Pamięć zbiorowa mieszkańców miasta. Studium o badaniach pamięci zbiorowej

Barbara Pabjan

doi:10.18778/0208-600X.54.03

Autor

Barbara Pabjan Uniwersytet Wrocławski, Instytut Socjologii

DOI:

https://doi.org/10.18778/0208-600X.54.03

Słowa kluczowe:

pamięć zbiorowa, pamięć zbiorowości, pamięć zbiorowa miasta, przestrzeń miejska, badania pamięci zbiorowej

Abstrakt

Badania pamięci zbiorowej są wielodyscyplinarne, w badaniach społecznych pamięci dominuje podejście jakościowe. Inną cechą tego nurtu badań jest przewaga refleksji teoretycznej nad metodologiczną. Artykuł jest próbą wypełnienia tej luki − analizuje możliwości i ograniczenia badań pamięci zbiorowej i specyfikę badania pamięci zbiorowej mieszkańców miasta. Dyskutowane są wybrane przykłady (z badań własnych) ilustrujące takie kwestie, jak: funkcje pomiaru ilościowego w badaniu pamięci zbiorowej, zastosowanie fotografii w analizie odbioru przestrzeni miejskiej, badanie zbiorowej recepcji przeszłości miasta i wykorzystanie eksperymentu naturalnego do badań.

Bibliografia

Almond G., Verba S. (1963), The Civic Culture: Political Attitudes and Democracy in Five Nations, Boston.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1515/9781400874569

Connerton P. (1989), How Societies Remember (Themes in the Social Sciences), Cambridge University Press.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1017/CBO9780511628061

Corning A., Schuman H. (2015), Generations and Collective Memory, Oxford University Press.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.7208/chicago/9780226282831.001.0001

Czajkowski P., Pabjan B. (2013), Pamięć zbiorowa mieszkańców Wrocławia a stosunek do niemieckiego dziedzictwa miasta, [w:] J. Juchnowski, R. Wiszniowski (red.), Współczesna teoria i praktyka badań społecznych i humanistycznych, t. 1, Wydawnictwo Adam Marszałek, Toruń, s. 739−761.
Google Scholar

Durkheim E. (2010), Elementarne formy życia religijnego. System totemiczny w Australii, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
Google Scholar

Erll A., Nunning A. (2004), Medien des Kollektiven Gedachtnisses: Historizitat, Konstruktivitat, Kulturspezifitat, Walter de Gruyter.
Google Scholar

Erll A., Rigney A. (2009), Mediation, Remediation, and the Dynamics of Cultural Memory, Walter de Gruyter.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1515/9783110217384

Fleck L. (1986), Powstanie i rozwój faktu naukowego. Wprowadzenie do nauki o stylu myślowym i kolektywie myślowym, Wydawnictwo Lubelskie.
Google Scholar

Fokasz Nikosz, Kopper Ákos, The Media and Collective Memory Places and Milieus of Remembering, http://www.lse.ac.uk/media@lse/events/MeCCSA/.
Google Scholar

Franas A. (2013), Gender po wrocławsku, czyli jak trudno nam się pogodzić, że Breslau nie istnieje od prawie 70 lat, „Gazeta Wrocławska”, 06.12.
Google Scholar

Gedi N., Elam Y. (1996), Collective Memory − What Is It?, “History and Memory”, Vol. 8, No. 1 (Spring−Summer), s. 30−50.
Google Scholar

Griffin L. J. (2004), “Generations and Collective Memory” Revisited: Race, Region, and Memory of Civil Rights, “American Sociological Review”, Vol. 69, No. 4, s. 544−557.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1177/000312240406900404

Halbwachs M. (2008), Społeczne ramy pamięci, PWN, Warszawa.
Google Scholar

Hirst W., Manier D. (2008), Towards a Psychology of Collective Memory, “Memory”, Vol. 16, s. 183−200.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1080/09658210701811912

