Aktywna rehabilitacja formą wsparcia w procesie aktywizacji społecznej osób niepełnosprawnych ruchowo

Katarzyna Maria Król

doi:10.18778/0208-600X.60.06

Autor

Katarzyna Maria Król Uniwersytet Łódzki, Wydział Ekonomiczno-Socjologiczny, Katedra Socjologii Stosowanej i Pracy Socjalnej

DOI:

https://doi.org/10.18778/0208-600X.60.06

Słowa kluczowe:

niepełnosprawność ruchowa, Aktywna Rehabilitacja, wzorzec osobowy, wsparcie, aktywizacja społeczna

Abstrakt

Pojawienie się dysfunkcji wpływa w określony sposób na funkcjonowanie człowieka, jego środowisko, relacje z innymi. Osoba z niepełnosprawnością ruchową potrzebuje umiejętności, które pozwolą jej odzyskać samodzielność, poczucie własnej wartości. Działanie wielu instytucji nakierowane jest na wyrównywanie szans, przeciwdziałanie dyskryminacji społecznej i zawodowej. Mimo wielotorowych działań, nadal zauważa się wykluczenie społeczne osób z różnorodnymi dysfunkcjami. Jedną z ciekawszych inicjatyw, wychodzącą naprzeciw potrzebom i oczekiwaniom osób niepełnosprawnych ruchowo, zwłaszcza po urazie rdzenia kręgowego, jest idea rehabilitacji środowiskowej, mająca swój rodowód w USA, a rozwinięta w Szwecji jako ruch Aktywnej Rehabilitacji. W Polsce propagowaniem i realizacją aktywnej rehabilitacji zajmuje się organizacja pozarządowa – Fundacja Aktywnej Rehabilitacji (FAR), która powstała z inicjatywy „wózkowiczów dla wózkowiczów”. W niniejszym artykule zostały zaprezentowane wyniki badań efektów działań Aktywnej Rehabilitacji, wspierających proces aktywizacji społecznej osób niepełnosprawnych ruchowo, a mających na celu aktywne włączanie tych osób w nurt życia społecznego, zwiększanie ich niezależności życiowej. Szczególny nacisk został położony na rolę wzorca osobowego w Aktywnej Rehabilitacji.

Bibliografia

Barbier J.-M. (2006), Działanie w kształceniu i pracy socjalnej. Analiza podejść, Biblioteka Pracownika Socjalnego, Wydawnictwo Naukowe „Śląsk”, Katowice.
Google Scholar

Barnes C., Mercer G. (2008), Niepełnosprawność, Wydawnictwo Sic!, Warszawa, s. 7–27.
Google Scholar

Czapiński J., Panek T. (red.) (2006), Diagnoza społeczna 2005. Warunki i jakość życia Polaków, Wyższa Szkoła Finansów i Zarządzania, Warszawa.
Google Scholar

Gąciarz B., Ostrowska A., Pańków W. (2008), Integracja społeczna i aktywizacja zawodowa osób niepełnosprawnych zamieszkałych w małych miastach i na terenach wiejskich – uwarunkowania sukcesów i niepowodzeń. Raport z badań, Instytut Filozofii i Socjologii PAN, Warszawa.
Google Scholar

Grzegorzewska M. (1968), Pedagogika specjalna. Skrypt wykładów, Państwowy Instytut Pedagogiki Specjalnej, Warszawa.
Google Scholar

Halpern D. S. (2005), Social Capital, Polity Press, Cambridge–Malden.
Google Scholar

Hulek A. (1980), Badania naukowe nad osobami niepełnosprawnymi i ich znaczenie dla systemu oświatowego, Państwowy Zakład Wydawnictw Lekarskich, Warszawa.
Google Scholar

Jagodziński R. (2012), Idea i założenia systemu Aktywnej Rehabilitacji, [w:] T. Tasiemski (red.), Aktywna rehabilitacja. Zwiększanie samodzielności i niezależności życiowej osób po urazie rdzenia kręgowego, Wydawnictwo Jeden Świat, Warszawa.
Google Scholar

Kantowicz E. (2001), Elementy teorii i praktyki pracy socjalnej, Wydawnictwo Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego, Olsztyn.
Google Scholar

