Ubiór seniorów funkcjonujących w „młodniejącym” społeczeństwie polskim. Perspektywa kobiet i mężczyzn w starszym wieku

Autor

  • Emilia Kramkowska PhD, Department of the Sociology of Knowledge and Education, Institute of Sociology, University of Białystok, Plac NZS 1, 15-420 Białystok https://orcid.org/0000-0002-6420-7014

DOI:

https://doi.org/10.18778/0208-600X.72.03

Słowa kluczowe:

ubiór, senior, porządek ubioru, Polska Rzeczpospolita Ludowa, „młodniejące” społeczeństwo

Abstrakt

Funkcjonowanie w warunkach „młodniejącego” społeczeństwa, jak też spuścizna czasów PRL i panujących wówczas zasad ubioru, mogą warunkować sposób ubierania się współczesnych seniorów. Niniejszy artykuł stanowi analizę tego zagadnienia, osadzonego w kontekście genderowym, gdyż opisywany w tekście porządek ubioru (the age ordering of clothes) w odmienny sposób dotyczy kobiet i mężczyzn. Podstawą prowadzonej analizy są wyniki sondażu diagnostycznego przeprowadzonego wśród osób w wieku 60 lat i więcej, opiniujących sposób ubierania się ich samych oraz ich rówieśnic i rówieśników.

Odpowiedzi badanych sugerują, że trendy charakterystyczne dla społeczeństwa „młodniejącego” przyczyniają się do odmładzania sposobu ubierania się polskich seniorów. Ich zdaniem osoby starsze ubierają się dziś modnie, gustownie i kolorowo – częściej był to głos kobiet niż mężczyzn. Wyniki sondażu potwierdzają też obecność zakorzenionych w świadomości seniorów zasad dotyczących sposobu ubierania się właściwych czasom PRL – bardziej odzwierciedlały to opinie mężczyzn niż kobiet.

Opisane w tekście wstępne wyniki badań sygnalizują dokonującą się zmianę sposobu ubierania się osób starszych w Polsce. Wymagają one pogłębienia poprzez zastosowanie technik jakościowych, mogących uzupełnić zgromadzony materiał.

Bibliografia

Barnard M. (1996), Fashion as Communication, Routledge, London.
Google Scholar

Bokszańska G. (2004), Ubiór w teatrze życia społecznego, Wydawnictwo Politechniki Łódzkiej, Łódź.
Google Scholar

Bordo S. (2003), Unbearable Weight. Feminism, Western Culture and the Body, University of California Press, Berkeley California.
Google Scholar

Bylok F. (2013), Strategie zachowań konsumenckich seniorów na rynku dóbr i usług konsumenckich, “Problemy Zarządzania”, no. 11/1(1), pp. 123–142.
Google Scholar

Chmielińska A. (2014), Moda – między konformizmem a przekraczaniem granic (w świetle koncepcji Georga Simmla), [in:] W. Bobrowicz, D. Kubinowski, Z. Pakuła (eds.), Moda w kulturze, sztuce i edukacji, Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, Lublin, pp. 67–78.
Google Scholar

Czekalski T. (2008), Czasy współczesne, [in:] A. Chwalba (ed.), Obyczaje w Polsce. Od średniowiecza do czasów współczesnych, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa, pp. 340–424.
Google Scholar

de Beauvoir S. (2003), Druga płeć, Wydawnictwo Czarna Owca, Warszawa.
Google Scholar

Gibson P. (2000), “No One Expects Me Anywhere”: Invisible Women, Ageing and the Fashion Industry, [in:] S. Bruzzi, P.Ch. Gibson (eds.), Fashion Cultures: Theories, Explorations and Analysis, Routledge, London, pp. 79–90.
Google Scholar

Giddens A. (2009), Europa w epoce globalnej, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
Google Scholar

Gilleard C., Higgs P. (2000), Culture of Ageing: Self, Citizen and the Body, Prentice Hall, London.
Google Scholar

Główny Urząd Statystyczny (2019), Informacja o sytuacji osób starszych na podstawie badań Głównego Urzędu Statystycznego, Warszawa, https://stat.gov.pl/obszarytematyczne/osobystarsze/osoby-starsze/informacja-o-sytuacji-osob-starszych-na-podstawie-badan-glownegourzedustatystycznego,1,1.html (accessed 4.08.2019).
Google Scholar

