The JESSICA Initiative: An Instrument for Urban Sustainable Development. Examples of Urban Regeneration in Silesia (Poland) and Central Moravia (Czech Republic)

Katarzyna Tarnowska; Janusz Rosiek

doi:10.1515/cer-2015-0015

Autor

Katarzyna Tarnowska Cracow University of Economics, Centre for European Research
Janusz Rosiek Cracow University of Economics, Centre for European Research

DOI:

https://doi.org/10.1515/cer-2015-0015

Słowa kluczowe:

zrównoważony rozwój miast, rewitalizacja i regeneracja obszarów miejskich, inicjatywa JESSICA, kraje, regiony i miasta postsocjalistyczne

Abstrakt

W artykule przedstawiono ocenę możliwości implementacji narzędzi finansowych funkcjonujących w ramach inicjatywy JESSICA w wybranych dwóch specyficznych, przede wszystkim na ich post-industrialny charakter, ale także z powodu ich odmiennej charakterystyki społeczno-ekonomicznej, regionach Europy Środkowej: na Śląsku i w Środkowych Morawach. Problematyka ta prezentowana jest w kontekście możliwości wspierania zrównoważonego rozwoju obszarów miejskich położonych w tych regionach poprzez działania mające na celu ich rewitalizację. Na początku zostały zaprezentowane ogólne ramy teoretyczne dla prowadzonych rozważań, oparte na dokonanym przez autorów przeglądzie literatury, kładącej szczególny nacisk na możliwości wykorzystania środków finansowych pochodzących z funduszy spójności Unii Europejskiej, a zwłaszcza instrumentów funkcjonujących w ramach inicjatywy JESSICA, w kierunku rewitalizacji regionów post-socjalistycznych. W rozdziale pierwszym omówiono koncepcję zrównoważonego rozwoju gospodarczego w aspekcie możliwości dokonywania działań w zakresie rewitalizacji ww. regionów, a zwłaszcza na ich ogromny potencjał rozwojowy w tym zakresie oraz na dziedziny i możliwe poziomy implementacji tego rodzaju przedsięwzięć i ich korzystne efekty. W rozdziale drugim zaprezentowano specyficzne cechy procesu rewitalizacji w krajach, regionach i miastach post-socjalistycznych. Rozdział trzeci zawiera skrótowy opis dotychczasowego przebiegu procesów rewitalizacji oraz analizę szczegółowych dziedzin i ram prawnych regulujących możliwości implementacji narzędzi finansowych w ramach inicjatywy JESSICA. Wyszczególniono także najistotniejsze aspekty degradacji rozpatrywanego obszaru, które determinują rodzaj i charakter realizowanych procesów rewitalizacji. W rozdziale czwartym zaprezentowano dotychczasowy przebieg tych procesów oraz zasadnicze problemy związane z ich implementacją (w oparciu o analizę SWOT). Zwrócono także uwagę na korzyści dla województwa płynące z realizacji projektów finansowanych w ramach inicjatywy JESSICA na obszarze Województwa Śląskiego. Rozdział piąty zawiera omówienie nowych możliwości wykorzystania funduszy pomocowych UE w regionie Środkowych Moraw w okresie programowania 2007-2013 oraz dotychczasowe obszary wsparcia w ramach priorytetów ustalonych przez Unię Europejską. W rozdziale szóstym przedstawiono z kolei kryteria, w oparciu o które dokonywany jest wybór projektów do finansowania w ramach inicjatywy JESSICA oraz zaprezentowano analizę SWOT dotyczącą możliwości wykorzystywania tego rodzaju środków finansowych przy realizacji projektów rewitalizacyjnych na obszarze regionu Środkowych Moraw. Podsumowanie zawiera wnioski dotyczące dotychczasowego i przyszłego charakteru procesów rewitalizacyjnych finansowanych przy pomocy środków finansowych w ramach inicjatywy JESSICA w rozpatrywanych regionach.

Pobrania

Brak dostępnych danych do wyświetlenia.

Bibliografia

Badyina A., Golubchikov O. (2005), Gentrification in central Moscow - a market process or a deliberate policy? Money, power and people in housing regeneration in Ostozhenka, ʻGeografiska annalerʼ, 87B (2).
Google Scholar

Barta G., Beluszky P., Czirfusz M., Györi R., Kukely G. (2006), Rehabilitating the Brownfield Zones of Budapest, Discussion Papers 51, Centre for Regional Studies of Hungarian Academy of Sciences, Budapest.
Google Scholar

Birch K., MacKinnon D., Cumbers A. (2010), Old industrial regions in Europe: a comparative assessment of economic performance, ʻRegional Studiesʼ, 44 (1).
Google Scholar

Bulkeley H., Betsill M. (2005), Rethinking Sustainable Cities: Multilevel Governance and the 'Urban' Politics of Climate Change, ʻEnvironmental Politicsʼ, 14 (1).
Google Scholar

CABERNET. (2005), Brownfield definition, University of Nottingham, Nottingham, online, available from: http://www.cabernet.org.uk/index.asp?c=1134
Google Scholar

City Consulting Institute Sp. z o. o. (2009), Studium możliwości wdrożenia JESSICA - Województwo Śląskie, Katowice.
Google Scholar

