Rytuały unikania i dystansu w aktywności internetowej nauczycieli
DOI:
https://doi.org/10.18778/2450-4491.21.10Słowa kluczowe:
nauczyciele, rozpoznawalność, wirtualne sieci społecznościowe, aktywność internetowa na użytek osobisty, relacja wychowawcza, dystansAbstrakt
W artykule przedstawiono w pierwszym rzędzie krótkie omówienie pojęcia „dystans”, zwłaszcza w rozumieniu socjologii wychowania Émile’a Durkheima, Pierre’a Bourdieu i François Dubeta. Problematyzacja tego pojęcia umożliwiła następnie analizę strategii podejmowanych przez posiadających wirtualne profile w sieciach społecznościowych nauczycieli w celu ochrony ich życia osobistego i aktywności pozaszkolnej. Do zebrania materiałów empirycznych wykorzystano forum internetowe, w szczególności dotyczących nauczycieli, którzy z jednej strony akceptują byłych uczniów na swoich prywatnych profilach, a z drugiej strony tych, którzy akceptują obecnych uczniów na z góry ustalonych i ograniczonych warunkach interakcji. Te indywidualne sposoby rozwiązywania problemów dostarczają pewnych dowodów na istnienie norm moralnych, które ciążą na nauczycielach aktywnych na forach społecznościowych i starających się poprzez rytuały unikania zapewnić wyidealizowany obraz swojej roli zawodowej.
Bibliografia
Asterhan C. S., Rosenberg H. (2015) The Promise, Reality and Dilemmas of Secondary School Teacher–Student Interactions in Facebook : The Teacher Perspective, « Computers & Education », n° 85, pp. 134–148, https://doi.org/10.1016/j.compedu.2015.02.003.
Google Scholar
Barrère A. (2002) Les enseignants au travail. Une sociologie des métiers de l’école, Paris, PUF.
Google Scholar
Baudelaire C. (2006) Le spleen de Paris : petits poèmes en prose, Paris, Gallimard.
Google Scholar
Beauregard F., Grenier N. (2017) Pratiques de communication de parents immigrants et d’enseignantes titulaires au primaire, « Revue Internationale de l’Éducation Familiale », n° 41(1), pp. 127–154.
Google Scholar
Bourdieu P., Champagne P. (1992) Les exclus de l’intérieur, „Actes de la Recherche en Sciences Sociales”, n° 91–92, pp. 71–75.
Google Scholar
Bourdieu P., Passeron J.-C. (1964) Les héritiers : les étudiants et la culture, Paris, Les Éditions de Minuit.
Google Scholar
Bourdieu P., Passeron J.-C. (1970) La reproduction : éléments pour une théorie du système d’enseignement, Paris, Les Éditions de Minuit.
Google Scholar
Boyd D. (2016) C’est compliqué : les vies numériques des adolescents, Caen, C&F Éditions.
Google Scholar
Bucheton D., Soulé Y. (2009) Les gestes professionnels dans la classe : une approche par les didactiques, Paris, ESF.
Google Scholar
Damani K. (2019) Pourquoi certains enseignants désertent-ils Facebook ?, « Cliopsy », n° 22(2), pp. 57–76, https://doi.org/10.3917/cliop.022.0057.
Google Scholar
Dubet F. (1991) Les lycéens, Paris, Éditions du Seuil.
Google Scholar
Dubet F. (2002) Le déclin de l’institution, Paris, Éditions du Seuil.
Google Scholar
Dubet F. (2008) Faits d’école, Paris, Éditions de l’École des hautes études en sciences sociales.
Google Scholar
Dubet F. (2017) L’expérience sociologique, Paris, La Découverte.
Google Scholar
Dubet F. (2022) Tous inégaux, tous singuliers : repenser la solidarité, Paris, Le Seuil.
Google Scholar
Durkheim É. (2012) L’éducation morale, Paris, Presses Universitaires de France.
Google Scholar
Durkheim É. (2013) De la division du travail social, Paris, Presses Universitaires de France.
Google Scholar
Errera C. (2006) La vie privée des politiques, un tabou de la presse française, « Communication et langages », n° 148, pp. 81–102.
Google Scholar
Goffman E. (1973) La mise en scène de la vie quotidienne : la présentation de soi, Paris, Les Éditions de Minuit.
Google Scholar
Goffman E. (1974) Les rites d’interaction, Paris, Les Éditions de Minuit.
Google Scholar
Heinich N. (2017) Des valeurs : une approche sociologique, Paris, Gallimard.
Google Scholar
Lahire B. (2023) Les structures fondamentales des sociétés humaines, Paris, La Découverte.
Google Scholar
Le Deuff O. (2011) Éducation et réseaux socionumériques : des environnements qui nécessitent une formation, « Hermès, La Revue », n° 59(1), pp. 67–73, https://doi.org/10.3917/herm.059.0067.
Google Scholar
Livingstone S., Sylwander K. R. (2025) Conceptualizing Age-Appropriate Social Media to Support Children’s Digital Futures, « British Journal of Developmental Psychology », n° 00, pp. 1–13, https://doi.org/10.1111/bjdp.70006
Google Scholar
Martuccelli D. (1999) Sociologies de la modernité : l’itinéraire du XXe siècle, Paris, Gallimard.
Google Scholar
Renaut A. (2004) La fin de l’autorité, Paris, Flammarion.
Google Scholar
Rosenberg H., Asterhan C. S. C. (2018) “WhatsApp, Teacher?” – Student Perspectives on Teacher-Student WhatsApp Interactions in Secondary Schools, « Journal of Information Technology Education Research », n° 17, pp. 205–226, https://doi.org/10.28945/4081.
Google Scholar
Sarmurzin Y., Baktybayev Z., Kenzhebayeva K., Amanova A., Tulepbergenova A. (2025) “Teachers Are Not Imams” : The Impact of Social Media on the Status of Teachers in Kazakhstan, « International Journal of Educational Development », n° 113 : 103220, https://doi.org/10.1016/j.ijedudev.2025.103220.
Google Scholar
Simonian S. (2022) Affordance in : Dictionnaire des concepts de la professionnalisation, A. Jorro (ed.), Louvain-la-Neuve, De Boeck Supérieur, pp. 37–40, https://doi.org/10.3917/dbu.jorro.2022.01.0037.
Google Scholar
Stinchcombe A.-L. (2022) Faut-il tuer pères et mères en sociologie ?, « Zilsel », n° 10, pp. 333–353.
Google Scholar
Willis A., Grainger P., Thiele C., Simon S., Menzies S., Dwyer R. (2023) The Benefits and Pitfalls of Social Media for Teachers’ Agency and Wellbeing, « Technology, Pedagogy and Education », n° 32(5), pp. 621–637, https://doi.org/10.1080/1475939X.2023.2210585.
Google Scholar
Neoprofs.org (2012): [John], Charte du Forum Neoprofs.org, https://www.neoprofs.org/t41977-lire-la-charte-neoprofs (consulté : 15.09.2025).
Google Scholar
Strona czasopisma, prowadzona przez Zespół redakcyjny NOWiS na platformie Index Copernicus: 
