Ponowne odkrywanie sensu partycypacji wobec doświadczenia zranienia. Refleksje z partycypacyjnych badań w działaniu

Izabela Kamińska-Jatczak

doi:10.18778/1733-8069.21.3.01

Autor

Izabela Kamińska-Jatczak Uniwersytet Łódzki https://orcid.org/0000-0001-9556-0470

DOI:

https://doi.org/10.18778/1733-8069.21.3.01

Słowa kluczowe:

partycypacyjne badania w działaniu, relacyjna wulnerabilność, zaangażowana relacja badawcza, autoetnografia doświadczenia badawczego, odkrywanie sensu partycypacji

Abstrakt

Artykuł analizuje złożony charakter relacji współtworzonych w ramach badań partycypacyjnych. Bazując na osobistych doświadczeniach z pracy w terenie, autorka odkrywa nowe sensy partycypacji oraz bada relacyjną wulnerabilność (ang. relational vulnerability) i jej dynamikę osadzoną w zaangażowanej relacji współtworzonej z jedną z uczestniczek. Tekst podkreśla transformacyjny potencjał wrażliwości, w której doświadczenia bólu i bezsilności mogą prowadzić do siły, życiowej mądrości i poczucia sprawczości. Jednocześnie artykuł zwraca uwagę na emocjonalne ryzyko i dylematy etyczne nieodłącznie związane z badaniami partycypacyjnymi, stawiając kluczowe pytania dotyczące równowagi między wsparciem a potencjalną krzywdą emocjonalną. Poprzez podejście autoetnograficzne autorka bada, w jaki sposób momenty przerwania relacji, takie jak nagłe wycofanie się uczestnika, mogą stać się punktami zwrotnymi w refleksji nad naturą badań partycypacyjnych oraz więzi międzyludzkich tworzonych w ich ramach. Ostatecznie autorka argumentuje, że choć badania partycypacyjne niosą ze sobą istotne ryzyko, oferują również głębokie możliwości dla wspólnego zrozumienia, rozwoju i wzmacniania sprawczości.

Pobrania

Brak dostępnych danych do wyświetlenia.

Biogram autora

Izabela Kamińska-Jatczak - Uniwersytet Łódzki

Doktor nauk społecznych, adiunkt, zainteresowania naukowe: analiza aktywności profesjonalnej w polu pracy socjalnej z rodziną, rodzice w sytuacjach wieloproblemowych, orientacje związane z krytyczną, relacyjną i upełnomocniającą pracą socjalną, badania narracyjne i partycypacyjne, biograficzne i historyczne konteksty pedagogiki społecznej, autoetnografia.

Bibliografia

Anderson Leon (2014), Autoetnografia analityczna, przełożyła Maja Brzozowska-Brywczyńska, „Przegląd Socjologii Jakościowej”, t. X, nr 3, s. 144–167, https://doi.org/10.18778/1733-8069.10.3.07
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.18778/1733-8069.10.3.07

Bauman Zygmunt (2003), Żyjąc (czasami umierając) na tłocznej planecie, „Przegląd Socjologiczny”, t. 52(2), s. 35–51.
Google Scholar

Boryczko Marcin (2017), Praca socjalna a świadomość krytyczna. Inspiracje Paula Freire, [w:] Daria Bieńkowska, Irena Figurska, Ryszard Kozłowski (red.), Spotkać drugiego: prawo, etyka, praktyka, Słupsk: Akademia Pomorska w Słupsku, s. 153–171.
Google Scholar

Capous-Desyllas Moshoula (2014), Using photovoice with sex workers: The power of art, agency and resistance, „Qualitative Social Work”, vol. 13(4), s. 477–501, https://doi.org/10.1177/1473325013496596
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1177/1473325013496596

Clift Bryan C., Batlle Ioannis Costas, Banks Kia, Rodohan Josie, Bekker Sheree, Chudzikowski Katharina (2023), Introduction. The relevance and importance of researcher vulnerability in qualitative research, [w:] Byan C. Clift, Ioannis Costas Battle, Sheree Bekker, Katharina Chudzikowski (red.), Qualitative Researcher Vulnerability. Negotiating, Experiencing and Embracing, New York: Routledge, s. 1–25.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.4324/9781003349266-1

