Instytucjonalne rozwiązania w polityce makroostrożnościowej – analiza porównawcza w krajach Unii Europejskiej

Abstrakt

Rośnie konsensus zarówno w gronie ekonomistów, jak i polityków, w odniesieniu do oceny funkcjonowania sieci bezpieczeństwa finansowego w okresie poprzedzającym wybuch Globalnego Kryzysu Finansowego. Większość badaczy zgadza się co do kwestii brakującego elementu tej sieci, którym jest makroostrożnościowa orientacja w sprawowaniu nadzoru finansowego. Stąd przedmiotem niniejszego artykułu jest polityka makroostrożnościowa, w szczególności zaś wymiar instytucjonalny tej polityki. Głównym celem artykułu jest identyfikacja i ocena – na podstawie przeprowadzonych studiów porównawczych na próbie krajów Unii Europejskiej – istniejących praktyk i kierunku rozwoju kształtu instytucjonalnego polityki makroostrożnościowej. W artykule wykorzystano zarówno aktualne, choć ograniczone ilościowo, rozważania natury teoretycznej, jak i wyniki przeprowadzonych badań empirycznych w odniesieniu do przyjętej struktury instytucjonalnej polityki makroostrożnościowej. W efekcie przeprowadzonego badania, zaproponowano zagregowaną miarę, pozwalającą na ocenę przyjętych rozwiązań instytucjonalnych w krajach UE (łącznie zidentyfikowano i oceniono 23 kryteria, będące podstawą porównania rozwiązań w zakresie odpowiedzialności demokratycznej, przejrzystości, stopnia koordynacji, jak i samej konstrukcji instytucji odpowiedzialnej za politykę makroostrożnościową). Analiza porównawcza wartości mierników cząstkowych była podstawą weryfikacji zaproponowanych w artykule hipotez i stanowi empiryczną prezentację różnic w funkcjonowaniu reżimów instytucjonalnych polityki makroostrożnościowej w krajach UE. Wnioski zaprezentowane w artykule stanowią przyczynek do oceny tendencji w zakresie jakościowych aspektów polityki makroostrożnościowej (przejrzystości i odpowiedzialności demokratycznej) i skali zróżnicowania rozwiązań instytucjonalnych tejże polityki w krajach Unii Europejskiej, w szczególności w odniesieniu do pozycji banku centralnego oraz stopnia sformalizowania przyjętych rozwiązań instytucjonalnych.