Badanie zderzenia kultur metodą biograficzną

Artur Wysocki

doi:10.18778/1733-8069.9.4.10

Authors

Artur Wysocki Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej

DOI:

https://doi.org/10.18778/1733-8069.9.4.10

Keywords:

clash of cultures, biographical method, Polishness, Sovietness, cultural identity

Abstract

The paper presents theoretical and methodological foundations for studying the historical case of the clash between Polish and Soviet cultures on the eastern lands of the II Republic of Poland in 1939−1941. The study, based on secondary sources (memoirs), was conducted with the use of biographical method. The first part of the paper dwells on the historical context of the study, covering the period of the first Soviet occupation, as well as presenting the adopted theoretical perspective – the category of cultures clash. In the second part, the sources used in the research are characterized, as well as the way of using the biographical method and the course of the research procedure are presented. The most important results of the case study of cultures clash based on the biographical method are introduced in the conclusion.

Downloads

Download data is not yet available.

Author Biography

Artur Wysocki, Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej

Artur Wysocki, doktor socjologii, adiunkt w Instytucie Socjologii Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie. Jego zainteresowania badawcze koncentrują się wokół socjologii narodu i grup etnicznych, stosunków międzykulturowych oraz globalnych procesów społecznych. Jest członkiem kolegium redakcyjnego socjologicznego pisma naukowego „Konteksty Społeczne”. W pierwszej połowie 2014 roku ukaże się jego książka pt.: Zderzenie kultur. Polskość i sowieckość na ziemiach wschodnich Rzeczypospolitej Polskiej w latach 1939–1941 we wspomnieniach Polaków.

References

Allport Gordon W. (1942) The Use of Personal Documents In Psychological Science. New York: Social Science Research Council.
Google Scholar

Babiński Grzegorz (2004) Metodologia a rzeczywistość społeczna. Dylematy badań etnicznych. Kraków: Nomos.
Google Scholar

Bokszański Zbigniew (1996) Obrazy innych etnicznych a tożsamość narodowa [w:] Czyżewski Marek, Piotrowski Andrzej, Rokuszewska-Pawełek Alicja, red., Biografia a tożsamość narodowa. Łódź: Katedra Socjologii Kultury Uniwersytetu Łódzkiego.
Google Scholar

Burszta Jerzy, Jasiewicz Zbigniew (1962) Zderzenie kultur na ziemiach zachodnich i północnych w świetle materiałów ze wsi koszalińskich. „Polska Sztuka Ludowa”, nr 4(16), s. 197– 220.
Google Scholar

Chałasiński Józef (1931) Drogi awansu społecznego robotnika. Poznań: Księgarnia św. Wojciecha.
Google Scholar

Chałasiński Józef (1938) Młode pokolenie chłopów. Warszawa: Spółdzielnia Wydawnicza Pomoc Oświatowa.
Google Scholar

Chodak Jarosław (1999) Perspektywy orientacji historycznej we współczesnej socjologii polskiej. „Przegląd Humanistyczny”, nr 1, s. 5–12.
Google Scholar

Czyżewski Marek, Piotrowski Andrzej, Rokuszewska-Pawełek Alicja, red., (1995) Biografia a tożsamość narodowa. Łódź: Katedra Socjologii Kultury UŁ.
Google Scholar

Dobrowolski Kazimierz (1952) Zderzenie kultur. „Lud”, t. 39, s. 102–109.
Google Scholar

Frankfort-Nachmias Chava, Nachmias David (2001) Metody badawcze w naukach społecznych. Przełożyła Elżbieta Hornowska. Poznań: Zysk i s-ka.
Google Scholar

Gross Jan Tomasz (1999) Studium zniewolenia. Wybory październikowe 22 X 1939. Kraków: Universitas.
Google Scholar

Helling Ingeborg K. (1990) Metoda badań biograficznych [w:] Jan Włodarek, Marek Ziółkowski, red., Metoda biograficzna w socjologii. Przełożyli Krystyna Droździał i Jan Włodarek. Warszawa-Poznań: PWN, s. 13–39.
Google Scholar

Jasiewicz Krzysztof (1998) Zagłada polskich Kresów. Ziemiaństwo polskie na Kresach Północno-Wschodnich Rzeczypospolitej pod okupacją sowiecką 1939–1941. Studium z dziejów zagłady dawnego narodu politycznego. Warszawa: Instytut Studiów Politycznych PAN, Oficyna Wydawnicza Volumen.
Google Scholar

Kaźmierska Kaja (1999) Doświadczenia wojenne Polaków a kształtowanie tożsamości etnicznej. Analiza narracji kresowych. Warszawa: Instytut Filozofii i Socjologii PAN.
Google Scholar

Kłoskowska Antonina (2005) Kultury narodowe u korzeni. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Google Scholar

Kolasa-Nowak Agnieszka (2001) Socjolog w badaniu przeszłości. Koncepcja socjologii historycznej Charlesa Tillyego. Lublin: Wydawnictwo UMCS.
Google Scholar

