Strategie organizacji opieki nad dziećmi w społeczeństwie polskim w perspektywie nierówności społecznych

Katarzyna Suwada

doi:10.18778/1733-8069.16.2.09

Authors

Katarzyna Suwada Instytut Socjologii UMK https://orcid.org/0000-0001-8785-855X

DOI:

https://doi.org/10.18778/1733-8069.16.2.09

Keywords:

parenthood, childcare gap, family policy, social inequalities, care work

Abstract

The aim of the article is to look into the problem of combining paid work with parenthood in the context of the so-called childcare gap. Childcare gap is defined here as a lack of institutional instruments that make it possible to provide care for small children. The analysis is based on qualitative research conducted in the Polish society with parents of children aged under eight. It shows that the institutional solutions of the Polish family policy reproduce economic and gender inequalities. The horizon of capabilities for organising childcare of parents with lower economic resources is substantially different than that of parents in a better economic situation. Women with lower resources are often forced to resign from paid employments in order to provide care for their children, whereas wealthier parents usually deal with the problem by means of using childcare institutions or hiring babysitters. The analysis also shows that regardless of the economic situation, it is mothers who are primarily responsible for providing care.

Downloads

Download data is not yet available.

Author Biography

Katarzyna Suwada, Instytut Socjologii UMK

Katarzyna Suwada, dr, jest adiunktką w Instytucie Socjologii UMK. Obecnie realizuje projekt badawczy dotyczący strategii łączenia rodzicielstwa z pracą zawodową. Jej zainteresowania naukowe koncentrują się na socjologii rodziny, relacjach płciowych, nierównościach społecznych oraz polityce rodzinnej.

References

Ayres Lioness (2008) Thematic Coding and Analysis [w:] Lisa M. Given, ed., The SAGE Encyclopedia of Qualitative Research Methods. Los Angeles, CA: Sage Publications, s. 867–868.
Google Scholar

Benaquisto Lucia (2008) Open Coding [w:] Linda M. Given, ed., The SAGE Encyclopedia of Qualitative Research Methods. Los Angeles, CA: Sage Publications, s. 581–582.
Google Scholar

Billingsley Sunnee, Ferrarini Tommy (2014) Family Policy and Fertility Intentions in 21 European Countries: Family Policy and Fertility Intentions. „Journal of Marriage and Family”, vol 76, no. 2, s. 428–445.
Google Scholar

Budrowska Bogusława (2000) Macierzyństwo jako punkt zwrotny w życiu kobiety. Wrocław: Wydawn. Funna.
Google Scholar

Crespi Isabella, Ruspini Elisabetta, eds., (2016) Balancing Work and Family in a Changing Society: The Fathers’ Perspective. New York, NY: Palgrave Macmillan.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1057/9781137533548

Da Roit Barbara, Hoogenboom Marcel, Weicht Bernhard (2015) The Gender Informal Care Gap: A Fuzzy-set Analysis of Cross-country Variations. „European Societies”, vol. 17, no. 2, s. 199–218.
Google Scholar

Denzin Norman K., Lincoln Yvonna S. (2005) Introduction: the discipline and practice of qualitative research [w:] Norman K. Denzin i Yvonna S. Lincoln, eds., The SAGE Handbook of Qualitative Research. 3rd edition. Thousand Oaks: Sage Publications, s. 1–32.
Google Scholar

Ellingsæter Anne Lise, Gulbrandsen Lars (2007) Closing the Childcare Gap: The Interaction of Childcare Provision and Mothers’ Agency in Norway. „Journal of Social Policy”, vol. 36, no. 4, s. 649–669.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1017/S0047279407001225

European Union (2019) Directive (EU) 2019/1158 on work-life balance for parents and carers and repealing Council Directive 2010/18/ EU [dostęp 27 stycznia 2020]. Dostępny w Internecie: https://eur-lex.europa.eu/legal-content/EN/TXT/PDF/?uri=CELEX:32019L1158&from=EN/
Google Scholar

Faircloth Charlotte (2014) Intensive Parenting and the Expansion of Parenting [w:] Ellie Lee i in., eds., Parenting Culture Studies. London: Palgrave Macmillan, s. 25–50.
Google Scholar

