciplines, as well as diverse research areas and issues), as well as showing various scopes and research problems addressed in scientific publications in the mentioned discipline. The use of both inductive and deductive ways of reasoning makes it possible to combine the results of the detailed research. The article distinguishes five areas of research conducted as part of the value‑based management, indicating a list of detailed research problems within them. The proposal to identify and systematize the scope of research and research problems undertaken in the framework of value‑based management, proposed in this article, is also aimed at integrating the research community focused around the mentioned research issue, as well as initiating a discussion on its evolutionary and adaptive nature.

Downloads

Download data is not yet available.

References

Bełz G., Cyfert Sz., Czakon W., Dyduch W., Latusek Jurczak D., Niemczyk J., Sopińska A., Szpitter A., Urbaniak M., Wiktor J. (2019), Subdyscypliny w naukach o zarządzaniu i jakości 2.0, Komitet Nauk Organizacji i Zarządzania PAN, Warszawa, http://www.knoiz.pan.pl/images/stories/pliki/pdf/Subdyscypliny_nauk_o_zarzadzaniu_i_jakosci.pdf [dostęp: 20.05.2023].
Google Scholar

Black A.P., Wright P., Bachman J.E. (1998), In Search of Shareholder Value: Managing the Drives of Performance, Pitman Publishing, London.
Google Scholar

Blatz M., Kraus K. J., Haghani S. (red.) (2006), Corporate Restructuring. Finance in Times of Crisis, Springer Verlag, Berlin–Heidelberg.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1007/3-540-33075-5

Brohawn D.K., Hardiman S.F., Kurland N., Simon T.J. (2010), Justice Based Management: A Framework for Equity and Efficiency in the Workplace https://www.cesj.org/wp-content/uploads/2014/01/jbm cwp.pdf [dostęp: 20.05.2023].
Google Scholar

Copeland T., Koller T., Murrin J. (1990), Valuation: Measuring and Managing the Value of Companies, John Wiley & Sons Inc., New York.
Google Scholar

Cornell B. (1993), Corporation Valuation. Tools for Effective Appraisal and Decision Making, Business One IRWIN, Inc., Homewood.
Google Scholar

Cwynar A., Cwynar W. (2002), Zarządzanie wartością spółki kapitałowej. Koncepcje – systemy – narzędzia, Fundacja Rozwoju Rachunkowości w Polsce, Warszawa.
Google Scholar

Cyfert Sz., Dyduch W., Latusek Jurczak D., Sopińska A. (2014), Subdyscypliny w naukach o zarządzaniu – logika wyodrębnienia, identyfikacja modelu koncepcyjnego oraz zawartość tematyczna, „Organizacja i Kierowanie”, nr 1(161), s. 37–49.
Google Scholar

Czakon W. (2019), Tożsamość nauk o zarządzaniu – rozwój, legitymizacja, wyróżniki, [w:] M. Gorynia (red.), Ewolucja nauk ekonomicznych. Jedność a różnorodność, relacje do innych nauk, problemy klasyfikacyjne, Komitet Nauk Ekonomicznych PAN, Warszawa, s. 111–126.
Google Scholar

Czapla T., Walińska E. (2021), Rachunkowość z perspektywy nauk o zarządzaniu i jakości – głos w dyskusji, „Zeszyty Teoretyczne Rachunkowości”, t. 45, nr 3, s. 29–50.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.5604/01.3001.0015.2343

Doyle P. (2003), Marketing wartości, Wydawnictwo Felberg SJA, Warszawa.
Google Scholar

Drucker P. (1954), Practice of Management, HarperCollins Publishers, New York.
Google Scholar

Ehrbar A. (1998), EVA – The Real Key to Creating Wealth, John Wiley & Sons Inc., New York.
Google Scholar

Gulski B. (2017), Zjawisko zawłaszczania wartości a zachowania obronne przedsiębiorstw, Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie Skłodowskiej, Lublin.
Google Scholar

Jabłoński M. (2013), Kształtowanie modeli biznesu w procesie kreacji wartości przedsiębiorstwa, Wydawnictwo Difin, Warszawa.
Google Scholar