Colvin Marianna, Howard Heather (2022), Hard to succeed: A call for social change from mothers with substance use in the child welfare system, „Children and Youth Services Review”, vol. 140, s. 1–17, https://doi.org/10.1016/j.childyouth.2022.106574
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1016/j.childyouth.2022.106574

Cunniff Gilson Erinn (2016), Vulnerability and Victimization: Rethinking Key Concepts in Feminist Discourses on Sexual Violence, „Signs: Journal of Women in Culture and Society”, vol. 42(1), s. 71–98, https://doi.org/10.1086/686753
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1086/686753

Ellis Carolyn (2007), Telling Secrets, Revealing Lives: Relational Ethics in Research with Intimate Others, „Qualitative Inquiry”, vol. 13(1), s. 3–29, https://doi.org/10.1177/1077800406294947
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1177/1077800406294947

Fustier Paul (1998), Działanie socjalne – znaczenie daru, przełożyła Anna Czołnowska, [w:] Ewa Marynowicz-Hetka, Jacek Piekarski, Ewa Cyrańska (red.), Pedagogika społeczna jako dyscyplina akademicka. Stan i perspektywy, Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, s. 194–204.
Google Scholar

Gulczyńska Anita (2019), Nieupełnomocniające re-definicje „miejsca” i tożsamości jego uczestników w przebiegu badań partycypacyjnych, [w:] Maria Mendel, Wiesław Theiss (red.), Pamięć i miejsce. Perspektywa społeczno-edukacyjna, Gdańsk: Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, s. 357–379.
Google Scholar

Hawkins Karen A. (2015), The complexities of participatory action research and the problems of power, identity and influence, „Educational Action Research”, vol. 23(4), s. 464–478, https://doi.org/10.1080/09650792.2015.1013046
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1080/09650792.2015.1013046

Ingarden Roman (1987), Książeczka o człowieku, Kraków: Wydawnictwo Literackie.
Google Scholar

Jullien François (2024), Ponownie otworzyć możliwości: de-koincydencja i kolejne życie. Wybór tekstów, przełożyła Ewa Marynowicz-Hetka, Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.18778/8331-370-2

Kalinowska Katarzyna (2017), O autoetnografii dotknięć, zranień i odkształceń, „Kultura i Społeczeństwo”, t. 61(3), s. 9–31, https://doi.org/10.35757/KiS.2017.61.3.2
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.35757/KiS.2017.61.3.2

Kamińska Izabela (2013), „Wymiana poprzez dar” jako kategoria relacji społecznej. Refleksje z pola praktyki, [w:] Anna Kotlarska-Michalska (red.), Kobiety w pracy socjalnej, Poznań: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Adama Mickiewicza, s. 299‒311.
Google Scholar

Kamińska-Jatczak Izabela (2024), Praktyka tworzenia opowieści na przykładzie fotogłosu rodziców w sytuacjach wieloproblemowych, „Przegląd Socjologiczny”, t. 73(3), s. 121–148, https://doi.org/10.26485/PS/2024/73.3/6
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.26485/PS/2024/73.3/6

Kets de Vries Manfred F.R. (2014), Are You a Victim of the Victim Syndrome?, „Organizational Dynamics”, vol. 43(2), s. 130–137, http://dx.doi.org/10.2139/ssrn.2116238
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1016/j.orgdyn.2014.03.007

Lindow Payge, Yen Irene, Xiao Mingyu, Leung Cindy (2021), “You run out of hope”: an exploration of low-income parents’ experiences with food insecurity using Photovoice, „Public Health Nutrition”, vol. 25(4), s. 987–993, https://doi.org/10.1017/S1368980021002743
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1017/S1368980021002743

