Reportażowa biografia rodzinna jako polemika z etosem kulturowym. O problemach z kaszubską religijnością w Welewetce Stasi Budzisz
DOI:
https://doi.org/10.18778/2299-7458.13.13Słowa kluczowe:
reportaż, Kaszuby, religia, tożsamość, biografiaAbstrakt
Celem artykułu jest analiza obrazu kaszubskiego katolicyzmu w reportażu Stasi Budzisz Welewetka. Jak znikają Kaszuby. W książce przyjmującej formę reportażowej biografii rodzinnej autorka podejmuje próbę nowego spojrzenia na dziedzictwo kulturowe i tożsamość kaszubską. Opowieść o niełatwym procesie przyswajania przez reporterkę kaszubskich tradycji staje się dla niej okazją do krytycznego spojrzenia na kondycję regionu i jego dziedzictwo kulturowe. Z tego powodu Welewetka traktowana być może jako reporterska polemika z regionalnym etosem kulturowym. Szczególnie wyraźnej krytyce poddaje Budzisz kaszubski katolicyzm. Na kartach książki jawi się on jako wewnętrznie niespójny, negatywnie wpływający na lokalne stosunki społeczne oraz osłabiający odrębność kulturową Kaszub. Widziany przez pryzmat reportażu katolicyzm może być pojmowany jako czynnik wypaczający obraz regionalnej kultury. Literacka narracja pozwala ponadto stwierdzić, że nadmierna społeczna nobilitacja katolicyzmu przyczynia się do kreowania wyidealizowanego, a przez to w pewnym sensie fikcyjnego obrazu mieszkańców regionu.
Pobrania
Bibliografia
Bednarek A., Religijność a tożsamość kaszubska na przykładzie młodych Kaszubów. Zarys zagadnienia w świetle literatury i wstępnych badań antropologicznych, „Etnografia. Praktyki, Teorie, Doświadczenia” 2015, nr 1, s. 40–58. https://doi.org/10.4467/254395379EPT.15.003.6468
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.4467/254395379EPT.15.003.6468
Bieńkowska A., Lęk – cecha i reaktywność emocjonalna a przesądność uczniów, „Psychologia Rozwojowa” 2009, nr 1, s. 71–80.
Google Scholar
Bokoszański Z., Tożsamości zbiorowe, Warszawa 2015.
Google Scholar
Budzisz S., Welewetka. Jak znikają Kaszuby, Poznań 2023.
Google Scholar
Dołowy-Rybińska N., „Nikt za nas tego nie zrobi”. Praktyki językowe i kulturowe młodych aktywistów mniejszości językowych Europy, Toruń 2017.
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.12775/978-83-231-5708-3
Domańska E., Dekonstruktywistyczne podejście do przeszłości, „Historyk. Studia Metodologiczne”, 2020, t. 50, s. 131–155. https://doi.org/10.24425/hsm.2020.134800
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.24425/hsm.2020.134800
Kanał Instytutu Kultury Miejskiej w Gdańsku na platformie YouTube https://www.youtube.com/@IKMGdansk [dostęp: 28.02.2024].
Google Scholar
Kaźmierska K., Czapliński P., Julkowska V., Biografia, [w:] Modi Memorandi. Leksykon kultury pamięci, red. M. Saryusz-Wolska, R. Traba, Warszawa 2014, s. 86–95.
Google Scholar
Kulbat W., Religia a zabobon, „Łódzkie Studia Teologiczne” 2011, t. 20, s. 129–144.
Google Scholar
Kupisiński Z., Koncepcje duszy i zaświatów w obrzędach pogrzebowych i zaduszkowych, „Roczniki Teologiczne” 2016, t. 63, s. 143–161. https://doi.org/10.18290/rt.2016.63.9-9
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.18290/rt.2016.63.9-9
Matławska I., Rośliny poświęcone świętym i ich zastosowanie, „Herbalism” 2022, nr 1, s. 130–142.
Google Scholar
Mielicka-Pawłowska H., Oczywistość kulturowa, a tożsamość ponowoczesna, [w:] Kim jestem? Kim jesteśmy? Antropologiczne i socjologiczne konteksty współczesnej tożsamości, red. D. Czakon, M. Boruta, Kraków 2012, s. 86–96.
Google Scholar
[Nota o autorce na stronie Wydawnictwa Poznańskiego], https://wydawnictwopoznanskie.pl/autor/stasia-budzisz/ [dostęp: 28.02.2024].
Google Scholar
Sobiecki M., Rola refleksyjności w kreowaniu tożsamości kulturowej – kontekst pedagogiczny, „Studia Pedagogiczne” 2017, t. 1, s. 81–89.
Google Scholar
Warnke A., Stasia Budzisz: Jestem bardzo krytyczna wobec Kaszub, https://culture.pl/pl/artykul/stasia-budzisz-jestem-bardzo-krytyczna-wobec-kaszub-wywiad [dostęp: 28.02.2024].
Google Scholar
Wasilewski J. S., Symbolika ruchu obrotowego i rytuału inwersji, „Etnografia Polska” 1978, z. 1, s. 81–108.
Google Scholar
Wiszniowska M., Autobiograficzne reportaże książkowe. Kategoria genologiczna i jej odmiany, „Zagadnienia Rodzajów Literackich” 2023, z. 2, s. 101–117.
Google Scholar
Żyrek-Horodyska E., Reportażowa saga rodzinna. Fuzja gatunków i dziennikarska archiwistyka, „Zeszyty Naukowe KUL”, 2019, nr 4, s. 133–148. https://doi.org/10.31743/zn.2019.62.4.07
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.31743/zn.2019.62.4.07
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.