Poszukiwanie biograficznego sensu po upadku niemieckiej republiki demokratycznej. Przypadek Helgi Kuske

Joanna Wygnańska

doi:10.18778/0208-600X.67.07

Autor

Joanna Wygnańska Uniwersytet Łódzki, Katedra Socjologii Kultury, Centrum Badań Biograficznych i Historii Mówionej

DOI:

https://doi.org/10.18778/0208-600X.67.07

Słowa kluczowe:

analiza biograficzna, konstruowanie tożsamości, uniwersum symboliczne, doświadczenie biograficzne NRD

Abstrakt

Artykuł skupia się na analizie autobiograficznego wywiadu narracyjnego z Helgą Kuske. Narratorka, urodzona w powojennej dekadzie, w Niemczech Wschodnich, doświadcza biograficznie uniwersum symbolicznego Niemieckiej Republiki Demokratycznej, a także trajektorii związanej z trudnościami biograficznymi radzenia sobie w okresie transformacji systemowej. Analiza przypadku Pani Kuske oscyluje między próbą uchwycenia jej biografii w kontekście powojennej historii Niemiec Wschodnich a studium historii jej życia w odniesieniu do koncepcji uniwersum symbolicznego Bergera i Luckmanna. Tekst ma także na celu wskazanie zależności między jednostkowym doświadczeniem biograficznym a procesami kolektywnymi na przykładzie działania wschodnioniemieckich mechanizmów kontrolowania przebiegu życia mieszkańców NRD.

Bibliografia

Berger P., Luckmann T. (1983), Społeczne tworzenie rzeczywistości, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa.
Google Scholar

Brie M. (2004), Classifying GDR, [w:] Policy Paper, s. 1–4, https://www.rosalux.de/publication/27333/classifying-the-gdr.html [dostęp 15.08.2018].
Google Scholar

Diner D. (1996), On the ideology of Antifascism, “New German Critique”, nr 67, Legacies of Antifascism, s. 123–132.
Google Scholar

Esbenshade R. (1995), Remembering to Forget: Memory, History, National Identity in Postwar East-Central Europe, “Representations”, nr 49, Special Issue: Identifying Histories: Eastern Europe Before and After 1989, s. 72–96, https://www.jstor.org/stable/2928750 [dostęp 13.09.2018].
Google Scholar

Golczyńska-Grondas A., Grondas M. (2013), Biographical Research and Treatment. Some Remarks on Therapeutic Aspects of Sociological Biographical Interviews, „Przegląd Socjologii Jakościowej”, nr 4(9), s. 122–139, http://www.qualitativesociologyreview.org/PL/Volume24/PSJ_9_4_GolczynskaGrondas_Grondas.pdf
Google Scholar

Hirszowicz M., Neyman E. (2001), Społeczne ramy niepamięci, „Kultura i Społeczeństwo”, nr 3/4, s. 23–48.
Google Scholar

Kaźmierska K. (2008), Biografia i pamięć. Na przykładzie pokoleniowego doświadczenia ocalonych z zagłady, Wydawnictwo Nomos, Kraków.
Google Scholar

Kaźmierska K. (2016), Dramatyzacja obrazu doświadczeń czasu wojny w opowiadaniu biograficznym. Analiza przypadku, [w:] R. Dopierała, K. Waniek (red.), Biografia i wojna. Metoda biograficzna w badaniu procesów społecznych, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź, s. 301–339.
Google Scholar

Kaźmierska K., Schütze F. (2013), Wykorzystanie autobiograficznego wywiadu narracyjnego w badaniach nad konstruowaniem obrazu przeszłości w biografii. Na przykładzie socjologicznego porównania narracji na temat życia w PRL-u i NRD, „Przegląd Socjologii Jakościowej”, t. 9, nr 4, s. 122–139, http://www.qualitativesociologyreview.org/PL/Volume24/PSJ_9_4_Kazmierska_Schutze.pdf [dostęp 15.08.2018].
Google Scholar

Nagel U., Terpen Ch., Velez A. (2012), Potęga stosunków społecznych i siła podmiotu. Studium wschodnioniemieckich managerów przed i po 1989 roku oraz wyjaśnienie stabilności i niestabilności NRD na podstawie teorii biografii, [w:] K. Kaźmierska (red.), Metoda biograficzna w socjologii, Wydawnictwo Nomos, Kraków, s. 761–799.
Google Scholar

Riemann G., Schütze F. (1991), “Trajectory” as a basic theoretical concept for analyzing suffering and disorderly social processes, [w:] D. Maines (ed.), Social organization and social process. Essays in honor of Anselm Strauss, Aldine De Gruyter, New York, s. 333–358, online: [dostęp 15.08.2018].
Google Scholar

Rokuszewska-Pawełek A. (2016), Doświadczenia wojenne Polaków – analiza trajektorii wrześniowej, [w:] R. Dopierała, K. Waniek (red.), Biografia i wojna. Metoda biograficzna w badaniu procesów społecznych, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź, s. 101–129.
Google Scholar

Saryusz-Wolska M. (red.) (2009), Pamięć zbiorowa i kulturowa. Współczesna perspektywa niemiecka, Wydawnictwo Universitas, Kraków.
Google Scholar

Schmidt M.G. (2004), Social Policy in the German Democratic Republic, Wiesbaden [dostęp 15.08.2018].
Google Scholar

Schütze F. (2012), Analiza biograficzna ugruntowana empirycznie w autobiograficznym wywiadzie narracyjnym. Jak analizować autobiograficzne wywiady narracyjne, [w:] K. Kaźmierska (red.), Metoda biograficzna w socjologii, Wydawnictwo Nomos, Kraków, s. 142–278.
Google Scholar

Schütze F. (2012), Trajektorie cierpienia jako przedmiot badań socjologii interpretatywnej, [w:] K. Kaźmierska (red.), Metoda biograficzna w socjologii, Wydawnictwo Nomos, Kraków, s. 415–458.
Google Scholar

Schütze F. (2014), Autobiographical Accounts of War Experiences. An Outline for the Analysis of Topically Focused Autobiographical Texts – Using the Example of the “Robert Rasmus” Account in Studs Terkel’s Book, “The Good War”, “Qualitative Sociology Review”, nr 10(1), s. 224–283, http://www.qualitativesociologyreview.org/ENG/Volume28/QSR_10_1_Schutze.pdf [dostęp 15.08.2018].
Google Scholar

Strauss A. (1969), Mirrors and Masks. The Search for Identity, Published by Sociology Press, London.
Google Scholar

Wolff-Powęska A. (2011), The German Democratic Republic’s attitude towards Nazi Past, “Przegląd Zachodni”, nr 1, s. 73–102.
Google Scholar