Efekty realizacji polityki proeksportowej polski w kontekście planu odpowiedzialnego rozwoju – wstępna ocena porównawcza

Abstrakt

Celem artykułu jest przedstawienie wyników wstępnej oceny realizacji polityki ekspansji eksportowej Polski w odniesieniu do eksportu towarowego, wynikającej z rządowego Planu Odpowiedzialnego Rozwoju, w kontekście istniejących barier i uwarunkowań zewnętrznych i wewnętrznych zgłaszanych przez sektor małych i średnich przedsiębiorstw (MSP). W ostatnim rankingu dotyczącym okresu 2016–2017 Polska osiągnęła 36 pozycję w świecie. Należy też podkreślić, że w tym ostatnim światowym rankingu Polska znalazła się jednocześnie na 16 pozycji wśród państw członkowskich UE. Pozytywnym zjawiskiem w odniesieniu do obrotów Polski z zagranicą w roku 2016 w stosunku do lat poprzednich było to, że wartość eksportu przewyższała import, co pozwoliło wygenerować nadwyżkę obrotów w wysokości blisko 4,8 mld EUR, tzn. 2‑krotnie wyższą niż w 2015 r. W roku 2016 i (również w pierwszym półroczu 2017 r.) miała miejsce korzystna dywersyfikacja polskiego eksportu w kierunku wzrostu eksportu na poza‑unijne rynki krajów rozwiniętych gospodarczo. Po dwóch latach relatywnie wolnego wzrostu, w roku 2016 eksport do tej grupy państw zwiększył się o 5,6% (do 12 mld EUR), tj. blisko 2,5‑krotnie szybciej niż w skali ogólnej. W roku 2016 (i pierwszym półroczu 2017) r. odnotowano pozytywną tendencję rosnącej w stosunku do lat ubiegłych dynamiki eksportu wyrobów o wyższym stopniu przetworzenia. Jednak w eksporcie z Polski do UE pomimo bezcłowego i bezkontyngentowego dostępu do jednolitego rynku europejskiego istnieją wciąż ograniczenia i bariery ograniczające swobodny przepływ towarów, a zwłaszcza usług. Również w eksporcie małych i średnich przedsiębiorstw na rynki zagraniczne istnieje również wiele barier wewnętrznych w Polsce ograniczających ich ekspansję eksportową. Mimo stopniowego wzrostu eksportu w ostatnich latach, umiędzynarodowienie polskich przedsiębiorstw wciąż pozostaje dużo mniejsze niż w krajach Europy Zachodniej. W rezultacie udział polskich MŚP w unijnym rynku jest o jedną trzecią mniejszy niż przeciętnie w UE.