Rodzinna zabawa w kodowanie, czyli o roli rodziców w rozwijaniu zainteresowań i predyspozycji dzieci

Małgorzata Jabłonowska; Justyna Wiśniewska

doi:10.18778/2450-4491.16.14

Autor

Małgorzata Jabłonowska Akademia Pedagogiki Specjalnej im. Marii Grzegorzewskiej w Warszawie https://orcid.org/0000-0003-3438-8827
Justyna Wiśniewska Akademia Pedagogiki Specjalnej im. Marii Grzegorzewskiej w Warszawie https://orcid.org/0000-0003-3267-4010

DOI:

https://doi.org/10.18778/2450-4491.16.14

Słowa kluczowe:

rodzice, dzieci w wieku 5–12 lat, zainteresowania, zdolności, programowanie, zabawki do kodowania

Abstrakt

Celem artykułu jest prezentacja badań opisujących działania rodziców związane z rozwijaniem zainteresowań i predyspozycji dzieci w wieku 5–12 lat w zakresie programowania. Badania przeprowadzono wśród rodziców, którzy podejmują działania na rzecz rozwijania zainteresowań programistycznych małych dzieci. Problemy badawcze koncentrują się wokół zagadnień dotyczących: motywów rodzinnych zabaw w kodowanie/programowanie, organizacji zabawy w kodowanie, sposobów doskonalenia kompetencji programistycznych rodziców i opinii rodziców na temat efektów tych zabaw. Przeprowadzone badania wskazują, że rodzice dostrzegają znaczenie i korzyści z podejmowanych przez siebie działań na rzecz rozwoju zainteresowań i umiejętności programistycznych, a także innych, wybranych umiejętności pozainformatycznych.

Biogramy autorów

Małgorzata Jabłonowska - Akademia Pedagogiki Specjalnej im. Marii Grzegorzewskiej w Warszawie

Małgorzata Jabłonowska – doktor, adiunkt w Zakładzie Metodologii i Pedagogiki Twórczości Akademii Pedagogiki Specjalnej im. Marii Grzegorzewskiej w Warszawie. Zainteresowania badawcze: pedagogika zdolności, samodzielność poznawcza uczniów oraz zastosowanie nowoczesnych technologii w procesie nauczania.

Justyna Wiśniewska - Akademia Pedagogiki Specjalnej im. Marii Grzegorzewskiej w Warszawie

Justyna Wiśniewska – doktor, adiunkt w Zakładzie Metodologii i Pedagogiki Twórczości Akademii Pedagogiki Specjalnej im. Marii Grzegorzewskiej w Warszawie. Zainteresowania badawcze: wykorzystanie technologii informacyjno-komunikacyjnych w nauczaniu, kształtowania kompetencji cyfrowych oraz socjologiczne aspekty rozwoju technologii informacyjno-komunikacyjnych.

Bibliografia

Bąk A. (2015) Jak małe dzieci korzystają z urządzeń mobilnych? Raport na podstawie danych zebranych od rodziców, „Dziecko Krzywdzone. Teoria, Badania, Praktyka”, nr 14(3), s. 55–82.
Google Scholar

Bers M. U. (2008) Blocks to Robots: Learning with Technology in the Early Childhood Classroom, New York, Teachers College Press.
Google Scholar

Bers M.U. (2017) Coding as a Playground: Programming and Computational Thinking in the Early Childhood Classroom, New York, Routledge, https://doi.org/10.4324/9781315398945
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.4324/9781315398945

Bers M. U. (2018) Coding, Playgrounds and Literacy in Early Childhood Education: The Development of KIBO Robotics and ScratchJr w: Proceedings of 2018 IEEE Global Engineering Education Conference (EDUCON), Santa Cruz de Tenerife, Institute of Electrical and Electronics Engineers Incs., s. 2094–2102, https://doi.org/10.1109/EDUCON.2018.8363498
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1109/EDUCON.2018.8363498

Bloom B. (red.) (1985) Developing talent in young people, New York, Ballantine.
Google Scholar

Bruner S. J. (1978) Poza dostarczone informacje. Studia z psychologii poznawania, tłum. B. Mroziak, Warszawa, Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
Google Scholar

Çakır R., Korkmaz Ö., İdil Ö., Uğur E. F. (2021) The effect of robotic coding education on preschoolers’ problem solving and creative thinking skills, “Thinking Skills and Creativity”, nr 40:100812, https://doi.org/10.1016/j.tsc.2021.100812
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1016/j.tsc.2021.100812

Depczyńska D. (2011) Stymulowanie zainteresowań dzieci w wieku przedszkolnym zainteresowaniami starszego rodzeństwa „Pedagogika Rodziny”, t. 1, nr 3–4, s. 151–171.
Google Scholar

