Od dostarczania informacji po aktywizację do zmiany społecznego świata. Stowarzyszenia Amazonek jako źródło kompleksowego wsparcia dla kobiet z rakiem piersi
DOI:
https://doi.org/10.18778/2450-4491.09.05Słowa kluczowe:
wsparcie społeczne, grupa wsparcia, rak piersi, ruch społeczny kobiet, Stowarzyszenie Amazonki, PolskaAbstrakt
Przedmiotem tego tekstu jest zjawisko wzajemnej pomocy i wsparcia społecznego w grupie pacjentek z rakiem piersi, ukazane na tle przemian zachodzących w całym ruchu Amazonek. Organizacje społeczne, skupiające kobiety po leczeniu raka piersi, funkcjonują w Polsce od ponad 30 lat. Przez ten okres dowiodły swojej przydatności i ważności. Od początku swojego istnienia kluby Amazonek zorientowane były na udzielanie szeroko rozumianego wsparcia pacjentkom na oddziałach onkologicznych oraz swoim członkiniom – do dzisiaj dobrze się z tego zadania wywiązują. Istotne jest, że poszczególne kluby kobiet po leczeniu raka nie stanowią osobnych bytów społecznych, ale współtworzą federację, która od początku lat 90. XX w. kieruje procesem racjonalizacji ich działań. W tekście ogólnie ukazano, jak ten proces przebiegał i w jakiej fazie znajduje się obecnie ruch Amazonek. Co ciekawe, stagnacja, która ogarnęła cały ruch, wydaje się nie oddziaływać lub oddziałuje jedynie w niewielkim stopniu na funkcjonowanie poszczególnych stowarzyszeń, realizujących swój statutowy cel, to jest wspieranie chorujących kobiet w powracaniu do zdrowia i w podnoszeniu jakości życia.
Bibliografia
Adamczak M. (1997) Idea i realizacja wzajemnej pomocy przez stowarzyszenia kobiet po mastektomii, “Psychoonkologia”, 1: 95–98.
Google Scholar
Adamczak M. (2000) Rola stowarzyszeń samopomocy pacjentów z chorobą nowotworową in: Psychoonkologia, K. de Walden-Gałuszko (ed.), Kraków: Biblioteka Psychiatrii Polskiej: 117–122.
Google Scholar
Atkins L. (2016) Half the battle. Social support among women with cancer, “Qualitative Inquiry”, 22 (4): 253–262.
Google Scholar
Bender J. L., Katz J., Ferris L.E., Jadad A. (2013) What is the role of online support from the perspective of facilitators of face-to-face support group? A multi-method study of the use of breast cancer online communities, “Patient Education and Counseling”, 93 (3): 472–479.
Google Scholar
Best M., Aldridge L., Butow P., Olver I., Webster F. (2015) Conceptual analysis of suffering in cancer. A systematic review, “Psycho-Oncology”, 24 (9): 977–986.
Google Scholar
Borjalilu S., Kaviani A., Helmi S., Karbakhsh M., Mazaheri M.A. (2017) Exploring the role of self-efficacy for coping with breast cancer. A systemic review, “Archives of Breast Cancer”, 4 (2): 42–57.
Google Scholar
Broom A., Kenny K., Kirby E. (2018) On waiting, haunting and surviving. Chronicling life with cancer through solicited diaries, “The Sociological Review”, 66 (3): 682–699.
Google Scholar
Brown P., Zavestoski S., McCormick S., Mayer B., Morello-Frosch R., Gesior Altman R. (2004) Embodied health movements. New approaches to social movements in health, “Sociology of Health and Illness”, 26 (1): 50–80.
Google Scholar
Campell H. S., Phaneuf M. R., Deane K. (2004) Cancer peer support programs – do they work?, “Patient Education and Counseling”, 55 (1): 3–15.
Google Scholar
Daher M. (2012) Cultural beliefs and values in cancer patients, “Annals of Oncology”, 23 (3): 66–69.
Google Scholar
Dardas L. A., Ahmad M. M. (2015) Myths and misconceptions about cancer. Findings from Jordan, “Medical Journal”, 2 (6): 88–93.
Google Scholar
Easley J. (2019) Motivations for cancer history disclosure among young adult cancer survivors, “Journal of Cancer Survivorship”, 13 (3): 447–458.
Google Scholar
van Eenbergen M. C, van de Poll-Franse L. V, Heine P., Mols F. (2017) The impact of participation in online cancer communities on patient reported outcomes: systematic review, “JMIR Cancer”, 3 (2): e15. DOI: 10.2196/cancer.7312
Google Scholar
Ehrenreich B. (2007) Pathologies of hope, “Harper’s Monthly”, 1: 9–11.
Google Scholar
Ell K. (1996) Social networks, social support and coping with serious illness. The family connection, “Social Science & Medicine”, 42 (2): 173–183.