Krzysztofek Kazimierz (1995/1996) Zderzenia kulturowe w Polsce lat 90. „Transformacje”, nr 1–2(7–8), s. 108–120.
Google Scholar

Kwaśniewski Krzysztof (1982) Zderzenie kultur. Tożsamość a aspekty konfliktów i tolerancji. Warszawa: PWN.
Google Scholar

Lutyński Jan (1983) Metodologiczne problemy użytkowania autobiografii w badaniach społecznych [w:] Naród – kultura – osobowość. Księga poświecona Profesorowi Józefowi Chałasińskiemu. Wrocław–Warszawa–Kraków–Gdańsk–Łódź: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wydawnictwo PAN.
Google Scholar

Lutyński Jan (1994) Metody badań społecznych. Wybrane zagadnienia. Łódź: Łódzkie Towarzystwo Naukowe.
Google Scholar

Mayntz Renate, Holm Kurt, Huber Peter (1985) Wprowadzenie do metod socjologii empirycznej. Przełożyła Wanda Lipnik. Warszawa: PWN.
Google Scholar

Miles Matthew B., Huberman A. Michael (2000) Analiza danych jakościowych. Przełożył Stanisław Zabielski. Białystok: Trans Humana.
Google Scholar

Myśliwski Wiesław, red., (1991) Wschodnie losy Polaków t. I–IV. Łomża: Oficyna Wydawnicza Stopka.
Google Scholar

Nowicka Ewa (1972) Bunt i ucieczka. Zderzenie kultur i ruchy społeczne. Warszawa: PWN.
Google Scholar

Rokuszewska-Pawełek Alicja (2002) Chaos i przymus. Trajektorie wojenne Polaków – analiza biograficzna. Łódź: Wydawnictwo UŁ.
Google Scholar

Silverman David (2007) Interpretacja danych jakościowych. Przełożyła Małgorzata Głowacka-Grajper. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Google Scholar

Sołoma Luba (1999) Metody i techniki badań socjologicznych. Wybrane zagadnienia. Olsztyn: Wydawnictwo UWM.
Google Scholar

Szacki Jerzy (2006) Socjologia historyczna [w:] Aleksandra Jasińska-Kania i in., red., Współczesne teorie socjologiczne. Tom II. Warszawa: Scholar, s. 1064–1065.
Google Scholar

Szczepański Jan (1973) Odmiany czasu teraźniejszego. Warszawa: Książka i Wiedza.
Google Scholar

Sztompka Piotr (1988) Historyzm w tradycji socjologii polskiej. „Studia Socjologiczne”, nr 2, s. 5–19.
Google Scholar

Sztompka Piotr (2002) Socjologia. Analiza społeczeństwa. Kraków: Znak.
Google Scholar

Tarczyński Andrzej (2001) Wartości i postawy w obliczu zderzenia systemów kulturowych. Hiszpańscy zdobywcy XVI wieku wobec Nowego Świata. Bydgoszcz: Wydawnictwo Uczelniane Akademii Bydgoskiej.
Google Scholar

Thomas William I., Znaniecki Florian (1976) Chłop polski w Europie i Ameryce, t. 1–5, Warszawa: Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza.
Google Scholar

Wysocki Artur (2008a) Humor jako składnik zderzenia kulturowego na ziemiach wschodnich II Rzeczypospolitej w okresie pierwszej okupacji sowieckiej 1939–1941. „Studia Białorutenistyczne”, t. 2, s. 101–142.
Google Scholar

Wysocki Artur (2008b) Problematyka zderzenia kultur w socjologii i antropologii. „Annales UMCS. Sectio I. Philosophia – Sociologia”, vol. 33, s. 23–41.
Google Scholar

Wysocki Artur (2009) Zderzenie kultur na ziemiach wschodnich II RP w latach 1939–1941 na przykładzie sowieckiego systemu edukacji [w:] Barbara Myrdzik, Małgorzata Karwatowska, red., Dialog kultur w edukacji. Lublin: Wydawnictwo UMCS, s. 166–176.
Google Scholar

Wysocki Artur (2010) Sowiecka polityka religijna i reakcje na nią Polaków na ziemiach wschodnich II RP w latach 1939–1941 [w:] Wojciech Polak i in., red., Kościół w obliczu totalitaryzmów. Zbiór studiów dla uczczenia XXV rocznicy męczeńskiej śmierci Księdza Jerzego Popiełuszki. Toruń 16–17 X 2009 r. Toruń: Oficyna Wydawnicza Finna, s. 96–104.
Google Scholar

Wysocki Artur (2011) Wyniki sawietyzacyi zachodniebielaruskich i zachodnieukrainskich ziemliaj u 1939–1941 g. z pierspiektywy sutykniennija kultur. „Belarusian Historical Review”, t. 18, s. 1–2 (34–35), s. 141–185.
Google Scholar