Grajewska A. (2008), Hasło: feminizm, Wydawnictwo Poznańskie, Poznań.
Google Scholar

Greer G. (1991), The Change: Women, Ageing and the Menopause, Hamish Hamilton, London.
Google Scholar

Gromkowska-Melosik A. (2012), Ciało, moda i tożsamość kobiety epoki wiktoriańskiej – dyskursy piękna i przemocy, “Kultura − Społeczeństwo – Edukacja”, no. 2, pp. 17–30.
Google Scholar

Gromkowska-Melosik A. (2013), Kobieta epoki wiktoriańskiej. Tożsamość, ciało i medykalizacja, Oficyna Wydawnicza “Impuls”, Kraków.
Google Scholar

Jacobson D., http://www.seniorstylebible.com (accessed 2.08.2019).
Google Scholar

Jeffreis S. (2005), Beauty and Misogyny: Harmful Cultural Practies in the West, Routledge, London.
Google Scholar

Kolibabska K. (2009), Trwanie w młodości. Strategie odmładzające stosowane przez ludzi starszych z warszawskiego centrum usług socjalnych, [in:] H. Jakubowska, A. Raciniewska, Ł. Rogowski (eds.), Patrząc na starość, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza, Poznań, pp. 49–63.
Google Scholar

Konieczna-Woźniak R. (2012), “Odmłodzona” starość – implikacje podmiotowe i społecznej, “Studia Edukacyjne”, no. 2, pp. 249–262.
Google Scholar

Łaciak B. (2006), Obyczaje dotyczące ciała w Polsce okresu transformacji, [in:] J. Kurczewski, B. Łaciak, A. Herman, D. Dzido, A. Suflida, Praktyki cielesne, Wydawnictwo “Trio”, Warszawa, pp. 69–111.
Google Scholar

Pawlikowska K. (2014), Modne Polki, czyli prawie każda zna się na trendach, [in:] K. Pawlikowska, D. Maison (eds.), Polki. Spełnione profesjonalistki, rodzinne panie domu czy obywatelki świata, Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa, pp. 124–144.
Google Scholar

Slevin K.F. (2010), “If I had lots of money… I’d have a body makeover”: Managing the Aging Body, “Social Forces”, no. 88(3), pp. 1003–1020.
Google Scholar

Szarota P. (2008), Od skarpetek Tyrmanda do krawata Leppera. Psychologia stroju dla średnio zaawansowanych, Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne, Warszawa.
Google Scholar

Szczepański M.S., Pawlica B., Śliz A., Zarębska-Mazan A. (eds.) (2008), Ciało spieniężone? Szkice antropologiczne i socjologiczne, Śląskie Wydawnictwa Naukowe, Tychy–Opole.
Google Scholar

Toussaint-Samat M. (2011), Historia stroju, (transl.) K. Szeżyńska-Maćkowiak, Wydawnictwo W.A.B., Warszawa.
Google Scholar

Twigg J. (2007), Clothing, age and the body: a critical review, “Ageing&Society”, no. 27, pp. 285–305.
Google Scholar

Twigg J. (2013), Fashion and age. Dress, the Body and Later Life, Bloomsbury, London.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.2752/9781474290340

Więch K. (2015), Si(l)ni mężczyźni? Aktualność stereotypu kobiety jako ofiary przemocy stosowanej przez mężczyzn, [in:] W. Jakimiuk-Sawczyńska (ed.), Metamorfozy kobiecości w życiu i w literaturze, Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku, Białystok, pp. 219–234.
Google Scholar

Williams D., Sołtysiak G. (2016), Modny PRL, Świat Książki, Warszawa.
Google Scholar

Opublikowane

30-03-2020

Jak cytować

Kramkowska, E. (2020). Ubiór seniorów funkcjonujących w „młodniejącym” społeczeństwie polskim. Perspektywa kobiet i mężczyzn w starszym wieku. Acta Universitatis Lodziensis. Folia Sociologica, (72), 45–65. https://doi.org/10.18778/0208-600X.72.03