Finansowy wymiar rozwoju przedsiębiorczości społecznej: doświadczenia polskie i ukraińskie

Abstrakt

Artykuł wpisuje się w dyskusję na temat wymiaru finansowego przedsiębiorczości społecznej. Celem zaprezentowanych analiz jest porównanie polskich i ukraińskich doświadczeń w zakresie finansowych podstaw rozwoju przedsiębiorczości społecznej i zaproponowanie na tej podstawie rekomendacji dla rozwoju przedsiębiorczości społecznej w Ukrainie. Przegląd źródeł naukowych i podejść do rozwiązania problemu ograniczonych zasobów finansowych dla przedsiębiorstw społecznych wskazuje, że wsparcie państwa ukraińskiego ma charakter początkowy. Polityka rządu powinna identyfikować zarówno potrzeby przedsiębiorstw społecznych, jak i problemy społeczne, które mogą być przez te podmioty rozwiązywane. Istotność tych zagadnień polega na tym, że poziom zaangażowania finansowego w rozwój przedsiębiorczości społecznej jest uzależniony od współpracy różnych interesariuszy: władz państwowych i samorządowych (regulacyjny mechanizm wsparcia finansowego); biznesu (mentoring i wsparcie grantowe); uczelni wyższych (szkolenia z zakresu przedsiębiorczości społecznej) oraz organizacji obywatelskich. W celu uzyskania rekomendacji w zakresie rozwoju krajowego modelu finansowego wsparcia przedsiębiorstw społecznych w Ukrainie przeanalizowano mechanizmy finansowania przedsiębiorczości społecznej w Polsce. Z przeprowadzonych badan wynika, że wydatki rządowe w sferze społecznej powinny w większym stopniu być przeznaczone na organizowanie programów wsparcia przedsiębiorczości społecznej dla tych przedsiębiorstw społecznych, które wykorzystują efektywne modele komercjalizacji wpływu społecznego. Takie postępowanie będzie sprzyjało rozwojowi tych podmiotów. Metodologicznie opracowanie oparto na porównawczej metodzie analizy głównych źródeł finansowania przedsiębiorstw społecznych w Polsce i na Ukrainie, w tym instytucji publicznych (pożyczki, gwarancje, dotacje i nagrody) oraz z innych funduszy międzynarodowych. W związku z upowszechnianiem się koncepcji przedsiębiorczości społecznej w Ukrainie prowadzone badanie ma istotne znaczenie strategiczne i aplikacyjne. W wyniku przeprowadzonych badań wynika, że przedsiębiorczość społeczna w Polsce była uznawana, na poziomie państwa, za ważne narzędzie realizacji celów społecznych. Wyniki badania wydają się mieć istotne znaczenie w kontekście współczesnych wyzwań rozwojowych Ukrainy. Ukraińscy przedsiębiorcy społeczni mogą skorzystać z europejskich wzorców mechanizmów wspierania działalności (rozpoczęcia lub rozszerzenia), także w kontekście umiędzynarodowienia własnej działalności. Instytucjonalne wsparcie procesów internacjonalizacji biznesu społecznego, nie stało się dotychczas powszechną praktyką w Ukrainie. Ukraińska ekspansja międzynarodowa może być impulsem dla rozwoju nie tylko przedsiębiorstw społecznych, ale również całego kraju. Zidentyfikowane w wyniku badania narzędzia, zasoby i mechanizmy wspierania przedsiębiorczości społecznej w Polsce potencjalnie mogą przyczynić się do pokonywania przeszkód umiędzynarodowienia ukraińskich przedsiębiorstw społecznych.