Dostęp osób niesłyszących i niedosłyszących do informacji w czasie pandemii COVID-19 w Polsce

Joanna Bierówka

doi:10.18778/1733-8069.19.3.08

Authors

Joanna Bierówka Krakowska Akademia im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego https://orcid.org/0000-0002-2668-3503

DOI:

https://doi.org/10.18778/1733-8069.19.3.08

Keywords:

d/Deaf, COVID-19 pandemic, access to information, availability of media coverage

Abstract

The paper is a report on the research I carried out in 2021 among the d/Deaf. As part of the studies, 15 individual in-depth interviews were conducted. I also analyzed the statements of d/Deaf taking part in on-line debate entitled “Barriers of hard of hearing persons during the pandemic”. The subjects of my interests were the persons’ functioning problems which: appeared in COVID-19 pandemic, became more visible during that time, or which took on a new dimension during the pandemic. In this paper, I focused on the issues such as access to information for the d/Deaf, and especially the role of the media in this process. The persons I studied in my research, especially at the beginning of the pandemics, experienced the deterioration of life quality, also in terms of information access, which in the face of various types of threats is particularly desirable. On the other hand, the pandemic situation, according to some of the persons I studied, contributed to the availability increase of media coverage for deaf and hard of hearing persons, which, in my opinion, will positively influence the process of their integration in society.

Downloads

Download data is not yet available.

Author Biography

Joanna Bierówka, Krakowska Akademia im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego

Doktor nauk humanistycznych w dziedzinie socjologii, adiunkt. Członek komisji rewizyjnej w Polskim Towarzystwie Edukacji Medialnej. Zainteresowania badawcze: zachowania medialne i kompetencje medialne, edukacja medialna, procesy grupowe, socjologia niepełnosprawności, badania nad kulturą Głuchych. Ich owocem jest książka oraz kilkadziesiąt artykułów w książkach i czasopismach naukowych.

References

Afeltowicz Łukasz, Suchomska Joanna, Goszczyński Wojciech (2021), Partycypacyjne badania w działaniu: analiza polskich doświadczeń, „Avant”, vol. XII, nr 3, http://avant.edu.pl/2021-03-04 (dostęp: 16.03.2023).
Google Scholar

Babbie Earl (2005), Badania społeczne w praktyce, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Google Scholar

Bierówka Joanna (2019), Bariery w korzystaniu z internetu przez osoby z dysfunkcjami słuchu, [w:] Jacek Dębicki, Anna Małecka (red.), Oblicza świata w dyskursach kultury, Kraków: Wydawnictwa AGH, s. 271–284.
Google Scholar

Castells Manuel (2008), Siła tożsamości, Warszawa: Wydawnictwa Naukowe PWN.
Google Scholar

Ciastoch Marta (2022), Tu nie było parodii. Głusi o tłumaczeniu migowym w TVP, https://noizz.pl/spoleczenstwo/tu-nie-bylo-parodii-glusi-o-jezyku-migowym-w-tvp/9n0d5zk (dostęp: 22.05.2023).
Google Scholar

Czajkowska-Kisil Małgorzata, Siepkowska Agnieszka, Sak Mariusz (2014), Edukacja głuchych w Polsce, [w:] Marek Świdziński (red.), Sytuacja osób głuchych w Polsce. Raport zespołu ds. g/Głuchych przy Rzeczniku Praw Obywatelskich, Warszawa: Biuro Rzecznika Praw Obywatelskich, s. 13–27.
Google Scholar

Degórska Aleksandra (2020), Rozrywkowa tłumaczka języka migowego skradła show na koncercie poświęconym Powstaniu Warszawskiemu, Antyradio, https://www.antyradio.pl/News/Rozrywkowa-tlumaczka-jezyka-migowego-skradla-show-na-koncercie-poswieconym-Powstaniu-Warszawskiemu-42964 (dostęp: 7.03.2023).
Google Scholar

FIRR (2021), Web Content Accessibility Guidelines (WCAG) 2.1, https://www.w3.org/Translations/WCAG21-pl/ (dostęp: 7.03.2023).
Google Scholar

Gąciarz Barbara (2014), Przemyśleć niepełnosprawność na nowo. Od instytucji państwa opiekuńczego do integracji i aktywizacji społecznej, „Studia Socjologiczne”, nr 2, s. 15–42.
Google Scholar

Goc Anna (2022), Głusza, Warszawa: Dowody na Istnienie.
Google Scholar

Imiołczyk Barbara (2020), Osoby Głuche w Polsce 2020. Wyzwania i rekomendacje. Raport komisji ds. osób Głuchych, Biuro Rzecznika Praw Obywatelskich, Warszawa: Biuro Rzecznika Praw Obywatelskich.
Google Scholar