Lofland John, Snow David A., Anderson Leon, Lofland Lyn H. (2009), Analiza układów społecznych. Przewodnik metodologiczny po badaniach jakościowych, przełożyły Anna Kordasiewicz, Sylwia Urbańska, Monika Żychlińska, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.
Google Scholar

Łangowski Marek (2016), Wulnerabilność w życiu i filozofii Emmanuela Mouniera, „Studia Pelplińskie”, t. XLIX, s. 215–228.
Google Scholar

Marynowicz-Hetka Ewa (2006), Pedagogika społeczna. Podręcznik akademicki, t. 1, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Google Scholar

Marynowicz-Hetka Ewa (2023), Floriana Znanieckiego kategoria porządku – nieporządku w odczytaniu Lecha Witkowskiego a dyskurs pedagogii instytucjonalnych, „Chowanna”, nr 1–2(60–61), s. 1–14, http://dx.doi.org/10.31261/CHOWANNA.2023.60-61.02
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.31261/CHOWANNA.2023.60-61.02

Mauss Marcel (1973), Socjologia i antropologia, przełożyli Marcin Król, Krzysztof Pomian, Jerzy Szacki, Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
Google Scholar

McDonald Lauren, Capous-Desyllas Moshoula (2021), Navigating Ethical Issues in Photovoice: Balancing the Principles of Community Based Participatory Research Ethics with Institutional Review Board Requirements, „Journal of Empirical Research on Human Research Ethics”, vol. 16(4), s. 364–373, https://doi.org/10.1177/15562646211032777
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1177/15562646211032777

Michalak Anna (2018), Wulnerabilność Doroty Masłowskiej w obliczu „syndromu drugiej powieści” jako temat Pawia Królowej, „Kultura Współczesna”, t. 4(103), s. 211–224, https://doi.org/10.26112/kw.2018.103.17
Google Scholar

Mitchelson Matthew L. (2017), Relational vulnerability and the research process with former prisoners in Athens, Georgia (USA), „Social & Cultural Geography”, vol. 18(7), s. 906–926, https://doi.org/10.1080/14649365.2016.1171388
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1080/14649365.2016.1171388

Oliwińska Iwona (2015), Domorosły majsterkowicz? Szkic o statusie, rolach i dylematach badacza terenowego, [w:] Barbara Fatyga (red.), Praktyki badawcze, Warszawa: Instytut Stosowanych Nauk Społecznych Uniwersytetu Warszawskiego, s. 17–26.
Google Scholar

Salazar Cinthya (2021), We are friends? Navigating relationships with undocumented college students as co-researchers in participatory action research, „International Journal of Qualitative Studies in Education”, vol. 34(8), s. 715–732, https://doi.org/10.1080/09518398.2021.1956622
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1080/09518398.2021.1956622

Skolimowski Henryk (1994), The participatory mind. A new theory of knowledge and of the universe, London: Arcana, Penguin Books Ltd.
Google Scholar

Surmiak Adrianna (2020), Ethical Concerns of Paying Cash to Vulnerable Participants: The Qualitative Researchers’ Views, „The Qualitative Report”, vol. 25(12), s. 4461–4481, https://doi.org/10.46743/2160-3715/2020.4441
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.46743/2160-3715/2020.4441

Woods Sarah, Gopal Chambers Tina-Nadia, Eizadirad Ardavan (2022), Emotional Vulnerability in Researchers Conducting Trauma-Triggering Research, „Journal of Higher Education Policy and Leadership Studies”, vol. 3(3), s. 71–88, https://doi.org/10.52547/johepal.3.3.71
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.52547/johepal.3.3.71

Woźniak Zbigniew (2016), Praca socjalna a innowacje społeczne – między rutyną i zmianą, „Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny”, t. 78, z. 3, s. 205–230, https://doi.org/10.14746/rpeis.2016.78.3.15
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.14746/rpeis.2016.78.3.15

Wyka Anna (1993), Badacz społeczny wobec doświadczenia, Warszawa: Wydawnictwo Instytutu Filozofii i Socjologii PAN.
Google Scholar