Antymistrzowie

Abstrakt

Nie unikając nuty autobiograficznej, autor poświęca swoje rozważania lokalnym wspólnotom badawczym, czyli wspólnotom, w których żywy dyskurs toczy się zwykle w obrębie jednego paradygmatu i wypełniającej go nauki Mistrza. Punktem wyjścia staje się tu obserwacja (odnosząca się głównie do szeroko pojętej humanistyki), że dyskurs wspólnoty skupionej wokół Mistrza niekiedy przenikają również – krytyczne czy wręcz opozycyjne – narracje antymistrzów. W relacji pierwotnej anty mistrzowie i Mistrz konfrontują się jako żywi ludzie: badacze czasem toczący jawne spory, a czasem oddzielający się polem krytycznego milczenia. Autor wyróżnia w związku z tym cztery kategorie antymistrzów, uwzględniając skalę i treść tej konfrontacji. Zwraca zarazem uwagę na to, że rola antymistrzów w lokalnych wspólnotach badawczych często bywa jednak, zwłaszcza w dłuższej perspektywie czasowej, pożyteczna. Ich narracje mogą inspirować i rozwijać naukowe horyzonty wspólnoty, także – co się zdarza – poglądy mądrych Mistrzów i ich wiernych uczniów.