Google Scholar
Figueiredo M. I., Fries E., Ingram K. M. (2004) The role of disclosure patterns and unsupportive social interactions in the well-being of breast cancer patients, “Psycho-Oncology”, 13 (2): 96–105.
Google Scholar
Frank A. (2005) The remission society in: The Sociology of Health and Illness, P. Conrad (ed.), New York: Worth Publishers: 163–166.
Google Scholar
Furedi F. (2003) Therapy culture. Cultivating vulnerability in an uncertain age, London, Routledge.
Google Scholar
Gajda M. (2007) O przyjaźni na zawsze – Amazonki o relacjach nawiązywanych w Klubie Kobiet po Mastektomii in: Kobieta i (b)rak. Wizerunki raka piersi w kulturze, E. Zierkiewicz, A. Łysak (ed.), Wrocław: MarMar: 35–41.
Google Scholar
Gajda M. (2010) Kluby Amazonek jako grupy wsparcia społecznego in: Starość u progu XXI wieku. Uniwersytety Trzeciego Wieku wobec problemów starzejącego się społeczeństwa, A. Kobylarek, E. Kozak (ed.), Wrocław: Agencja Wydawnicza AGRI: 82–87.
Google Scholar
Gibson A., Broom A., Kirby E., Wyld D., Lwin Z. (2017) The social Deception of women with cancer, “Qualitative Health Research”, 27 (7): 983–993.
Google Scholar
Gordon D., Paci E. (1997) Disclosure practices and cultural narratives. Understanding concealment and silence around cancer in Tuscany, Italy, “Social Science & Medicine”, 44 (10): 1433–1452.
Google Scholar
Gucewicz K. (2015) Jeszcze wczoraj miałam raka, Warszawa, Melanż.
Google Scholar
Grzelka-Kopeć J. (2009) Pokonać smoka, Kraków, Drukarnia “Mellow”.
Google Scholar
Hitchens Ch. (2013) Śmiertelność, transl. by Radosław Madejski, Katowice, Sonia Draga.
Google Scholar
Hoggan Ch. (2014) Insights from breast cancer survivors. The interplay between context, epistemology, and change, “Adult Education Quarterly”, 64 (3): 191–205.
Google Scholar
Houlihan M. C., Tariman J. D. (2017) Comparison of outcome measure for traditional and online support groups for breast cancer patients. An integrative literature review, “Journal of the Advanced Practitioner in Oncology”, 8 (4): 348–359.
Google Scholar
Ireland A. V., Finnegan-John J., Hubbard G., Scanlon K., Kyle R. G. (2019) Walking groups for women with breast cancer. Mobilising therapeutic assemblages of walk, talk and place, “Social Science & Medicine”, 231: 38–46.
Google Scholar
Kaczkowski J., Jabłońska K. (2013) Szału nie ma, jest rak, Warszawa, Więź.
Google Scholar
Klimowicz M. (2007) Starożytne Amazonki symbolem dla kobiet po mastektomii? in: Kobieta i (b)rak. Wizerunki raka piersi w kulturze, E. Zierkiewicz, A. Łysak (eds.), Wrocław, MarMar: 9–13.
Google Scholar
Kofta K. (2013) Lewa, wspomnienie prawej. Dziesięć lat później, Warszawa, Świat Książki.
Google Scholar
Korsbek L. (2013) Disclosure. What is the point and for whom?, “Journal of Mental Health”, 22 (3): 283–290.
Google Scholar
Korycka L. (2011) Zapisane w gwiazdach czy genach?, Żyrardów, Centrum Kultury w Żyrardowie.
Google Scholar
Kryńska J., Marzec T. (2016) Onkolodzy: Walka na śmierć i życie, Warszawa, The Facto.
Google Scholar
Lissy-Kalafarska K. (2014) Dziennik Amazonki. Od Rewala do Rewala, Kalisz, Edytor.
Google Scholar
Malinowska E. (2001) Kobiety i feministki, “Kultura i Społeczeństwo”, 2: 21–38.
Google Scholar
Mazurkiewicz A. (2012) Mam go! Rak piersi – strefa prywatna, strefa publiczna, Warszawa, CVAmazonki Warszawa-Centrum.
Google Scholar
McCreaddie M., Payne S., Froggatt K. (2010), Ensnared by positivity. A constructivist perspective on ‘being positive’ in cancer care, “European Journal of Oncology Nursing”, 14 (4): 283–290.
Google Scholar
Michalczyk M. (2014) Zabiłam raka śmiechem, Poznań, Contrabanda.
Google Scholar
Mika K. (1995) Po odjęciu piersi, Warszawa, Wydawnictwo Lekarskie PZWL.