Feldman D. H. (1992) The Theory of Co-Incident: How Giftedness Develops in Extreme and Less Extreme Cases w: Talent for the Future. Social and Personality Development of Gifted Children. Proceeding of the Ninth World Conference on Gifted and Talented Children, F. J. Mönks, A. M. Peters (red.), Assen–Mastricht, Van Gorcum, s. 10–23.
Google Scholar

Gagné F. (2016) Od genów do talentu: Z perspektywy modeli DMGT/CMTD, tłum. A. Szewczuk, „Psychologia Wychowawcza”, nr 9, s. 121–140, https://e-psychologiawychowawcza.pl/resources/html/article/details?id=139300 (dostęp: 19.03.2023).
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.5604/00332860.1211501

Gamrat M. (2021) Media elektroniczne a czas wolny dzieci w percepcji rodziców, „Pedagogika Przedszkolna i Wczesnoszkolna”, nr 1(17), s. 65–76, https://czasopismoippis.up.krakow.pl/wp-content/uploads/2015/01/Magdalena-GAMRAT-Media-elektroniczne-a-czas-wolny-dzieci-w-percepcji-rodzic%C3%B3w.pdf (dostęp: 19.03.2023).
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.4467/23537159PPW.21.006.13990

Griffith S. F., Arnold D. H. (2018) Home Learning in the New Mobile Age: Parent–Child Interactions During Joint Play with Educational Apps in the US, “Journal of Children and Media”, nr 13(1), s. 1–19, http://dx.doi.org/10.1080/17482798.2018.1489866
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1080/17482798.2018.1489866

Grover S., Pea R. D. (2013) Computational Thinking in K-12. A Review of the State of the Field, “Educational Researcher”, 42(1), s. 38–43, https://doi.org/10.3102/0013189X12463051
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.3102/0013189X12463051

Gurycka A. (1989) Rozwój i kształtowanie zainteresowań, Warszawa, Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne.
Google Scholar

Harrop W. (2018) Coding for Children and Young Adults in Libraries: A Practical Guide for Librarians, Maryland, Rowman & Littlefield.
Google Scholar

Heller K. (1990) Zielsetzung, Methode und Ergebnisse der Münchner Längsschnittstudie zur Hochbegabung, „Psychologie in Erziehung und Unterricht”, nr 37, s. 85–100.
Google Scholar

Isikoglu E. N., Johnson J. E., Dong P. I., Qiu Z. (2019) Do Parents Prefer Digital Play? Examination of Parental Preferences and Beliefs in Four Nations, “Early Childhood Education Journal”, nr 47, s. 131–142, https://doi.org/10.1007/s10643-018-0901-2
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1007/s10643-018-0901-2

Jabłonowska M. (2011) Zainteresowania dzieci i młodzieży w świetle teorii i badań empirycznych w: Drogi rozwoju zainteresowań i zdolności, M. Jabłonowska, J. Łukasiewicz-Wieleba (red.), Warszawa, Wydawnictwo Universitas Rediviva, s. 17–58.
Google Scholar

Janicka-Olejnik E., Klimek K. (2016) Dzieci i młodzież w świecie technologii cyfrowej, Łódź, Wydawnictwo Akademii Humanistyczno-Ekonomicznej.
Google Scholar

Kazubowska U. (2017) Rodzina jako przestrzeń edukacji ku/dla bezpieczeństwa dzieci i młodzieży w cyberprzestrzeni. Rzeczywistość i wyzwania w: Cyberbezpieczeństwo dzieci i młodzieży. Realny i wirtualny problem polityki bezpieczeństwa, M. Górka (red.), Warszawa, Difin, s. 162–191.
Google Scholar

Kotlarz R. (2003) Środowisko rodzinne jako inspirator tworzenia zainteresowań ogólnych u dzieci w młodszym wieku szkolnym „Nauczyciel i Szkoła”, t. 1–2(18–19), s. 240–247.
Google Scholar

Limont W. (2013) Zdolności jako asynchronia rozwojowa w: Uczeń zdolny i jego edukacja. Koncepcje. Badania. Praktyka, M. Jabłonowska (red.), Warszawa, Wydawnictwo Universitas Rediviva, s. 153–160.
Google Scholar

Łukasiewicz-Wieleba J. (2015) Zainteresowania techniczne i informatyczne dzieci w wieku wczesnoszkolnym, „Ruch Pedagogiczny”, nr 4/2015, s. 61–76.
Google Scholar

Łukasiewicz-Wieleba J. (2018) Rozpoznawanie potencjału oraz wzmocnienia i ograniczenia rozwoju zdolności dzieci w narracjach rodziców, Warszawa, Wydawnictwo Akademii Pedagogiki Specjalnej.
Google Scholar

Łukasiewicz-Wieleba J., Baum A. (2013) Rodzicielskie sposoby rozpoznawania i rozwijania zainteresowań i zdolności, Warszawa, Wydawnictwo Akademii Pedagogiki Specjalnej.
Google Scholar

