Archeologia nas a tożsamość lokalna. Kontekst interdyscyplinarny
DOI:
https://doi.org/10.18778/0208-6034.34.03Słowa kluczowe:
archeologia nas, archeologia współczesności, badania etnoarcheologiczne, badania interdyscyplinarne, Jura Krakowsko-CzęstochowskaAbstrakt
Autor w artykule przedstawia zakresy znaczeniowe i metodologiczne nowej specjalizacji, jaką jest archeologia współczesności, wykazując podstawowe cechy ją charakteryzujące. Uważa, że istotę archeologii współczesności najlepiej oddaje pojęcie archeologia nas (archaeology of us), odnoszące się do relacji konkretnych ludzi i wspólnot z ich własnym dziedzictwem materialnym. Wspólnotowy i lokalny wymiar archeologii współczesności powoduje, że ważnym dla niej źródłem są przekazy ustne, pozyskiwane i analizowane w trakcie wywiadów etnograficznych. Autor powołuje się na własne doświadczenia, przede wszystkim wieloletnich badań na Jurze Krakowsko-Częstochowskiej, i wskazuje, jak ważne i badawczo efektywne może być włączanie w perspektywę archeologii współczesności metodologii badań etnograficznych.
Pobrania
Bibliografia
Archeologia sądowa w teorii i praktyce (2013), Ł. Trzciński (ed.), Wolters Kluwer Polska SA, Warszawa.
Google Scholar
Archeologia totalitaryzmu. Ślady represji 1939–1956 (2015), O. Ławrynowicz, J. Żelazko (ed.), Instytut Archeologii Uniwersytetu Łódzkiego; Instytut Pamięci Narodowej, Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu Oddział w Łodzi, Łódź.
Google Scholar
Buchli V., Lucas G. (2001a), The Absent Present: Archaeologies of the Contemporary Past, [in:] V. Buchli, G. Lucas (ed.), Archaeologies of the Contemporary Past, Routledge, New York, p. 3–18, https://doi.org/10.4324/9780203185100
Google Scholar
Buchli V., Lucas G. (2001b), Between Remembering and Forgetting, [in:] V. Buchli, G. Lucas (ed.), Archaeologies of the Contemporary Past, Routledge, New York, p. 79–83, https://doi.org/10.4324/9780203185100
Google Scholar
Edensor T. (2005), Industrial Ruins. Space, Aesthetics and Materiality, Berg Publishers, Oxford.
Google Scholar
González-Ruibal A. (2014), Archaeology of the Contemporary Past, [in:] C. Smith (ed.), Encyclopedia of Global Archaeology, Springer, New York, p. 1683–1694, https://doi.org/10.1007/978-1-4419-0465-2_1320
Google Scholar
Harrison R., Schofield J. (2010), After Modernity. Archaeological Approaches to the Contemporary Past, Oxford University Press, Oxford.
Google Scholar
Holtorf C. (2014), Time for Archaeology! A Personal Portfolio of Fieldwork, [in:] H. Alexandersson, A. Andreeff, A. Bünz (ed.), Med hjärta och hjärna. En vänbok till professor Elisabeth Arwill–Nordbladh, Universtity of Göteborg, Göteborg, p. 51–64.
Google Scholar
Kajda K. (2016), Mam już dość prostej martyrologii. W stronę humanistyki afirmatywnej, “Biografia Archeologii”, 2 (2), p. 4–11.
Google Scholar
Kajzer L. (1996), Wstęp do archeologii historycznej, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź.
Google Scholar
Kajzer L. (2013), Some Remarks about Historical Archaeology in Poland, [in:] N. Mehler (ed.), Historical Archaeology in Central Europe, Society for Historical Archaeology, Rockville, p. 95–101.
Google Scholar
Kobiałka D. (2016), UrbEx: archeologiczny flâneuryzm a multitemporalność dziedzictwa, “Biografia Archeologii”, 2 (1), p. 3–12.
Google Scholar
Kobiałka D. (2017), Kufer pełen wspomnień: (auto)biograficzne podejście do dziedzictwa, “Acta Universitatis Lodziensis. Folia Archaeologica”, 32, p. 191–213, https://doi.org/10.18778/0208-6034.32.08
Google Scholar
Kobyliński Z. (2012), Etnoarcheologia, [in:] P. Tabaczyński, A. Marciniak, D. Cyngot, A. Zalewska (ed.), Przeszłość społeczna. Próba konceptualizacji, Wydawnictwo Poznańskie, Poznań, p. 721–731.
Google Scholar
Krupa-Ławrynowicz A., Ławrynowicz O. (2012), Wyrzucana codzienność. Antropolog z archeologiem rozmawiają o śmieciach, [in:] K. Łeńska-Bąk, M. Sztandara (ed.), Stromata Anthropologica, vol. VIII, Brud. Dylematy – idee – sprawy, Wydawnictwo Uniwersytetu Opolskiego, Opole 2012, p. 139–154.
Google Scholar
Krupa-Ławrynowicz A., Ławrynowicz O. (2016), O projekcie, [in:] A.P. Wejland, O. Ławrynowicz (ed.), Miejsca pamięci i miejsca zapomnienia. Interdyscyplinarne badania na Jurze Krakowsko-Częstochowskiej. Raport z badań, vol. I, Wprowadzenie metodologiczne, Instytut Archeologii Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź, p. 8–18.