Dąbrowski M. (2013), Engineering multi-level governance? JESSICA and the involvement of private and financial actors in urban development policy, ʻRegions Magazineʼ, Vol. 292, Issue 1.
Google Scholar

European Commission (EC), Directorate-General for Regional Policy. (2009), Promoting sustainable urban development in Europe. Achievements and opportunities, European Communities, Brussels.
Google Scholar

European Commission, Directorate-General for Regional Policy. (2009), Promoting sustainable urban development in Europe. Achievements and opportunities, European Communities.
Google Scholar

European Investment Bank (EIB). (2011), Implementing JESSICA in the Central Moravia Cohesion Region, Czech Republic. Evaluation study.
Google Scholar

European Parliament (EP),Directorate General for Internal Policies, Policy Department B: Structural and Cohesion Policies. (2014), An assessment of Multilvel Governance in Cohesion Policy 2007-2013, Volume I Study, Brussels.
Google Scholar

Filip S., Cocean P., (2012), Urban Industrial Brownfields: Constraints and Opportunities in Romania, ʻCarpathian Journal of Earth and Environmental Sciencesʼ, 7 (4).
Google Scholar

Hercik J., Šerý O., Toušek V. (2011), Post-military areas in the Czech Republic and their revitalization - examples of the towns of Hodonín and Uherské Hradiště, ʻActa Universitatis Palackianae Olomucensis - Geographicaʼ, 42 (2).
Google Scholar

Hutton T.A. (2010), The New Economy of the Inner City. Restructuring, regeneration and dislocation in the twenty-first-century metropolis, Routledge, London and New York.
Google Scholar

Jarczewski W., Ziobrowski Z. (ed.). (2010), Rewitalizacja miast polskich - diagnoza, Instytut Rozwoju Miast, Kraków.
Google Scholar

Keivani R., Parsa A., McGreal S. (2001), Globalization, Institutional structures, real estate markets in Central European cities, ʻUrban studiesʼ, 38 (13).
Google Scholar

Kolivas G. (2007), JESSICA: Developing New European Instruments for Sustainable Urban Development, ʻInformationen zur Raumentwisklungʼ, Heft 9.
Google Scholar

Kovács Z. (1999), Cities from state-socialism to global capitalism: an introduction, ʻGeoJournalʼ 49 (1).
Google Scholar

Krzysztofik R., Kantor-Pietraga I., Spórna T.A. (2013), Dynamic View on the Typology of Functional Derelict Areas. A Research Proposal, ʻMoravian Geographical Reportsʼ, 20 (2).
Google Scholar

Krzysztofik R., Runge J., Kantor-Pietraga I. (2012), Governance of urban shrinkage: a tale of two Polish cities, Bytom and Sosnowiec, [in:] P. Churski (ed.): Contemporary Issues in Polish Geography, Bogucki Wydawnictwo Naukowe, Poznań.
Google Scholar

Pisano U., Lepuschitz K., Berger G. (2014), Framing Urban Sustainable Development: Features, Challenges and Potentials of urban SD from a multi-level governance perspective, ESDN Quarterly Report No. 31.
Google Scholar

Rae D.W. (2003), City. Urbanism and its End, Yale University Press, New Haven, London.
Google Scholar

Revi A., Rosenzweig C. (2013), The Urban Opportunity: Enabling Transformative and Sustainable Development. Background Paper for the High-Level Panel of Eminent Persons on the Post-2015 Development Agenda. Prepared by the Sustainable Development Solutions Network - Thematic Group on Sustainable Cities.
Google Scholar

Sailer-Fliege U. (1999), Characteristics of post-socialist urban transformation in East Central Europe, ʻGeoJournalʼ 49 (1).
Google Scholar

Sýkora L. (2008), Urban Development, Policy and Planning in the Czech Republic and Prague, [in:] U. Altrock, S. Günter, S. Huning, D. Peters (ed.), Spatial Planning and Urban Development in the New EU Member States. From Adjustment to Reinvention, Burlington: Ashgate
Google Scholar

Sýkora L., Bouzarovski S. (2011), Multiple Transformations: Conceptualising the Post-communist Urban Transition, Urban Studies.
Google Scholar

Temelová J. (2009), Urban revitalization in central and inner parts of (post-socialist) cities: conditions and consequences, [in:] T. Ilmavirta (ed.), Regenerating Urban Core, Helsinki University of Technology, Centre for Urban and Regional Studies, Helsinki.
Google Scholar

UN-DESA. (2011), World Population Prospects: The 2010 Revision, United Nations, New York.
Google Scholar

Urząd Marszałkowski Województwa Śląskiego. (2011), Rewitalizacja obszarów zdegradowanych - ocena procesu i identyfikacja pożądanych kierunków działania podmiotów publicznych i prywatnych w województwie śląskim. Raport końcowy, Katowice.
Google Scholar

Vojvodíková B. (2005), Colliery brownfields and the master plan of Ostrava, Moravian Geographical Reports, 13 (2).
Google Scholar

Williams K. (2010), Sustainable cities: research and practice challenges, ʻInternational Journal of Urban Sustainable Developmentʼ 1 (1-2).
Google Scholar