Farstad Gunhild R. (2015) Difference and equality: Icelandic parents’ division of parental leave within the context of a childcare gap. „Community, Work & Family”, vol. 18, no. 3, s. 351–367.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1080/13668803.2014.965661

Faur Eleonor (2011) A Widening Gap? The Political and Social Organization of Childcare in Argentina: The Political and Social Organization of Childcare in Argentina. „Development and Change”, vol. 42, no. 4, s. 967–994.
Google Scholar

Gibbs Graham (2011) Analizowanie danych jakościowych. Przełożyła Maja Brzozowska-Brywczyńska. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Google Scholar

Gromada Anna (2017) Rodzina 500+ jako polityka publiczna – Instytut Studiów Zaawansowanych. Analizy ISZ. Warszawa: Krytyka Polityczna.
Google Scholar

Harris Scott R. (2006) Social Constructionism and Social Inequality An Introduction to a Special Issue of JCE. „Journal of Contemporary Ethnography”, vol. 35, no. 3, s. 223–235.
Google Scholar

Harris Scott R. (2010) What Is Constructionism?: Navigating Its Use in Sociology. Boulder: Lynne Rienner Publishers.
Google Scholar

Heyink Johan Wilhelm, Tymstra Tjeerd (1993) The Function of Qualitative Research. „Social Indicators Research”, vol. 29, no. 3, s. 291–305.
Google Scholar

Hobson Barbara, ed., (2002) Making Men into Fathers Men, Masculinities, and the Social Politics of Fatherhood. Cambridge, New York: Cambridge University Press.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1017/CBO9780511489440

Hockey Jennifer Lorna (2003) Social Identities across the Life Course. Houndmills, Basingstoke, Hampshire; NY: Palgrave Macmillan.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1007/978-1-4039-1399-9

Hryciuk Renata E., Korolczuk Elżbieta (2015) Konteksty upolitycznienia macierzyństwa i ojcostwa we współczesnej Polsce [w:] Renata E. Hryciuk, Elżbieta Korolczuk, red., Niebezpieczne związki: macierzyństwo, ojcostwo i polityka. Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, s. 11–41.
Google Scholar

Ingólfsdóttir Edda Sigurbjörg, Gíslason Ingólfur V. (2016) Gendered Solutions to the Care Gap Issue in Iceland. „NORA: Nordic Journal of Women’s Studies”, vol. 24, no. 4, s. 220–233.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1080/08038740.2016.1241826

ISSP Research Group (2012) International Social Survey Programme: Family and Changing Gender Roles IV - ISSP 2012. GESIS Data Archive. ZA3880 Data file Version 1.1.0. Cologne.
Google Scholar

Javornik Jana, Kurowska Anna (2017) Work and Care Opportunities under Different Parental Leave Systems: Gender and Class Inequalities in Northern Europe. „Social Policy & Administration”, vol. 51(4), s. 617–637. DOI: 10.1111/spol.12316.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1111/spol.12316

Korolczuk Elżbieta, Hryciuk Renata E. (2012) Wstęp pożegnanie z Matką Polką? [w:] Elżbieta Korolczuk, Renata E. Hryciuk, red., Pożegnanie z Matką Polką? Dyskursy, praktyki i reprezentacje macierzyństwa we współczesnej Polsce. Warszawa: Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego, s. 7–24.
Google Scholar

Koslowski Alison, McLean Caitlin, Naumann Ingela (2015) Report on incentive structures of parents’ use of particular childcare forms. Working Paper 35. Families and Societies [dostęp 11 stycznia 2019]. Dostępny w Internecie: http://www.familiesandsocieties.eu/wp-content/uploads/2015/04/WP35KoslowskiEtAl2015.pdf
Google Scholar

Kurowska Anna (2015) Zmiany dostępu do opieki nad dzieckiem w wieku poniżej trzech lat w polskich gminach przed wejściem w życie ustawy „żłobkowej” i po jej wdrożeniu. „Problemy Polityki Społecznej”, nr 3, s. 119–139.
Google Scholar

Kurowska Anna i in. (2016) Perspektywa gender w polityce społecznej. Toruń: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika.
Google Scholar

Marczak Joanna, Sigle Wendy, Coast Ernestina (2018) When the grass is greener: Fertility decisions in a cross-national context. „Population Studies”, vol. 72, no. 2, s. 201–216.
Google Scholar

