Twarz lodzermenscha, czyli wizerunek człowieka łódzkiego w "Ziemi obiecanej" Władysława Stanisława Reymonta

Adam Hemer

doi:10.18778/2299-7458.03.21

Autor

Adam Hemer Uniwersytet Łódzki, Instytut Filologii Polskiej, Katedra Literatury Pozytywizmu i Młodej Polski

DOI:

https://doi.org/10.18778/2299-7458.03.21

Słowa kluczowe:

Łódź in literature, lodzermensch

Abstrakt

Pierwsza część artykułu to próba zaprezentowania pełnej definicji lodzermenscha. W odmianie literackiej jest to bezwzględny człowiek interesu, wyznający swoisty etos fabrycznej Łodzi. Autor konfrontuje zaproponowaną definicję z czterema bohaterami Ziemi obiecanej W. S. Reymonta. Najpełniejszą kreację lodzermenscha stanowi Moryc Welt, podczas gdy Karol Borowiecki jest bardziej donżuanem niż człowiekiem łódzkim. Herman Bucholc jest królem i upiorem fabrycznej Łodzi, fizycznie przekształconym przez własną fabrykę. Stach Wilczek stanowi swoiste połączenie Welta i Borowieckiego, ciekawym atrybutem tej postaci są skrzypce. Kilka słów poświęcono także filmowej adaptacji powieści, wyreżyserowanej przez Andrzeja Wajdę. Autor, skupiając się na Borowieckim, zestawia filmową kreację lodzermenscha z powieściowym pierwowzorem.

Pobrania

Brak dostępnych danych do wyświetlenia.

Biogram autora

Adam Hemer - Uniwersytet Łódzki, Instytut Filologii Polskiej, Katedra Literatury Pozytywizmu i Młodej Polski

student Uniwersytetu Łódzkiego, pracę licencjacką napisał w Katedrze Literatury Pozytywizmu i Młodej Polski, interesuje się twórczo- ścią Władysława St. Reymonta i Juliana Tuwima, a także literaturą Łodzi.

Bibliografia

M. Arct, Słownik wyrazów obcych. 33.000 wyrazów, wyrażeń i przysłów cudzo- ziemskich: podług zasad pisowni z roku 1936, Warszawa 1938.
Google Scholar

U. Dzieciątkowska, W poszukiwaniu łódzkiej wizji, „Tygiel Kultury” 1997, nr 4, s. 18–27.
Google Scholar

S. Gorski, Łódź spółczesna. Obrazki i szkice publicystyczne, Łódź 1904.
Google Scholar

Ilustrowany przewodnik po Łodzi i okolicach, z planem miasta i mapką okolic, Łódź 1912.
Google Scholar

M. Janion, Odnawianie znaczeń, Kraków 1980.
Google Scholar

H. Karwacka, Przedreymontowskie powieści o Łodzi, „Odgłosy” 1975, nr 4, s. 9.
Google Scholar

B. Koc, O „Ziemi obiecanej” Reymonta, Wrocław 1990.
Google Scholar

K. Kołodziej, Obraz Łodzi w piśmiennictwie pozytywistyczno-młodopolskim, Łódź 2009.
Google Scholar

J.R. Krzyżanowski, Wladyslaw Stanislaw Reymont, New York 1972.
Google Scholar

J. Krzyżanowski, Władysław St. Reymont. Twórca i dzieło, Lwów 1937.
Google Scholar

Lodzermensch – historia i mit, „Tygiel Kultury” 2005, nr 1–3, s. 37–48.
Google Scholar

Łódź, która przeminęła w publicystyce i prozie (antologia), wybór i redakcja P. Boczkowski, Łódź 2008.
Google Scholar

M. Łukowska, Mit lodzermenscha a rzeczywistość dawnej i współczesnej Łodzi, [w:] Symbole kulturowe, komunikacja społeczna, społeczności regionalne. Stu- dia., red. I. Bukowska-Floreńska, Katowice 1995, s. 119–133.
Google Scholar

E. Nurczyńska, „Ziemia obiecana” na ekranie, „Odgłosy” 1975, nr 4, s. 8.
Google Scholar

M. Piechal, Reymont, epik łódzki, „Osnowa”, wiosna 1967, s. 3–9.
Google Scholar

M. Popiel, Wstęp, [w:] W.S. Reymont, Ziemia obiecana, Wrocław 1996.
Google Scholar

W.S. Reymont, Ziemia obiecana, Łódź 2008.
Google Scholar

A. Rynkowska, Łódź – jaką widział Reymont, „Osnowa”, wiosna 1967, s. 11–16.
Google Scholar

K. Schlögel, W poszukiwaniu „Ziemi obiecanej”, „Tygiel Kultury” 1997, nr 4, s. 10–17.
Google Scholar

J. Urbankiewicz, Parchy, szwaby, goje, Łódź 1995.
Google Scholar

Uśmiech Ariadny. Antologia reportażu łódzkiego. Od Oskara Flatta do Andrzeja Makowieckiego, oprac. K. Frejdlich, Łódź 1973.
Google Scholar

M. Wika, Nazwy Łódź, łódzki, po łódzku jako element wartościujący w powieści Władysława Stanisława Reymonta „Ziemia obiecana”, [w:] Inny Reymont, red. W. Książek-Bryłowa, Lublin 2002, s. 143–149.
Google Scholar