Trajectory experience of motherhood

Katarzyna Gajek

doi:10.18778/0208-600X.72.02

Autor

Katarzyna Gajek PhD, Department of Social Pedagogy, Faculty of Educational Sciences, University of Lodz, ul. Pomorska 46/48, 91-408 Łódź https://orcid.org/0000-0002-2610-5842

DOI:

https://doi.org/10.18778/0208-600X.72.02

Słowa kluczowe:

macierzyństwo, doświadczenia auto/biograficzne, trajektoria, praca nad trajektoryjnym doświadczeniem

Abstrakt

Macierzyństwo, które obejmuje proces stawania się i bycia matką, ujmowane jest jako instytucja lub osobiste doświadczenie, a obie te perspektywy pozostają ze sobą w zależności. Instytucja macierzyństwa będąca tworem niezbędnym dla funkcjonowania społeczeństwa, kształtuje warunki życia kobiet, wpływa na ich wybory, wyznacza ramy pożądanych zachowań, nadaje najwyższą rangę roli społecznej matki i zawęża tożsamość kobiet do jednego wymiaru. Z ideą poświęcenia siebie dla dobra drugiego człowieka konfrontowane są doświadczenia kobiet-matek. Analizowane na potrzeby niniejszego tekstu historie dotyczące macierzyństwa opublikowane zostały na fanpage’u Żałuję rodzicielstwa i w jednoznaczny sposób wskazują na to, że bycie matką może być doświadczeniem trajektoryjnym, związanym ze zniewalającym cierpieniem. Przeżycia kobiet wpisane zostały w wyróżnione przez F. Schütze i G. Reimanna kolejne fazy procesu trajektoryjnego, a refleksja nad nimi prowadzi m.in. do wniosku, że zarówno matki, które podjęły biograficzną pracę nad własnymi doświadczeniami, jak i te, które tego nie zrobiły w konsekwencji i tak najczęściej organizują swoje dalsze życie z trajektorią w tle, nie zmieniając zasadniczo osobistej sytuacji.

Bibliografia

Badinter E. (1998), Historia miłości macierzyńskiej, transl. K. Choiński, Oficyna Wydawnicza Volumen Liga Republikańska, Warszawa.
Google Scholar

Bartkowiak E. (2015), Obraz matki i macierzyństwa w przekazach źródłowych z historii wychowania, “Wychowanie w Rodzinie”, vol. XII, pp. 271–294.
Google Scholar

Bartosz B. (2002), Doświadczenie macierzyństwa. Analiza narracji autobiograficznych, Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław.
Google Scholar

Bębas S., Adamczyk-Bębas W. (2011), Doświadczenie macierzyństwa i ojcostwa przez rodziców, Drukarnia Grafprojekt Paweł Jop, Starachowice.
Google Scholar

Budrowska B. (2000), Macierzyństwo jako punkt zwrotny w życiu kobiety, Wydawnictwo Funna, Wrocław.
Google Scholar

Corbin J., Strauss A. (1991), A nursing model for chronic illness management based upon the Trajectory Framework, Scholarly Inquiry for Nursing Practice, no. 5(3), pp. 155–174.
Google Scholar

Donath O. (2017), Żałując macierzyństwa, Wydawnictwo Kobiece, Białystok.
Google Scholar

Fejfer-Szpytko J., Włodarczyk J., Trąbińska-Haduch M. (2016), Rozpoznanie sytuacji matek małych dzieci w temacie depresji poporodowej i zaburzeń nastroju, “Dziecko Krzywdzone. Teoria, badania, praktyka”, no. 15(3), pp. 91–116.
Google Scholar

Gawlina Z. (2003), Macierzyństwo jako wartość w kontekście przemian, “Roczniki Socjologii Rodziny”, Adam Mickiewicz University Press, Poznań, vol. XV, pp. 33–45.
Google Scholar

Helling I. (1990), Metoda badań biograficznych, [in:] J. Włodarek, M. Ziółkowski (eds.), Metoda biograficzna w socjologii, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa.
Google Scholar

Horsdal M. (2004), Ciało, umysł i opowieści – o ontologicznych i epistemologicznych perspektywach narracji na temat doświadczeń osobistych, “Teraźniejszość – Człowiek – Edukacja”, no. 2, pp. 9–29.
Google Scholar

Karwowska M. (2007), Macierzyństwo wobec dziecka niepełnosprawnego intelektualnie, Wydawnictwo Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego, Bydgoszcz.
Google Scholar

Kaźmierska K. (1999), Doświadczenia wojenne Polaków a kształtowanie tożsamości etnicznej. Analiza narracji kresowych, Wydawnictwo Instytutu Filozofii i Socjologii PAN, Warszawa.
Google Scholar

Lachowska B. (1999), Samotne macierzyństwo, [in:] D. Kormas-Biela (ed.), Oblicza macierzyństwa, Redakcja Wydawnictw Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, Lublin.
Google Scholar

Lesińska-Sawicka M. (2008), Późne macierzyństwo: studium socjomedyczne, Wydawnictwo NOMOS, Kraków.
Google Scholar

Lindyberg I. (2012), Świat(y) “upośledzonego” macierzyństwa, Kraków.
Google Scholar

Oleś P. (2008), Autonarracyjna aktywność człowieka, [in:] B. de Barbaro, B. Janusz, K. Gdowska (eds.), Narracja. Teoria i praktyka, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków.
Google Scholar

Rich A. (1976), Of Woman Born. Motherhood as Experience and Institution, Virago, London.
Google Scholar

Riemann G., Schütze F. (1992), “Trajektoria” jako podstawowa koncepcja teoretyczna w analizach cierpienia i bezładnych procesów społecznych, “Kultura i Społeczeństwo”, no. 2, pp. 89–111.
Google Scholar

Rokuszewska-Pawełek A. (1996), Doświadczenia wojenne Polaków – analiza trajektorii wrześniowej, [in:] M. Czyżewski, A. Piotrowski, A. Rokuszewska-Pawełek (eds.), Biografia a tożsamość narodowa, Katedra Socjologii Kultury Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź.
Google Scholar

Rokuszewska-Pawełek A. (2002), Chaos i przymus. Trajektorie wojenne Polaków – analiza biograficzna, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź.
Google Scholar

Schütze F. (1997), Trajektoria cierpienia jako przedmiot badań socjologii interpretatywnej, “Studia Socjologiczne”, no. l, pp. 11–57.
Google Scholar

Skowrońska-Pućka A. (2016), (Przed)wczesne macierzyństwo – perspektywa biograficzna. Diagnoza, pomoc i wsparcie, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, Poznań.
Google Scholar

Żałuję rodzicielstwa, https://www.facebook.com/ZalujeRodzicielstwa/ (accessed 25.02.2019).
Google Scholar