Google Scholar
Krupa-Ławrynowicz A., Ławrynowicz O. (2017), „Nasz Niemiec” z Konstantynowa. Historia – pamięć – miejsce, [in:] M. Skrzypczyk (ed.), Krajobrazy kulturowe ziemi lelowskiej, Lelowskie Towarzystwo Historyczno-Kulturalne, Urząd Gminy Lelów, Lelów, p. 183–208.
Google Scholar
Ławrynowicz O. (2016), Metodyka diagnozy archeologicznej, [in:] A.P. Wejland, O. Ławrynowicz (ed.), Miejsca pamięci i miejsca zapomnienia. Interdyscyplinarne badania na Jurze Krakowsko-Częstochowskiej. Raport z badań, vol. I, Wprowadzenie metodologiczne, Instytut Archeologii Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź, p. 90–107.
Google Scholar
Matériel Culture. The Archaeology of Twentieth-Century Conflict (One World Archaeology) (2012), C.M. Beck, W.G. Johnson, J. Schofield (ed.), Routledge, New York.
Google Scholar
Modern Material Culture. The Archaeology of Us (1981), R.A. Gould, M.B. Schiffer (ed.), Academic Press, Cambridge.
Google Scholar
Moshenska G. (2013), The Archaeology of the Second World War. Uncovering Britain’s Wartime Heritage, Pen & Sword Archaeology, Barnsley.
Google Scholar
Pawleta M. (2016), Przeszłość we współczesności. Studium metodologiczne archeologicznie kreowanej przeszłości w przestrzeni społecznej, Wydawnictwo Naukowe UAM, Poznań.
Google Scholar
Places in Mind. Public Archaeology as Applied Anthropology (2004), P.A. Shackel, E.J. Chambers (ed.), Routledge, New York–London.
Google Scholar
Prinke A. (1973), Możliwości porównawczego stosowania danych etnograficznych w archeologii, “Etnografia Polska”, 17 (1), p. 41–65.
Google Scholar
Pufendorf S. (1696), De Rebus a Carolo Gustavo Sveciae Rege Gestis Commentariorum Libri Septem Elegantissimis Tabulis Aeneis Exornati cum Triplici Indice, Sumptibus Christophori Riegelli Literis Knorzianis, Norimbergae.
Google Scholar
Rathje W.L. (1984), The Garbage Decade, “American Behavioral Scientist”, 28 (1), p. 9–29, https://doi.org/10.1177/000276484028001003
Google Scholar
Rathje W.L., Murphy C. (2001), Rubbish! The Archaeology of Garbage, University of Arizona Press, Tucscon.
Google Scholar
Saunders N.J. (2007), Killing Time. Archaeology and the First World War, Stroud, Sutton.
Google Scholar
Shackel P.A. (2003), Archaeology, Memory, and Landscapes of Conflict, “Historical Archaeology”, 37 (3), p. 3–13, https://doi.org/10.1007/BF03376607
Google Scholar
Tully G. (2007), Community Archaeology. General Methods and Standards of Practice, “Public Archaeology”, 6 (3), p. 155–187, https://doi. org/10.1179/175355307X243645
Google Scholar
Wejland A.P. (2016a), Pojęcia podstawowe, [in:] A.P. Wejland, O. Ławrynowicz (ed.), Miejsca pamięci i miejsca zapomnienia. Interdyscyplinarne badania na Jurze Krakowsko-Częstochowskiej. Raport z badań, vol. I, Wprowadzenie metodologiczne, Instytut Archeologii Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź, p. 38–50.
Google Scholar
Wejland A.P. (2016b), Metodyka diagnozy etnograficznej, [in:] A.P. Wejland, O. Ławrynowicz (ed.), Miejsca pamięci i miejsca zapomnienia. Interdyscyplinarne badania na Jurze Krakowsko-Częstochowskiej. Raport z badań, vol. I, Wprowadzenie metodologiczne, Instytut Archeologii Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź, p. 59–89.
Google Scholar
Wejland A.P. (2016c), Strategia badawcza, [in:] A.P. Wejland, O. Ławrynowicz (ed.), Miejsca pamięci i miejsca zapomnienia. Interdyscyplinarne badania na Jurze Krakowsko-Częstochowskiej. Raport z badań, vol. I, Wprowadzenie metodologiczne, Instytut Archeologii Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź, p. 51–57.
Google Scholar
Zalewska A.I. (2014), Prospołeczna, partycypacyjna i „wspólnotowa” archeologia bliskiej przeszłości, “Studia Humanistyczne AGH”, 13 (2), p. 19–38, https://doi.org/10.7494/human.2014.13.2.19
Google Scholar
Zalewska A.I. (2016a), Archeologia czasów współczesnych w Polsce. Tu i teraz, [in:] A.I. Zalewska (ed.), Archeologia współczesności. Pierwszy Kongres Archeologii Polskiej, vol. I, Stowarzyszenie Naukowe Archeologów Polskich, Warszawa, p. 21–39.
Google Scholar
Zalewska A.I. (2016b), Archeologia współczesnych konfliktów zbrojnych jako praktykowanie prospołecznej archeologii. Przykład wartości epistemologicznej i aksjologicznej, [in:] A.I. Zalewska (ed.), Archeologia współczesności. Pierwszy Kongres Archeologii Polskiej, vol. I, Stowarzyszenie Naukowe Archeologów Polskich, Warszawa, p. 125–140.
Google Scholar
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
