Duchowość i etnosymbolika

Autor

  • Marek Dziewierski Uniwersytet Śląski, Polska

DOI:

https://doi.org/10.18778/1733-8069.4.1.02

Słowa kluczowe:

Grekokatolicyzm, mniejszość ukraińska, krajobraz ideologiczny, miejsce święte, mit etniczny, praktyki znaczące, mobilizacja etniczna

Abstrakt

Tekst stanowi próbę odpowiedzi na pytanie o związek pomiędzy duchowością a praktykami symbolicznymi odwołującymi się do narodowego kontekstu. W tym celu analizowane będą działania charakterystyczne dla duchowości grekokatolickiej i ukraińskiej tożsamości narodowej – obserwowane na poziomie światów lokalnych. Dość powszechnie bowiem uznaje się fakt strukturalnego odrodzenia Kościoła Katolickiego Obrządku Biznatyjsko–Ukraińskiego za czynnik stabilizujący sytuację mniejszościową Ukraińców w Polsce. Jak zatem, na terenach autochtonicznych oraz obszarach diaspory, w tradycji wschodniego katolicyzmu zostają aktualnie zapośredniczone wątki nacjonalne. Dotyczy to zwłaszcza takich reprezentacji, jak krajobraz ideologiczny, pamięć i mit etniczny, konstrukcja miejsca martyrologii jako miejsca świętego. W tekście wykorzystuję dane pochodzące z badań etnograficznych, wyniki obserwacji uczestniczącej oraz dokumentację fotograficzną stanowiącą wizualizację opisywanego problemu.

Pobrania

Brak dostępnych danych do wyświetlenia.

Biogram autora

Marek Dziewierski - Uniwersytet Śląski, Polska

Marek Dziewierski – doktor socjologii, zatrudniony w Instytucie Socjologii Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach. Swoje zainteresowania koncentruje wokół problematyki etniczności, antropologii kultury oraz metodologii badań terenowych. Członek zespołu redakcyjnego „Przeglądu Socjologii Jakościowej” (2005-2007), współautor książki Dylematy tożsamości (1992), autor kilkunastu artykułów poświęconych problematyce etnicznej w Polsce. Prowadzi badania terenowe nad sytuacją mniejszościową Łemków i Ukraińców. 

Bibliografia

Raport dla Sekretarza Generalnego Rady Europy z realizacji przez Rzeczpospolitą Polską postanowień Konwencji Ramowej Rady Europy o ochronie mniejszości narodowych (2002) Warszawa.
Google Scholar

Watra (1997), 4.
Google Scholar

Andersen, Benedic (1997) Wspólnoty wyobrażone. Rozważania o źródłach i rozprzestrzenianiu się nacjonalizmu. Przełożył S. Amsterdamski. Warszawa-Kraków: Znak, Fundacja im. S. Batorego.
Google Scholar

Barker, Chris (2005) Studia kulturowe. Teoria i praktyka. Przełożyła A. Sadza. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Google Scholar

Beba, Bożena, Hrywna Igor (1996) „Aspiracje społeczno-kulturowe Ukraińców na Warmii i Mazurach”. S. 96-108 w: Ewa Frątczak, Zbigniew Strzelecki (red.). Demografia i społeczeństwo Ziem Zachodnich i Północnych 1945–1995. Próba bilansu. Warszawa: Polskie Towarzystwo Demograficzne. Fundacja Fridricha Berta.
Google Scholar

Bursza, Wojciech J., Jaskułowski Krzysztof (2005) „Nacjonalizm jako myślenie metonimiczne.” S. 7-21 w: Sprawy Narodowościowe. Seria nowa z. 27.
Google Scholar

Cassirer, Ernst (1971) Esej o człowieku. Wstęp do filozofii kultury. Przełożyła A. Staniewska. Warszawa: Czytelnik.
Google Scholar

Čolowic`, Ivan (2001) Polityka symboli. Przełożyła M. Petryńska. Kraków: TAiWPN Universitas.
Google Scholar

Edensor, Tim (2002) Tożsamość narodowa, kultura popularna i życie codzienne. Przełożyła A. Sadza. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Google Scholar

Eliade, Mircea (1966) Traktat o historii religii. Przekłożył J. Wierusz- Kowalski. Warszawa: Ksiązka i Wiedza .
Google Scholar

Eliade, Mircea (1993) Sacrum, mit, historia. Przełożył A. Tatarkiewicz. Warszawa: PIW.
Google Scholar

Eliade, Mircea (2001) Moje życie. Fragmenty dziennika 1941-1985. Przełożył I. Kania. Warszawa: Wydawnictwo RK.
Google Scholar

Halbwachs, Maurice (1969) Społeczne ramy pamięci. Przełożył M. Król. Warszawa: PWN.
Google Scholar

Kavanagh, Gaynor (1999) “Making Histories, Making Memories.” S. 1-14 w: Gaynor Kavanagh (Red.). Making Histories in Museums. London and New York: Leicester University Press.
Google Scholar

Kula, Marcin (2004) Krótki raport o użytkowaniu historii. Warszawa: PWN.
Google Scholar

Łukowski, Wojciech (2002) Społeczne tworzenie ojczyzny. Studium tożsamości mieszkańców Mazur. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe „Scholar”.
Google Scholar

Marciniak, Tomasz (1999) „Symbole naszego świata.” S. 227-248 w: Masovia 2.
Google Scholar

Mokry, Włodzimierz (1984) „Krzyż Łemków.” S. 2-4 w: Tygodnik Powszechny 36.
Google Scholar

Ossowski, Stanisław (1984) O ojczyźnie i narodzie. Warszawa: PWN.
Google Scholar

Smith, Anthony D. (1986) The Ethnic Origins of Nation. Oxford: Basil Blackwell Publishers.
Google Scholar

Tuan, Yi–Fu (1987) Przestrzeń i miejsce. Przełożyła A. Morawińska. Warszawa: PIW.
Google Scholar

Tuner, Victor (2005) Gry społeczne, pola i metafory. Przełożył W. Usakiewicz. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Google Scholar

Pobrania

Opublikowane

2008-02-28

Jak cytować

Dziewierski, M. (2008). Duchowość i etnosymbolika. Przegląd Socjologii Jakościowej, 4(1), 4–35. https://doi.org/10.18778/1733-8069.4.1.02

Numer

Dział

Artykuł