Wybrane instrumenty wsparcia mieszkaniowego w Republice Czeskiej. Studium przypadku Brna i Ostrawy

Autor

  • Artur Włodzimierz Parys Uniwersytet Łódzki, Wydział Ekonomiczno-Socjologiczny

DOI:

https://doi.org/10.18778/2082-4440.33.03

Słowa kluczowe:

potrzeby mieszkaniowe, lokalne programy mieszkaniowe, subsydia mieszkaniowe

Abstrakt

Artykuł dotyczy implementacji koncepcji mieszkalnictwa społecznego w Republice Czeskiej (uwarunkowania powstania koncepcji i jej rozwoju, przyjęte zasady oraz skutki wdrożenia w życie). Koncepcja mieszkalnictwa społecznego Republiki Czeskiej na lata 2015– 2025 jest dokumentem ramowym określającym kierunek tworzenia systemu mieszkalnictwa społecznego dla osób potrzebujących mieszkań w Republice Czeskiej. Celem koncepcji mieszkalnictwa społecznego w Republice Czeskiej jest stworzenie nowego systemu, który powinien opierać się na obecnym systemie interwencji państwa, regionów i gmin w zakresie mieszkalnictwa, usług społecznych oraz świadczeń socjalnych. Wsparcie w zakresie mieszkalnictwa występuje nie tylko w formie materialnego dostarczania zasobu mieszkaniowego, lecz również w formie zasiłków wypłacanych przez Urząd Pracy Republiki Czeskiej. Państwo czeskie wspiera grupy społeczne o niskich dochodach w pokrywaniu ich kosztów mieszkaniowych. Do podstawowych subsydiów mieszkaniowych w Republice Czeskiej należą zasiłek mieszkaniowy (příspěvek na bydleni) oraz dodatek mieszkaniowy (doplatek na bydleni). Celem opracowania jest ocena skuteczności wybranych programów wsparcia mieszkalnictwa w miastach Brnie oraz Ostrawie. W artykule pojęcie „skuteczność” dotyczy realizowanych lokalnych polityk mieszkaniowych badanych miast, natomiast pojęcie „efektywność” odnosi się do instrumentów wsparcia mieszkaniowego Brna i Ostrawy. Lokalne programy pomocy mieszkaniowej oraz subsydiów mieszkaniowych badanych miast są często określane w sposób bardzo ogólny, co w połączeniu z brakiem danych statystycznych o wysokości tych świadczeń i ich liczbie utrudnia przeprowadzenie skutecznej analizy porównawczej. Z tego powodu wybór programów poddanych empirycznej i ilościowej porównawczej analizie efektywności został ograniczony do następujących subsydiów: zasiłek mieszkaniowy (příspěvek na bydleni) oraz dodatek mieszkaniowy (doplatek na bydleni). Problem badawczy sformułowano następująco: czy analizowane subsydia mieszkaniowe – zasiłek mieszkaniowy (příspěvek na bydleni) oraz dodatek mieszkaniowy (doplatek na bydleni) – zmniejszają obciążenie finansowe kosztami mieszkaniowymi osób, których dochody nie wystarczają na pokrycie tych kosztów? Badane miasta poddano porównawczej analizie ze względu na różne instrumenty wsparcia mieszkaniowego. W pracy empirycznej oraz ilościowej ocenie skuteczności zostały poddane wybrane instrumenty polityki mieszkaniowej, które zostały oparte na liczbie i wysokości wypłat poszczególnych analizowanych subsydiów mieszkaniowych. Zastosowaną metodą badawczą jest krytyczna analiza danych literaturowych, a także wyników porównawczych analiz ilościowych i analiz komparatywnych. Dokonana ocena skuteczności wybranych programów wsparcia mieszkalnictwa w miastach Brno i Ostrawa wykazała następujące zależności: w przeciwieństwie do innych ocenianych instrumentów pomocy mieszkaniowej zasiłek mieszkaniowy (příspěvek na bydleni) oraz dodatek mieszkaniowy (doplatek na bydleni) są świadczeniami uzależnionymi od dochodów, a odsetek gospodarstw domowych uprawnionych do tych świadczeń jest wyraźnie najwyższy wśród gospodarstw domowych o najniższych dochodach. Przeprowadzona analiza porównawcza wykazała, że oba subsydia mieszkaniowe, tj. zasiłek mieszkaniowy (příspěvek na bydleni) oraz dodatek mieszkaniowy (doplatek na bydleni), przyczyniają się do zmniejszenia poziomu nierówności dochodowych w czeskim społeczeństwie.

Bibliografia

Agentura pro sociální začleňování, Tematický akční plan pro oblast sociálního bydlení ve městě Brně 2019–2022 https://www.socialni-zaclenovani.cz/wpcontent/uploads/BRNO_TAP_soc_bydleni_ZOR7.pdf (data dostępu: 24.07.2021).
Google Scholar

Český statistický úřad, https://www.czso.cz (data dostępu: 24.07.2021).
Google Scholar

EUR-Lex – Baza aktów prawnych Unii Europejskiej, Opinia Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego. Powszechny dostęp do godziwego, zrównoważonego i przystępnego cenowo mieszkalnictwa w perspektywie długoterminowej https://eur-lex.europa.eu/legal-content/PL/TXT/PDF/?uri=-CELEX:52020IE1076&from=EN (data dostępu: 24.07.2021).
Google Scholar

Koncepce sociálního bydlení statutárního města Ostravy 2017, s. 33.
Google Scholar

Koncepce sociálního bydlení v Brně Analytická a návrhová část 2020–2030, s. 22–23.
Google Scholar

Lérová I. (1983), Úloha bydlení v sociálně ekonomickém rozvoji, Praha.
Google Scholar

Lis, P. (2005), Koncepcje polityki mieszkaniowej, „Zeszyt naukowy”, nr 31, Katedra Polityki Gospodarczej i Planowania Rozwoju, Akademia Ekonomiczna w Poznaniu, Poznań.
Google Scholar

Lis P. (2017), Myślenie prewidystyczne w polityce mieszkaniowej, t. 29, nr 4, s. 113–126.
Google Scholar

Projekt Podpora sociálního bydlení, Sociální bydlení – metodická a informační podpora v oblasti sociálních agend, http://socialnibydleni.mpsv.cz./cs/ (data dostępu: 24.07.2021).
Google Scholar

Slavata D. (2000), Vybrané problémy obecní bytové politiky. Veřejná správa 2/2000, 8–9, 25.
Google Scholar

Sunega P. (2005), The Effectiveness of Selected Housing Policy Subsidies in the Czech Republic, „Sociologický časopis/Czech Sociological Review”, t. 41, s. 271–272 https://doi.org/10.13060/00380288.2005.41.2.05
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.13060/00380288.2005.41.2.05

Sýkora L. (2003), Between the State and the Market: Local Government and Housing in the Czech Republic, s. 48–116, [w:] M. Lux (red.), Housing Policy: An End or a New Beginning?, Budapest.
Google Scholar

Úřad práce ČR https://www.uradprace.cz/moravskoslezsky-kraj (data dostępu: 24.07.2021).
Google Scholar

Pobrania

Opublikowane

2022-01-14

Jak cytować

Parys, A. W. (2022). Wybrane instrumenty wsparcia mieszkaniowego w Republice Czeskiej. Studium przypadku Brna i Ostrawy. Ekonomia Międzynarodowa, (33), 65–83. https://doi.org/10.18778/2082-4440.33.03

Numer

Dział

Articles