Kansteiner W. (2002), Finding Meaning in Memory: A Methodological Critique of Collective Memory Studies, “History and Theory”, Vol. 41, s. 179−197.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1111/0018-2656.00198

Keightley E., Pickering M. (2015), Photography, Music and Memory. Pieces of the Past in Everyday Life, Palgrave Macmillan.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1057/9781137441218

Larson J. A., Lizardo O. (w druku), Generations, Identities, and the Collective Memory of Che Guevara, http://www.u.arizona.edu/~jlarson/Papers/Guevara.pdf/.
Google Scholar

Lewicka M. (2008), Place attachment, place identity, and place memory: Restoring the forgotte city past, “Journal of Environmental Psychology“, Vol. 28, s. 209–231.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1016/j.jenvp.2008.02.001

Maciejewska B. (2012), Bender zbudował wielki Wrocław. Nie chcą go upamiętnić, „Gazeta Wyborcza”, 08.05.
Google Scholar

Mannheim (1952), Essays in the Sociology of Knowledge, Routledge, London.
Google Scholar

Marks K. (2012), Osiemnasty brumaire’a Ludwika Bonaparte, http://maopd.wordpress.com/.
Google Scholar

Meyers O., Neiger M., Zandberg E., Hoskins A., Sutton J. (eds). (2011), On Media Memory. Collective Memory in a New Media Age, Palgrave Macmillan, New York.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1057/9780230307070

Middleton D., Edwards D. (eds.) (1990), Collective Remembering, Sage, London.
Google Scholar

Nora P. (1989), Between Memory and History: Les Lieux de Mémoire, „Representations”, No. 26, Special Issue: Memory and Counter-Memory, s. 7−24.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.2307/2928520

Olick J. (2007), Collective Memory and Non-public Opinion: A Historical Note on a Methodological Controversy About a Political Problem, “Interaction”, Vol. 30, Issue 1, s. 41–55.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1525/si.2007.30.1.41

Olick J. K. (1999), Collective Memory: The Two Cultures, “Sociological Theory”, Vol. 17, s. 333−348.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1111/0735-2751.00083

Olick J., Vinitzky-Seroussi V., Levy D. (2011), The Collective Memory Reader, Oxford University Press, Oxford.
Google Scholar

Pickering M., Keightley E. (eds.) (2013), Reserach Methods for Memory Studies, Edinburgh University Press.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1515/9780748683475

Radston S. (2000), Memory and Methodology, Berg, New York.
Google Scholar

Rossington M., Whitehead A. (2007), Theories of Memory, Indiana University Press.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1515/9781474472197

Schuman H., Belli R. F., Bischoping K. (1997), The Generational Basis of Historical Knowledge, [w:] Pennebaker J. W., Paez D., Rime B. (eds.), Collective Memory of Political Events: Social Psychological Perspectives, Erlbaum Associated.
Google Scholar

Schuman H., Rieger Ch. (1992), Historical Analogies, Generational Effects and Attitudes Toward War, “American Sociological Review”, No. 57, s. 315−326.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.2307/2096238

Schuman H., Scott J. (1989), Generations and Collective Memories, “American Sociological Review”, Vol. 54, No. 3, s. 359−381.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.2307/2095611

Schwartz B. (1982), The Social Context of Commemoration: A Study in Collective Memory, “Social Forces”, Vol. 61, No. 2.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.2307/2578232

Schwartz B. (1991), Iconography and Collective Memory: Lincoln’s Image in the American Mind, “The Sociological Quarterly”, Vol. 32, No. 3, s. 301−319.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1111/j.1533-8525.1991.tb00161.x

Szacka B. (2006), Czas przeszły, pamięć, mit, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa.
Google Scholar

Wertsch J. V., Roediger H. L. (2008), Collective memory: Conceptual foundations and theoretical approaches, “Memory”, Vol. 16, No. 3, s. 318−326.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1080/09658210701801434

Zerubavel Y. (1997), Recovered Roots: Collective Memory and the Making of Israeli National Tradition, University of Chicago Press.
Google Scholar