The Pedagogical College at the Jagiellonian University (1921–1952): Origins, Founders, Significance

Katarzyna Dormus

doi:10.18778/2450-4491.11.11

Autor

Katarzyna Dormus Pedagogical University of Krakow https://orcid.org/0000-0002-4780-3914

DOI:

https://doi.org/10.18778/2450-4491.11.11

Słowa kluczowe:

pedagogika, kształcenie nauczycieli, Uniwersytet Jagielloński, Studium Pedagogiczne, Katedra Pedagogiki

Abstrakt

Utworzenie, a następnie działalność Studium Pedagogicznego Uniwersytetu Jagiellońskiego, stanowią ważne wydarzenie w dziejach polskiej pedagogiki, przyspieszyły bowiem proces jej kształtowania się jako samodzielnej dyscypliny naukowej, a Kraków dzięki temu stał się ważnym ośrodkiem badań naukowych w tym zakresie. W Studium wypracowano model kształcenia nauczycieli szkół średnich harmonijnie łączący praktykę z teorią. Przy Studium w roku 1926 utworzono Katedrę Pedagogiki oraz uruchomiono magisterskie studia pedagogiczne.

Biogram autora

Katarzyna Dormus - Pedagogical University of Krakow

Dormus Katarzyna – historyk wychowania, doktor habilitowany, profesor Uniwersytetu Pedagogicznego im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie, kierownik Katedry Historii Oświaty i Wychowania w Instytucie Pedagogiki Przedszkolnej i Szkolnej. Zainteresowania naukowe: historia oświaty i myśli pedagogicznej okresu oświecenia oraz XIX i XX w., ze szczególnym uwzględnieniem problematyki wychowania i kształcenia kobiet oraz historii rodziny.

Bibliografia

Baścik S. (1967) Dzieje pedagogiki w Uniwersytecie Jagiellońskim, “Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Jagiellońskiego. Prace Historyczne”, 16: 406–435.
Google Scholar

Chodakowska J. (1994) Uniwersytecki studia pedagogiczne, “Rozprawy z Dziejów Oświaty”: 151–172.
Google Scholar

Czubiński A. (1972) Dzieje Uniwersytetu Poznańskiego w latach 1918–1939 in: Dzieje Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza 1919–1969, Z. Grot (ed.), Poznań, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu im. A. Mickiewicza: 59–303.
Google Scholar

Dawid J. W. (1961) Polski Instytut Pedagogiczny in: Dawid J.W., Pisma pedagogiczne, oprac. R. Wroczyński, Wrocław, Zakład Narodowy im. Ossolińskich: 150–160.
Google Scholar

Dormus K. (2019) The Beginnings of Institutionalization of Pedagogy in Cracow, “Przegląd Historyczno-Oświatowy”, 1/2: 47–59.
Google Scholar

Dutkowa R. (1973) Komisja Edukacji Narodowej. Zarys działalności, wybór materiałów źródłowych, Wrocław, Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
Google Scholar

Dutkowa R. (1968) Studium Pedagogiczne Uniwersytetu Jagiellońskiego 1921–1952. (Zarys działalności), “Przegląd Historyczno-Oświatowy”, 4: 444–459.
Google Scholar

Dybiec J. (1998) Leon Kulczyński in: W. Bobrowska-Nowak, D. Drynda (ed.), Słownik pedagogów polskich, Katowice, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.
Google Scholar

Dybiec J. (2000) Uniwersytet Jagielloński 1918–1939, Kraków, Nakładem Polskiej Akademii Umiejętności.
Google Scholar

Gawecki B. J. (1958) Władysław Heinrich (1869–1957), “Ruch Filozoficzny”, 1–3: 2–10.
Google Scholar

Gawecki B. J. (1960) Władysław Heinrich in: Polski Słownik Biograficzny, vol. IX, Wrocław 1960–1961, Zakład Narodowy im. Ossolińskich: 249–350.
Google Scholar

Gündel A. (1892) Leben und Wirken Ernst Christian Trapp’s, Leipzig.
Google Scholar

Heinrich T. (1996) Wspomnienie o Ojcu – Władysławie Heinrichu in: Tradycja i wyzwania, Księga pamiątkowa na 75-lecie założenia Studium Pedagogicznego Uniwersytetu Jagiellońskiego 1921–1996, K. Pacławska (ed.), Kraków, Towarzystwo Autorów i Wydawców Prac Naukowych “Universitas”: 31–35.
Google Scholar

Konferencja w sprawie kształcenia nauczycieli odbyta w Krakowie w dniach 17, 18, 19 grudnia 1945 (1946), Warszawa, Wydawnictwo Naukowe Towarzystwa Pedagogicznego.
Google Scholar

Kot S. (1996) Historia wychowania, vol. II, Warszawa, Wydawnictwo Akademickie “Żak”.
Google Scholar

Kronika Uniwersytetu Jagiellońskiego za lata 1926/27–1929/30, Kraków 1934.
Google Scholar

Krukowski J. (1983) Kształcenie nauczycieli na poziomie wyższym in: Kształcenie nauczycieli w Polsce Ludowej 1945–1975, J. Jarowiecki, B. Nowecki, Z. Ruta (eds.), Kraków, Wydawnictwo Naukowe WSP: 137–269.
Google Scholar