Jaki A. (2008), Wycena i kształtowanie wartości przedsiębiorstwa, Wolters Kluwer Polska, Kraków.
Google Scholar

Jaki A. (2012), Mechanizmy procesu zarządzania wartością przedsiębiorstwa, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie, Kraków.
Google Scholar

Jaki A. (2014), Mechanizmy rozwoju paradygmatów zarządzania, „Przegląd Organizacji”, nr 2(889), s. 8–13.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.33141/po.2014.02.01

Jaki A., Kruk S. (2022), Analiza rentowności w badaniu efektywności przedsiębiorstwa, Wydawnictwo CeDeWu, Warszawa.
Google Scholar

Jaki A., Siuta Tokarska B. (2019), New Imperative of Corporate Value Creation in Face of the Challenges of Sustainable Development, „Entrepreneurial Business and Economics Review”, vol. 7(2), https://doi.org/10.15678/EBER.2019.070204
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.15678/EBER.2019.070204

Jaki A., Ćwięk W., Rojek T. (2021), Kształtowanie wartości w zarządzaniu przedsiębiorstwem. Aspekt teoretyczno aplikacyjny, Wydawnictwo CeDeWu, Warszawa.
Google Scholar

Jensen M., Meckling W. (1976), Theory of the Firm: Managerial Behavior, Agency Cost and Ownership Structure, „Journal of Financial Economics”, no. 3(4), s. 305–360.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1016/0304-405X(76)90026-X

Knight J.A. (1998), Value Based Management: Developing a Systematic Approach to Creating Shareholder Value, McGraw Hill, New York.
Google Scholar

Kołodko G.W. (2014), Nowy Pragmatyzm, czyli ekonomia i polityka przyszłości, „Ekonomista”, nr 3, s. 161–180.
Google Scholar

Krysiak Z. (2011), Wartość ryzyka, „Kwartalnik Nauk o Przedsiębiorstwie” nr 19(2), s. 32–40.
Google Scholar

Lichtarski J. (2008), O współczesnych orientacjach w teorii i praktyce zarządzania przedsiębiorstwem, [w:] J. Lichtarski (red.), Kierunki i dylematy rozwoju nauki o przedsiębiorstwie, „Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu”, nr 34, s. 52–55.
Google Scholar

Maćkowiak E. (2009), Ekonomiczna wartość dodana, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa.
Google Scholar

Marshall A. (1890), Principles of Economics, MacMillan & Co., New York.
Google Scholar

Martin J.D., Petty J.W., Wallace J.S. (2009), Value Based Management with Corporate Social Responsibility, Oxford University Press, New York.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1093/acprof:oso/9780195340389.001.0001

McTaggart J.M., Kontes P.W., Mankis M.C. (1994), The Value Imperative. Managing for Superior Shareholder Returns, The Free Press, New York
Google Scholar

Micherda B. (2003), Rachunkowość w kreowaniu wiarygodnego obrazu działalności gospodarczej dla menedżera, [w:] B. Micherda (red.), Sprawozdawczość i rewizja finansowa w procesie podnoszenia kwalifikacji kadry menedżerskiej, AE DTP, Kraków, s. 464–478.
Google Scholar

Nogalski B., Szpitter A.A., Niewiadomski P. (2017), Problematyka badań w postępowaniach habilitacyjnych w dyscyplinie nauki o zarządzaniu podejmowanych w latach 2007–2016, [w:] Cz. Zając (red.), Nauki ekonomiczne w XXI wieku – dylematy, wyzwania, perspektywy, Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu, Wrocław, s. 225–240.
Google Scholar

OECD (2007), Revised Field of Science and Technology (FOS) Classification in the Frascati Manual, https://unstats.un.org/wiki/display/EC/Revised+Field+of+Science+and+Technology+%28FOS%29+classification+in+the+Frascati+Manual [dostęp: 17.01.2024].
Google Scholar

Porter M.E. (2006), Przewaga konkurencyjna. Osiąganie i utrzymanie lepszych wyników, Wydawnictwo Helion, Gliwice.
Google Scholar

Porter M.E., Kramer M.R. (2011), The Big Idea: Creating Shared Value. How to Reinvent Capitalism – and Unleash a Wave of Innovation and Growth, „Harvard Business Review”, vol. 89(1–2), s. 62–77.
Google Scholar