Kawczyńska-Butrym Z. (1998), Niepełnosprawność – specyfika pomocy społecznej, Wydawnictwo Śląsk, Katowice.
Google Scholar

Kirenko J. (1995), Niektóre uwarunkowania psychospołecznego funkcjonowania osób z uszkodzeniem rdzenia kręgowego, Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, Lublin.
Google Scholar

Kirenko J. (2006), Oblicza niepełnosprawności, Wyższa Szkoła Społeczno-Przyrodnicza, Lublin.
Google Scholar

Kirenko J. (2007), Indywidualna i społeczna percepcja niepełnosprawności, Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, Lublin.
Google Scholar

Larkowa H. (1987), Człowiek niepełnosprawny. Problemy psychologiczne, PWN, Warszawa.
Google Scholar

Marynowicz-Hetka E. (2009), Pedagogika społeczna. Podręcznik akademicki, t. 1, PWN, Warszawa.
Google Scholar

Modrzewski J. (2010), Wsparcie społeczne jako czynnik wzorujący współczesne scenariusze biograficzne, [w:] M. Piorunek (red.), Pomoc – wsparcie społeczne – poradnictwo. Od teorii do praktyki, Wydawnictwo Adam Marszałek, Toruń.
Google Scholar

Nowak A. (2009), Bariery w rehabilitacji społecznej i zatrudnianiu osób niepełnosprawnych – wybrane konteksty, [w:] J. Rottermund (red.), Zagadnienia funkcjonowania z ograniczoną sprawnością, Oficyna Wydawnicza Impuls, Kraków.
Google Scholar

Ostrowska A., Sikorska J. (1996), Syndrom niepełnosprawności w Polsce. Bariery integracji, Instytut Filozofii i Socjologii PAN, Warszawa.
Google Scholar

Ostrowska A., Sikorska J., Gąciarz B. (2001), Osoby niepełnosprawne w Polsce w latach dziewięćdziesiątych, Instytut Spraw Publicznych, Warszawa.
Google Scholar

Paszkowicz M. (2009), Rehabilitacja środowiskowa, [w:] M. Paszkowicz (red.), Wybrane aspekty funkcjonowania osób z niepełnosprawnościami, Wydawnictwo Uniwersytetu Zielonogórskiego, Zielona Góra, s. 144–146.
Google Scholar

Pełnoprawni i aktywni (2012), broszura, Fundacja Aktywnej Rehabilitacji, Warszawa.
Google Scholar

Sęk H. (2006), Rola wsparcia społecznego w sytuacjach stresu życiowego. O dopasowaniu wsparcia do wydarzeń stresowych, [w:] H. Sęk, R. Cieślak (red.), Wsparcie społeczne, stres i zdrowie, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa, s. 61–66.
Google Scholar

Sęk H., Cieślak R. (2006), Wsparcie społeczne – sposoby definiowania, rodzaje i źródła wsparcia, wybrane koncepcje teoretyczne, [w:] H. Sęk, R. Cieślak (red.), Wsparcie społeczne, stres i zdrowie, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa, s. 20–21.
Google Scholar

Sowa J. (2005), Bezradność osoby niepełnosprawnej na tle przestrzeni życiowej, [w:] Z. Gajdzica, M. Rembierz (red.), Bezradność. Interdyscyplinarne studium zjawiska w kontekście zmiany społecznej i edukacyjnej, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice, s. 138–139.
Google Scholar

Świda-Ziemba H. (1997), Kalectwo – próba charakteru, [w:] A. Gustavsson, E. Zakrzewska-Manterys (red.), Upośledzenie w społecznym zwierciadle, Wydawnictwo Żak, Warszawa.
Google Scholar

Tasiemski T. (red.) (2012), Aktywna rehabilitacja. Zwiększanie samodzielności i niezależności życiowej osób po urazie rdzenia kręgowego, Wydawnictwo Jeden Świat, Warszawa.
Google Scholar

Konwencja o prawach osób niepełnosprawnych przyjęta przez Zgromadzenie Ogólne Organizacji Narodów Zjednoczonych w dniu 13 grudnia 2006 r. rezolucją A/RES/61/106 (Dz. U. 2012, poz. 1169).
Google Scholar

Ustawa z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych, t.j. Dz. U. 2016, poz. 2046.
Google Scholar