Kulczyński L. (1906) Praktyczny kurs szkolenia nauczycieli w szkołach średnich, Lwów (From “Muzeum”).
Google Scholar

Kurdybacha Ł., Mitera-Dobrowolska M. (1973) Komisja Edukacji Narodowej, Warszawa, PWN.
Google Scholar

Miąso J. (2003) Komisja Pedagogiczna Ministerstwa Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego (1921–1928) i jej rola w rozwoju nauk pedagogicznych, “Rozprawy z Dziejów Oświaty”: 135–159.
Google Scholar

Michalewska K. (1996) Studium Pedagogiczne UJ 1921–1952. Zarys dziejów i organizacja studiów in: Tradycja i wyzwania. Księga pamiątkowa na 75-lecie założenia Studium Pedagogicznego Uniwersytetu Jagiellońskiego 1921–1996, K. Pacławska (ed.), Kraków, Towarzystwo Autorów i Wydawców Prac Naukowych “Universitas”: 55–69.
Google Scholar

Michalski G. (1994) Zygmunt Mysłakowski (1890–1971). Działalność i twórczość pedagogiczna, “Acta Universitatis Lodziensis. Folia Paedagogica et Psychologia”, vol. 33, Łódź, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
Google Scholar

Nowacki T. W. (1990) Zygmunt Mysłakowski – współtwórca pedagogiki naukowej. W setną rocznicę urodzin (1890–1971), “Przegląd Historyczno-Oświatowy”, 2: 159–185.
Google Scholar

Olszewski K. (1971) Leon Kulczyński in: Polski Słownik Biograficzny, vol. XVI, Wrocław 1971, Zakład Narodowy im. Ossolińskich: 140–141.
Google Scholar

Pacławska K. (1996) Wprowadzenie in: Tradycja i wyzwania. Księga pamiątkowa na 75-lecie założenia Studium Pedagogicznego Uniwersytetu Jagiellońskiego 1921–1996, K. Pacławska (ed.), Kraków, Towarzystwo Autorów i Wydawców Prac Naukowych “Universitas”: 15–19.
Google Scholar

Perkowska U. (1995) Studia i kursy zawodowe na Uniwersytecie Jagiellońskim w latach 1868/69–1938/39, Kraków, Księgarnia Akademicka.
Google Scholar

Rzepa T., Dobroczyński B. (2009) Historia polskiej myśli psychologicznej. Gałązki z drzewa Psyche, Warszawa, Wydawnictwo Naukowe PWN.
Google Scholar

Stachowski R. (2004) Historia współczesnej myśli pedagogicznej. Od Wundta do czasów najnowszych, Warszawa, Wydawnictwo Naukowe “Scholar”.
Google Scholar

Szewczuk W. (1972) Władysław Heinrich – filozof, psycholog, pedagog. (W stulecie urodzin), “Przegląd Psychologiczny” 1972, 1: 17–29.
Google Scholar

Szmyd K. (2003) Twórcy nauk o wychowaniu w środowisku akademickim Lwowa (1860–1939), Rzeszów, Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego.
Google Scholar

Szmyd K. (1997) Zygmunt Karol Mysłakowski (1890–1971). Twórczość i wkład do rozwoju nauk o wychowaniu, Rzeszów, Wydawnictwo Wyższej Szkoły Pedagogicznej.
Google Scholar

Szybiak I. (2008) Zawód nauczyciela a Komisja Edukacji Narodowej in: Dylematy historii i polityki. Księga dedykowana profesor Annie Magierskiej, R. Chwedoruk, D. Przastek (eds.), Warszawa, Oficyna Wydawnicza Aspra-JR: 15–22.
Google Scholar

Szybiak I. (2009) Recenzja: Kazimierz. Szmyd, Twórcy nauk o wychowaniu w środowisku akademickim Lwowa (1860–1939), Rzeszów 2003, Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 434, “Rozprawy z Dziejów Oświaty”: 177–180.
Google Scholar

Terlecka W. (2000) Zygmunt Karol Mysłakowski (1890–1971) in: Złota księga Wydziału Filozoficznego, J. Miklaszewska, J. Mizera (eds.), Kraków, Księgarnia Akademicka: 239–245.
Google Scholar

Dekret z dnia 28 października 1947 roku o organizacji nauki i szkolnictwa wyższego (Dz. U. z 1947 r., nr 66, poz. 415) http://prawo.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=WDU19470660415 ; date accessed: 8.05.2020.
Google Scholar

Pacławska K., Historia Studium Pedagogicznego UJ, http://www.sp.uj.edu.pl/studium/historia ; date accessed: 1.12.2019.
Google Scholar

Ustawa z dnia 15 grudnia 1951 roku o szkolnictwie wyższym i pracownikach nauki (Dz.U. z 1952 r., nr 6, poz. 38) http://prawo.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=WDU19520060038 ; date accessed: 9.05.2020.
Google Scholar

https://pedagogika.uj.edu.pl/zaklad-pedagogiki-spolecznej-i-andragogiki ; date accessed: 1.12.2019.
Google Scholar