Rappaport A. (1986), Creating Shareholder Value. The New Standard for Business Performance, The Free Press, New York.
Google Scholar

Rozporządzenie Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego z dnia 8 sierpnia 2011 r. w sprawie obszarów wiedzy, dziedzin nauki i sztuki oraz dyscyplin naukowych i artystycznych (Dz.U. z 2011 r. Nr 179, poz. 1065).
Google Scholar

Rozporządzenie Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego z dnia 20 września 2018 r. w sprawie dziedzin nauki i dyscyplin naukowych oraz dyscyplin artystycznych (Dz.U. z 2018 r., poz. 1818).
Google Scholar

Rozporządzenie Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego z dnia 11 października 2022 r. w sprawie dziedzin nauki i dyscyplin naukowych oraz dyscyplin artystycznych (Dz.U. z 2022 r., poz. 2202).
Google Scholar

Rudny W. (2017), Finansjalizacja we współczesnej gospodarce, [w:] K. Jędralska, W. Dyduch (red.), Nauki o zarządzaniu. Dokonania, trendy, wyzwania, Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach, Katowice, s. 313–325.
Google Scholar

Salerno Kochan R., Popek S., Halagarda M., Krzywonos M. (2020), Nauki o jakości jako subdyscyplina w naukach o zarządzaniu i jakości. Identyfikacja obszarów badawczych, „Przegląd Organizacji”, nr 8, s. 3–12.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.33141/po.2020.08.01

Schierenbeck H., Lister M. (2002), Value Controlling. Grundlagen Wertorientierter Unternehmensführung, R. Oldenbourg Verlag, München.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1524/9783486700633

Schultze W., Hirsch C. (2005), Unternehmenswertsteigerung durch wertorientiertes Controlling. Goodwill Bilanzierung in der Unternehmenssteuerung, Verlag Vahlen, München.
Google Scholar

Siuta Tokarska B. (2017), Nauki o zarządzaniu – podstawowe zagadnienia, [w:] K. Jędralska, W. Dyduch (red.), Nauki o zarządzaniu. Dokonania, trendy, wyzwania, Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach, Katowice, s. 95–105.
Google Scholar

Slywotzky A.J. (1996), Value Migration, Harvard Business School Press, Boston.
Google Scholar

Steward III G.B. (1991), The Quest for Value. A Guide for Senior Managers, Harper Business, New York.
Google Scholar

Sudoł S. (2012), Nauki o zarządzaniu, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa.
Google Scholar

Sudoł S. (2016), Zarządzanie jako dyscyplina naukowa, „Przegląd Organizacji”, nr 4(915), s. 4–11.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.33141/po.2016.04.01

Sudoł S. (2017), O kilku ważnych problemach nauk o zarządzaniu, [w:] K. Jędralska, W. Dyduch (red.), Nauki o zarządzaniu. Dokonania, trendy, wyzwania, Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach, Katowice, s. 84–94.
Google Scholar

Swacha J. (2022), Ewolucja tematyki badań z zakresu nauk o zarządzaniu w Polsce w latach 1990–2021 na podstawie publikacji „Przeglądu Organizacji”, „Organizacja i Kierowanie”, nr 2(191), s. 13–28.
Google Scholar

Szablewski A. (2009), Migracja kapitału w globalnej gospodarce, Wydawnictwo Difin, Warszawa.
Google Scholar

Szablewski A., Pniewski K., Bartoszewicz B. (red.) (2008), Value Based Management. Koncepcje, narzędzia, przykłady, Wydawnictwo Poltext, Warszawa.
Google Scholar

Szczepankowski P. (2007), Wycena i zarządzanie wartością przedsiębiorstwa, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
Google Scholar

Urbanek P. (2006), Wynagrodzenia zarządu w spółkach kapitałowych, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa.
Google Scholar

Woźniak Sobczak B. (red.) (2011), Strategiczny controlling wartości przedsiębiorstwa, Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach, Katowice.
Google Scholar

Zarzecki D. (2013), Współczesne wyzwania wyceny przedsiębiorstw, Zarzecki, Lasota i Wspólnicy, Szczecin.
Google Scholar