Łukasiewicz-Wieleba J., Jabłonowska M. (2010) Zdolności i twórczość, Warszawa, Wydawnictwo Akademii Pedagogiki Specjalnej.
Google Scholar

Metin S. (2022) Activity-Based Unplugged Coding During the Preschool Period, “International Journal of Technology and Design Education”, nr 32, s. 149–165, https://doi.org/10.1007/s10798-020-09616-8
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1007/s10798-020-09616-8

Mönks F. J. (1992) Development of Gifted Children: The Issue of Identification and Programming w: Talent for the Future. Social and Personality Development of Gifted Children. Proceeding of the Ninth World Conference on Gifted and Talented Children, F. J. Mönks, W. A. Peters (red.), Assen-Maastricht, Van Gorcum, s. 191–202.
Google Scholar

Mönks F. J., Katzko M. W. (2005) Gifteedness and Gifted Education w: Conceptions of Giftedness, wyd. 2, R. J. Sternberg, J. E. Davidson (red.), New York, Cambridge University Press, s. 187–200, https://doi.org/10.1017/CBO9780511610455.012
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1017/CBO9780511610455.012

Nikitienko D. (2014) Zainteresowania dzieci w młodszym wieku szkolnym na przykładzie wybranych szkół gminnych, „Studia Pedagogiczne. Problemy Społeczne, Edukacyjne i Artystyczne”, nr 23, s. 175–203.
Google Scholar

Pielka H. (2001) Wewnątrzrodzinne uwarunkowania wyboru zawodu i szkoły uczniów postrzeganych przez nauczycieli jako wybitnie zdolnych, „Roczniki Socjologii Rodziny”, t. 13, s. 137–147.
Google Scholar

Piirto J. (1999) Talented Children and Adults: Their Development and Education, Upper Saddle River, New York, Prince Hall.
Google Scholar

Repenning A., Webb D., Ioannidou A. (2010) Scalable Game Design and the Development of a Checklist for Getting Computational Thinking into Public Schools, Proceedings of the 41st ACM technical symposium on Computer science education, SIGCSE 2010, Milwaukee, Wisconsin, USA, https://doi.org/10.1145/1734263.1734357
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1145/1734263.1734357

Roque R., Lin K., Liuzzi R. (2016) I’m Not Just a Mom: Parents Developing Multiple Roles in Creative Computing w: Looi C. K., Polman J. L., Cress U., Reimann P. (red.), Transforming Learning, Empowering Learners: The International Conference of the Learning Sciences (ICLS) 2016, vol. 1, Singapore, International Society of the Learning Sciences, s. 663–671.
Google Scholar

Stachera H., Kijo A., Wilińska J. (2014) Jak pomagać uczniom rozwijać uzdolnienia informatyczne?, Warszawa, Ośrodek Rozwoju Edukacji.
Google Scholar

Stańczak, M. (2019) Doświadczenia rodzin w odkrywaniu i rozwijaniu zdolności dzieci. Perspektywa pedagogiczna, Kraków, Oficyna Wydawnicza „Impuls”.
Google Scholar

Subotnik R. F., Olszewski-Kubilius P., Worrell F. (2011) Rethinking Giftedness and Gifted Education: A Proposed Direction Forward Based on Psychological Science, „Psychological Science in the Public Interest”, nr 12(1), s. 3–54, https://doi.org/10.1177/1529100611418056
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1177/1529100611418056

Super D. E. (1972) Psychologia zainteresowań, tłum. H. Choynowska, Warszawa, Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
Google Scholar

Tannenbaum A. J. (1983) Gifted Children: Psychological and Educational Perspectives, New York, Macmillan.
Google Scholar

Voronina L. V., Sergeeva N. N., Utyumova E. A. (2016) Development of Algorithm Skills in Preschool Children, “Procedia – Social and Behavioral Sciences”, nr 233, s. 155–159, https://doi.org/10.1016/j.sbspro.2016.10.176
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1016/j.sbspro.2016.10.176

Wing J. (2006) Computational Thinking, “Communications of the ACM”, nr 49(3), s. 33–36, https://doi.org/10.1145/1118178.1118215
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1145/1118178.1118215

Yu J., Bai C., Roque R. (2020) Considering Parents in Coding Kit Design: Understanding Parents’ Perspectives and Roles, Proceedings of the 2020 CHI Conference on Human Factors in Computing Systems, New York, NY, Association for Computing Machinery, https://doi.org/10.1145/3313831.3376130
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1145/3313831.3376130

Ziegler A., Stoeger H., Harder B., Park K., Portešová Š., Porath M. (2014) Gender Differences in Mathematics and Science: The Role of the Actiotope in Determining Individuals’ Achievements and Confidence in Their Own Abilities, “High Ability Studies”, nr 25(1), s. 35–51, https://doi.org/10.1080/13598139.2014.916092
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1080/13598139.2014.916092