Google Scholar
Munro H., Scott S. E., King A., Grunfeld E. A. (2015) Patterns and predictors of disclosure of a diagnosis of cancer, “Psycho-Oncology”, 24 (5): 508–514.
Google Scholar
Osiatyński W. (2003) Rehab, Warszawa, Iskry.
Google Scholar
Osiatyński W. (2012) Litacja, Warszawa, Iskry.
Google Scholar
Pankaj S., Nazneen S., Kumari A., Kumari S., Choudhary V., Kumari J., Kumari A. (2018) Myths and taboos. A major hindrance to cancer control. “Inherited knowledge” a blessing curse. Surgery after 21 cycles of chemotherapy “A surgeon’s ordeal”, “Indian Journal of Gynecologic Oncology”, 16 (2), https://doi.org/10.1007/s40944-017-0172-7
Google Scholar
Popiołek K. (1996) Wsparcie społeczne – zarys problematyki in: Psychologia pomocy. Wybrane zagadnienia, K. Popiołek (ed.), Katowice, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego: 30–45.
Google Scholar
Rabeharisoa V., Moreira T., Akrich M. (2014) Evidence-based activism. Patients’, users’ and activists’ groups in knowledge society, “BioSocieties”, 9 (2): 111–128.
Google Scholar
Rose N., Novas, C. (2005) Biological citizenship in: Global assemblages. Technology, politics and ethics as anthropological problems, A. Ong, & S. Collier (ed.), Malden, Blackwell Publishing: 439–463.
Google Scholar
Salamon M. (2010) Przewodnicząca klubu kobiet „odradzających się z popiołów” in: E. Zierkiewicz, Rozmowy o raku piersi. Trzy poziomy konstruowania znaczeń choroby, Wrocław, Atut: 158–173.
Google Scholar
Samson J., Jansen W., Notermans C. (2015) Restoring femininity through religious symbols after breast cancer. The case of the Polish Amazonki, “Journal of Gender Studies”, 24 (6): 660–676.
Google Scholar
Seale C. F. (2002) Cancer heroics: a study of news reports with particular reference to gender, “Sociology”, 36 (1): 107–126.
Google Scholar
Sędek G. (1991) Jak ludzie radzą sobie z sytuacjami, na które nie ma rady? in: Złudzenia, które pozwalają żyć, M. Kofta, T. Szustrowa (eds.), Warszawa, Państwowe Wydawnictwo Naukowe: 289–319.
Google Scholar
Sępowicz-Buczko K. (2010) Poczucie sensu życia a wsparcie społeczne „Amazonek”, Legnica, Wydawnictwo PWSZ.
Google Scholar
Sontag S. (1999) Choroba jako metafora. AIDS i jego metafory, transl. by Jarosław Anders, Warszawa, Państwowy Instytut Wydawniczy.
Google Scholar
Stuhr J. (2012) Tak sobie myślę. Dziennik czasów choroby, Kraków, Wydawnictwo Literackie.
Google Scholar
Toader E. (2018) How culture influences the perception of serious diseases, “Revista de Cercetare si Interventie Sociala”, 63: 220–229.
Google Scholar
Toledo G., Ochoa C. Y., Farias A. J. (2019) Exploring the role of social support and adjuvant endocrine therapy use among breast cancer survivors, “Supportive Care in Cancer”, doi.org/10.1007/s00520-019-04814-0
Google Scholar
Tsuchiya M., Horn S., Ingham R. (2015) Social disclosure about lymphoedema symptoms. A qualitative study among Japanese breast cancer survivors, Psychology, “Health & Medicine”, 20 (6): 680–684.
Google Scholar
Ussher J., Kirsten L., Butow P., Sandoval M. (2006) What do cancer support groups provide which other supportive relationships do not? The experience of peer support group for people with cancer, “Social Science & Medicine”, 62 (10): 2565–2576.
Google Scholar
Wiatr A. (2006) Spisane z ciała. Tożsamość kobiet, które doświadczyły mastektomii in: Queerowanie feminizmu. Estetyka, polityka czy coś więcej?, J. Zakrzewska (ed.), Poznań, Konsola: 133–152.
Google Scholar
Zierkiewicz E., Wechmann K. (2013) Amazonki – moje życie. Historia ruchu kobiet po leczeniu raka piersi z biografią liderki w tle, Inowrocław, Fundacja Ekspert-Kujawy.
Google Scholar
Zierkiewicz E., Wechmann K. (2016) Życie od nowa. Społeczne zaangażowanie Amazonek – aktywnych pacjentek, Poznań, Federacja Stowarzyszeń “Amazonki”.
Google Scholar
Zøylner I. A., Lomborg K., Christiansen P. M., Kirkegaard P. (2019) Surgical breast cancer patient pathway: Experiences of patients and relatives and their unmet needs, “Health Expectations”, 22 (2): 262–272.
Google Scholar
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.