Informacja Rządu Rzeczypospolitej Polskiej o działaniach podejmowanych w 2020 r. na rzecz realizacji postanowień uchwały Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 1 sierpnia 1997 r. Karta Praw Osób Niepełnosprawnych (2021), Warszawa, https://orka.sejm.gov.pl/Druki9ka.nsf/0/C3FE58113972A76DC125874500459C1A/%24File/1522.pdf (dostęp: 7.03.2023).
Google Scholar

Instytut Głuchoniemych (2023), Historia Instytutu Głuchoniemych – pierwszej na ziemiach polskich szkoły dla niesłyszących, https://instytut-gluchoniemych.waw.pl/historia (dostęp: 21.05.2023).
Google Scholar

Kaczmarczyk Stanisław (2011), Wybrane metody analizy danych jakościowych w badaniach marketingowych, [w:] Józef Garczarczyk (red.), Metody pomiary i analizy rynku usług. Pomiar jakościowy – zastosowania i efektywność, Poznań: Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego, s. 19–27.
Google Scholar

Kalata-Zawłocka Aleksandra (2021), Głusi i tłumacze PJM o tłumaczeniu języka migowego w Polsce kiedyś i dziś, „Między Oryginałem a Przekładem”, nr 4(54), s. 63–84.
Google Scholar

Kosiba Olgierd, Grenda Piotr (2011), Leksykon języka migowego, Bogatynia: Silentium.
Google Scholar

Kowalski Piotr, Sacha Anna, Szczygielska Monika (2014), Dostępność, [w:] Marek Świdziński (red.), Sytuacja osób głuchych w Polsce. Raport zespołu ds. g/Głuchych przy Rzeczniku Praw Obywatelskich, Warszawa: Biuro Rzecznika Praw Obywatelskich, s. 36–70.
Google Scholar

Król Agnieszka (2022), Reprodukcja a reżimy sprawności, Kraków: Zakład Wydawniczy „Nomos”.
Google Scholar

KRRiT (2016), Stanowisko w sprawie jakości i sposobu realizacji napisów dla niesłyszących w utworach audiowizualnych, http://www.archiwum.krrit.gov.pl/krrit/aktualnosci/news,2213,stanowisko-w-sprawie-jakosci--sposobu-realizacji--napisow-dla-nieslyszacych-w-utworach.html (dostęp: 7.03.2023).
Google Scholar

KRRiT (2021a), Projekt Stanowiska Rekomendacyjnego KRRiT w sprawie jakości i sposobu realizacji tłumaczenia na język migowy w utworach audiowizualnych – podsumowanie konsultacji, https://www.gov.pl/web/krrit/projekt-stanowiska-rekomendacyjnego-krrit-w-sprawie-jakosci-i-sposobu-realizacji-tlumaczenia-na-jezyk-migowy-w-utworach-audiowizualnych (dostęp: 7.03.2023).
Google Scholar

KRRiT (2021b), Stanowisko Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji z dnia 30 marca 2021 r. w sprawie jakości i sposobu realizacji tłumaczenia na język migowy w utworach audiowizualnych, https://www.gov.pl/attachment/63298d60-53a9-4153-a8c0-0206a99aebd2 (dostęp: 7.03.2023).
Google Scholar

Marganiec Bartosz (2014), Kultura głuchych, [w:] Marek Świdziński (red.), Sytuacja osób głuchych w Polsce. Raport zespołu ds. g/Głuchych przy Rzeczniku Praw Obywatelskich, Warszawa: Biuro Rzecznika Praw Obywatelskich, s. 137–157.
Google Scholar

Marganiec Bartosz (2022), https://www.facebook.com/100000709627778/posts/pfbid0mV6JvxKfykrBwtTwkMqaPGreMWk-TdEf4mrzXEozG88iNUFegKxCKSw8KacmypvCbl/ (dostęp: 7.03.2023).
Google Scholar

Masłyk Tomasz, Migaczewska Ewa, Stojkow Maria, Żuchowska-Skiba Dorota (2016), Aktywni niepełnosprawni? Obywatelski i społeczny potencjał środowiska osób niepełnosprawnych, Kraków: Wydawnictwa Akademii Górniczo-Hutniczej.
Google Scholar

Ministerstwo Inwestycji i Rozwoju (2018), Program rządowy Dostępność Plus 2018–2025, Warszawa.
Google Scholar

Miński Radomir (2017), Wywiad pogłębiony jako technika badawcza. Możliwości wykorzystania IDI w badaniach ewaluacyjnych, „Przegląd Socjologii Jakościowej”, t. XIII, nr 3, s. 30–51.
Google Scholar

Najwyższa Izba Kontroli (2022), Informacja o wynikach kontroli. Edukacja głuchych i niedosłyszących dzieci i młodzieży, Warszawa.
Google Scholar

Paszkowicz Maria Agnieszka (2009), Wybrane aspekty funkcjonowania osób z niepełnosprawnościami, Zielona Góra: Uniwersytet Zielonogórski.
Google Scholar

