"Solidarność" w perspektywie własnej biografii w opowieściach robotników

Agata Stasik

doi:10.18778/0208-600X.41.12

Autor

Agata Stasik Uniwersytet Warszawski, Wydział Filozofii i Socjologii, Instytut Socjologii

DOI:

https://doi.org/10.18778/0208-600X.41.12

Słowa kluczowe:

"Solidarność", transformacja, perspektywa indywidualna, wywiady narracyjne

Abstrakt

Tekst jest próbą analizy fenomenu „Solidarności” przez pryzmat opowieści biograficznych robotników zaangażowanych z ruch społeczny. Wypowiedzi zebrane zostały przy zastosowanie metody wywiadu narracyjnego. W toku analizy wyróżniono podstawowe etapy opowieści o zaangażowaniu w działalność społeczną powtarzające się we wszystkich analizowanych wywiadach, takie jak: pierwsze doświadczenia polityczne, decyzja o zaangażowaniu czy wspomnienia dotyczące wprowadzenia stanu wojennego. Dzięki przyjętej perspektywie możliwe jest prześledzenie dynamiki ruchu z perspektywy przemian tożsamości zaangażowanej jednostki, szczególnie zwiększanie zakresu kompetencji i sprawczości oraz wchodzenie w relacje społeczne oparte na nowych, bardziej egalitarnych zasadach. Paradoksalnie, przyjęcie perspektywy indywidualnej jest jednym ze sposobów na dotarcie do tego uniwersalnego aspektu przeszłych wydarzeń, który może być inspirujący dla osób podejmujących podobne wyzwania w innych okolicznościach.

Bibliografia

Czyżewska E. (2010), Filozofia publiczna Solidarności. Solidarność 1980–1981 z perspektywy republikańskiej tradycji politycznej, Warszawa: Narodowe Centrum Kultury.
Google Scholar

Gawin D. (red.) (2002), Lekcja Sierpnia. Dziedzictwo „Solidarności” po dwudziestu latach, Warszawa: Wydawnictwo Instytutu Filozofii i Socjologii PAN.
Google Scholar

Grabowska M. (2006), Jak błyskawica. Problem z polityczną instytucjonalizacją ruchu „Solidarności”, [w:] Sułek A. (red.), Solidarność: wydarzenie, konsekwencje, pamięć, Warszawa: Wydawnictwo Instytutu Filozofii i Socjologii PAN, s. 155–180.
Google Scholar

Greenwald A.G. (1980), The Totalitarian Ego. Fabrication and Revision of Personal Story, „Americal Psychologist”, Vol. 35 (7), s. 608–618.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1037//0003-066X.35.7.603

Holzer J. (1990), „Solidarność” 1980–1981. Geneza i historia, Warszawa: Agencja Omnipress.
Google Scholar

Kaliski B. (2003), „Antysocjalistyczne zbiorowisko”? I Krajowy Zjazd Delegatów NSZZ Solidarność, Warszawa: Wydawnictwo Trio.
Google Scholar

Kaźmierska K. (1996), Wywiad narracyjny – technika i pojęcia analityczne, [w:] Czyżewski M., Piotrowski A., Rokuszewska-Pawełek A. (red.), Biografia a tożsamość narodowa, Łódź: Katedra Socjologii Kultury Uniwersytetu Łódzkiego.
Google Scholar

Kaźmierska K. (2008), Biografia i pamięć. Na podstawie pokoleniowego doświadczenia ocalonych z Zagłady, Warszawa: Zakład Wydawniczy „Nomos”.
Google Scholar

Krzemiński I. (2010), Solidarność – doświadczenie i pamięć, Gdańsk: Europejskie Centrum Solidarności.
Google Scholar

Marody M. i in. (2004), Polacy 80. Wizje rzeczywistości dnia (nie)codziennego, Warszawa: Wydawnictwo Instytutu Filozofii i Socjologii PAN.
Google Scholar

Mielczarek A. (2006), Śpiący rycerze Szeregowi działacze warszawskiego podziemia wydawniczego lat osiemdziesiątych, Warszawa: Stowarzyszenie Wolnego Słowa.
Google Scholar

Niedźwieńska A. (2004), Poznawcze mechanizmy zniekształceń w pamięci zdarzeń, Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Google Scholar

Osa M. (2003), Solidarity and Contention. Networks of Polish Opposition, Minneapolis: University of Minnesota Press.
Google Scholar

Ost D. (2006), Klęska Solidarności. Gniew i polityka w postkomunistycznej Europie. Warszawa: Wydawnictwo Muza.
Google Scholar

Rojek P. (2009), Semiotyka Solidarności. Analiza dyskursów PZPR i NSZZ Solidarność w 1981 roku, Kraków: Zakład Wydawniczy „Nomos”.
Google Scholar

Rokuszewska-Pawełek A. (2002), Chaos i przymus: trajektorie wojenne Polaków – analiza biograficzna, Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
Google Scholar

Strauss A.L. (1995), Identity, Biography, History and Symbolic Representation, „Social Psychology Quatrly”, Vol 58 (1), s. 4–12.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.2307/2787139

Sułek A. (red.) (2006), Solidarność: wydarzenie, konsekwencje, pamięć, Warszawa: Wydawnictwo Instytutu Filozofii i Socjologii PAN.
Google Scholar

Szawiel T. (2006), Solidarność jako wydarzenie i jako trwanie, [w:] Sułek, A. (red.), Solidarność: wydarzenie, konsekwencje, pamięć, Warszawa: Wydawnictwo Instytutu Filozofii i Socjologii PAN, s. 137–154.
Google Scholar

Touraine A. (1989), Solidarność. Analiza ruchu społecznego 1980–1981, Warszawa: Wydawnictwo Europa.
Google Scholar

Włodarek J., Ziółkowski M. (red.) (1990), Metoda biograficzna w socjologii, Warszawa–Poznań: PWN.
Google Scholar