Parlament Europejski (2010) Program na rzecz nowych umiejętności i zatrudnienia: europejski wkład w pełne zatrudnienie. Strasburg: Parlament Europejski [dostęp 1 lutego 2019]. Dostępny w Internecie: https://ec.europa.eu/epale/pl/resource-centre/content/program-na-rzecz-nowych-umiejetnosci-i-zatrudnienia-europejski-wklad-w-pelne
Google Scholar

Ruzik-Sierdzińska Anna (2017) Czy program „Rodzina 500+” wywołał efekt na rynku pracy? Analiza 2017/15. Warszawa: Instytut Obywatelski.
Google Scholar

Samorańska Marta (2016) Rodzicielstwo bliskości według Williama i Marthy Searsów − próba pedagogicznej oceny modelu. „Roczniki Pedagogiczne”, nr 8(4), s. 97–113.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.18290/rped.2016.8(44).4-6

Saxonberg Steven (2013) From Defamilialization to Degenderization: Toward a New Welfare Typology. „Social Policy & Administration”, vol. 47, no. 1, s. 26–49.
Google Scholar

Saxonberg Steven (2014) Gendering Family Policies in Post-Communist Europe: A Historical-Institutional Analysis. Basingstoke: Palgrave Macmillan.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1057/9781137319395

Saxonberg Steven, Szelewa Dorota (2007) The Continuing Legacy of the Communist Legacy? The development of family policies in Poland and the Czech Republic. „Social Politics: International Studies in Gender, State & Society”, vol. 14, no. 3, s. 351–379.
Google Scholar

Scambor Elli i in. (2014) Men and Gender Equality: European Insights. „Men and Masculinities”, vol. 17, s. 552–577.
Google Scholar

Schober Pia S. (2013) The Parenthood Effect on Gender Inequality: Explaining the Change in Paid and Domestic Work When British Couples Become Parents. „European Sociological Review”, vol. 29, no. 1, s. 74–85.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1093/esr/jcr041

Sevón Eija (2011) ‘My life has changed, but his life hasn’t’: Making sense of the gendering of parenthood during the transition to motherhood. „Feminism & Psychology”, vol. 22, no. 1, s. 60–80.
Google Scholar

Suwada Katarzyna (2017) Men, Fathering and the Gender Trap. Poland and Sweden Compared. Basingstoke: Palgrave Macmillan.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1007/978-3-319-47782-4

Szelewa Dorota (2014) Polityka wobec rodziny i rodzicielstwa w Polsce: w pułapce konserwatyzmu? Warszawa: Friedrich Ebert Stiftung.
Google Scholar

Szelewa Dorota (2017) From Implicit to Explicit Familialism: Post-1989 Family Policy Reforms in Poland [w:] Diana Auth, Jutta Hergenhan, Barbara Holland-Cunz, eds., Gender and Family in European Economic Policy. Basingstoke: Palgrave Macmillan, s. 129–151.
Google Scholar

Titkow Anna (2012) Figura Matki Polki. Próba demitologizacji [w:] Elżbieta Korolczuk, Renata E. Hryciuk, red., Pożegnanie z Matką Polką? Dyskursy, praktyki i reprezentacje macierzyństwa we współczesnej Polsce. Warszawa: Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego, s. 27–47.
Google Scholar

Titkow Anna, Duch-Krzystoszek Danuta, Budrowska Bogusława (2004) Nieodpłatna praca kobiet: mity, realia, perspektywy. Warszawa: Wydawnictwo IFiS PAN.
Google Scholar

Urbańska Sylwia (2012) Naturalna troska o ciało i moralność versus profesjonalna produkcja osobowości. Konstruowanie modelu człowieka w dyskursach macierzyńskich w latach 70. (PRL) i na początku XXI wieku [w:] Elżbieta Korolczuk, Renata E. Hryciuk, red., Pożegnanie z Matką Polką? Dyskursy, praktyki i reprezentacje macierzyństwa we współczesnej Polsce. Warszawa: Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego, s. 27–47.
Google Scholar

Wattis Louise, Standing Kay, Yerkes Mara (2013) Mothers and work–life balance: exploring the contradictions and complexities involved in work–family negotiation. „Community, Work & Family”, vol. 16, no. 1, s. 1–19.
Google Scholar