Rozporządzenie Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji z dnia 15 listopada 2018 r. w sprawie udogodnień dla osób niepełnosprawnych z powodu dysfunkcji narządu wzroku i osób niepełnosprawnych z powodu dysfunkcji narządu słuchu w programach telewizyjnych (Dz.U. z 2018 r., poz. 2261).
Google Scholar

Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 1 czerwca 2012 r. w sprawie rejestru tłumaczy polskiego języka migowego, systemu językowo-migowego i sposobu komunikowania się osób głuchoniewidomych (Dz.U. z 2012 r., poz. 687).
Google Scholar

Stojkow Maria, Żuchowska Dorota (2014), W kierunku nowej tożsamości – osoby niepełnosprawne w drodze ku emancypacji, „Studia Socjologiczne”, nr 2, s. 153–174.
Google Scholar

Szczygielska Monika (2019), Napisy dla niesłyszących w Polsce. Historia, problemy, wyzwania, „Półrocznik Językoznawczy Tertium. Tertium Linguistic Journal”, nr 4(1), s. 193–210.
Google Scholar

Świdziński Marek (2014), Wprowadzenie, [w:] Marek Świdziński (red.), Sytuacja osób głuchych w Polsce. Raport zespołu ds. g/Głuchych przy Rzeczniku Praw Obywatelskich, Warszawa: Biuro Rzecznika Praw Obywatelskich, s. 137–157.
Google Scholar

Talipska Małgorzata (2018), Metodologia badawcza w pracach naukowych dotyczących g/Głuchych w aspekcie kulturowym i społecznym, [w:] Małgorzata Talipska (red.), Głusi mają głos, Warszawa: Instytut Polskiego Języka Migowego, s. 147–168.
Google Scholar

TNS Polska (2014), Słuch polskich seniorów 2014. Wyniki badania TNS Polska, https://docplayer.pl/6456107-Sluch-polskich-seniorow-2014-wyniki-badania-tns-polska.html?fbclid=IwAR0Joeu8QUrbHsqJZ11LbQsjHYBkdyvqcTNoWuDXeRuCjgt5-ZkfAFpiXDo (dostęp: 7.03.2023).
Google Scholar

Ustawa z dnia 29 grudnia 1992 r. o radiofonii i telewizji (Dz.U. z 1993 r. Nr 7, poz. 34).
Google Scholar

Ustawa z dnia 25 marca 2011 r. o zmianie ustawy o radiofonii i telewizji oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2011 r. Nr 85, poz. 459).
Google Scholar

Ustawa z dnia 19 lipca 2011 r. o języku migowym i innych środkach komunikowania się (Dz.U. z 2011 r. Nr 209, poz. 1243).
Google Scholar

Ustawa z dnia 22 marca 2018 r. o zmianie ustawy o radiofonii i telewizji (Dz.U. z 2018 r., poz. 915).
Google Scholar

Ustawa z dnia 4 kwietnia 2019 r. o dostępności cyfrowej stron internetowych i aplikacji mobilnych podmiotów publicznych (Dz.U. z 2019 r., poz. 848).
Google Scholar

Ustawa z dnia 19 lipca 2019 r. o zapewnianiu dostępności osobom ze specjalnymi potrzebami (Dz.U. z 2019 r., poz. 1696).
Google Scholar

Wąsowska Agnieszka (2021), Udogodnienia w programach telewizyjnych dla osób z niepełnosprawnościami z powodu dysfunkcji narządu wzroku lub słuchu. Przepisy, praktyka, tendencje, [w:] Agnieszka Bąk (red.), Rocznik Kultury Polskiej, Warszawa: Narodowe Centrum Kultury, s. 238–267.
Google Scholar

Wojtas Anna (2014), Język migowy jako forma komunikacji wspierająca dziecko niesłyszące w środowisku rodzinnym, [w:] Sylwia Wrona, Wiesława Walkowska (red.), Niepełnosprawność w rodzinie jako wyzwanie edukacyjne, Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, s. 97–105.
Google Scholar

wPolityce.pl (2021), To jest hit! Tłumaczka języka migowego skradła show podczas koncertu kolęd TVP: „Jest genialna”; „Podbiła moje serce”, https://wpolityce.pl/media/579392-tlumaczka-jezyka-migowego-podbila-siec-komentarze (dostęp: 7.03.2023).
Google Scholar

Wyka Anna (1993), Badacz społeczny wobec doświadczenia, Warszawa: Wydawnictwo Instytutu Filozofii i Socjologii Polskiej Akademii Nauk.
Google Scholar

Zdrodowska Magdalena (2019), Kultura Głuchych – kultura oporu. Rozwój amerykańskiej kultury Głuchych i konsekwencje jej implementacji w Polsce, „Przegląd Kulturoznawczy”, nr 3, s. 287–313.
Google Scholar