KONKURENCYJNOŚĆ JAKO ZDOLNOŚĆ DOSTOSOWANIA: STRUKTURA EKSPORTU KRAJÓW UE–10 I JEJ EWOLUCJA W KIERUNKU NIEMIECKIEGO WZORCA

Abstrakt

Konkurencyjność gospodarki wiąże się z zestawem cech, które umożliwiają strukturalne dostosowanie do globalnych trendów technologicznych, i dzięki temu, wzrost standardu życia jej obywateli. Dla gospodarki doganiającej, zbliżenie poziomu PKB do najbardziej rozwiniętych krajów świata, stanowiące jej główny cel rozwojowy, ma swoje źródło w zdolności do ewolucji struktury produkcji i eksportu w kierunku specjalizacji opartej na wiedzy i innowacji. W niniejszym artykule konkurencyjność oceniamy poprzez strukturalne dostosowania eksportu, które dla gospodarek doganiających (w tym artykule: kraje UE–10) można rozumieć jako zdolność domknięcia luki do krajów najbardziej rozwiniętych (tutaj: jako najsilniejsza gospodarka w UE: Niemcy). Analizujemy ewolucję specjalizacji eksportowej UE–10 w latach 2000 i 2014, sprawdzając, czy można zaobserwować konwergencję do niemieckiego wzorca eksportowego, oraz które z analizowanych krajów wykazują największą zdolność do zmiany struktury eksportu w kierunku specjalizacji w obszarze zaawansowanych technologii. Analizujemy ponadto struktury eksportowe w 2004 r. (przystąpienie do UE 8 z 10 krajów próby) oraz w 2009 r. (załamanie światowej gospodarki podczas kryzysu gospodarczego). Analiza opiera się na koncepcji ujawnionej przewagi komparatywnej (RCA) B. Balassy (1965). Używamy danych statystycznych UN COMTRADE według Standardowej Klasyfikacji Handlu Międzynarodowego (SITC), Rev. 4. Poszczególne grupy towarowe klasyfikujemy według metodologii opracowanej przez Z. Wysokińską (1997, s. 18).