Społeczne i edukacyjne uwarunkowania biograficznych doświadczeń w narracjach pokolenia 1947

Jan Rostocki

doi:10.18778/0208-600X.67.02

Autor

Jan Rostocki Uniwersytet Łódzki, Instytut Socjologii

DOI:

https://doi.org/10.18778/0208-600X.67.02

Słowa kluczowe:

doktryna ideologiczna, pokolenie, doświadczenie formacyjne, figura „mistrza”

Abstrakt

W artykule zaprezentowano wyniki analizy transkrypcji wywiadów narracyjno-biograficznych przeprowadzonych z emerytowanymi nauczycielami akademickimi Instytutu Socjologii Uniwersytetu Łódzkiego, którzy rozpoczęli studia w roku 1965. Byli oni zatem przedstawicielami pokolenia, które urodziło się tuż po II wojnie światowej. Rozmowy dotyczyły ich wspomnień związanych z dwoma okresami składającymi się na pamięć komunikacyjną tej grupy pokoleniowej: studiami w latach 1965–1970 oraz późniejszą pracą akademicką. Pierwsza część artykułu poświęcona została krótkiemu opisowi zależności między ideologiczną doktryną a statusem socjologii jako nauki. Druga część zawiera analizę transkrypcji dokonaną w dwóch zasadniczych obszarach problemowych: doświadczeń formacyjnych związanych z wydarzeniami marcowymi 1968 roku oraz relacji wybitnych naukowców z ich uczniami przyjmujących formę mistrz–uczeń, opisanej za pomocą retorycznej figury „mistrza”.

Bibliografia

Assmann J. (2008), Pamięć kulturowa. Pismo, zapamiętywanie i polityczna tożsamość w cywilizacjach starożytnych, Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa.
Google Scholar

Assmann A. (2015), Historia ucieleśniona – o dynamice pokoleń, [w:] H. Orłowski (red.), Pokolenia albo porządkowanie historii, Wydawnictwo Poznańskie, Poznań, s. 691–729.
Google Scholar

Bokszański Z. (2012), Antoniny Kłoskowskiej teoria i socjologia kultury, „Przegląd Socjologiczny”, t. 61, nr 3, s. 47–54.
Google Scholar

Fatyga B. (2005), Pokolenie, [w:] Encyklopedia Socjologii. Suplement, Z. Bokszański i in. (red.), Oficyna Naukowa, Warszawa, s. 193–196.
Google Scholar

Goćkowski J. (1984), Autorytety świata uczonych, PIW, Warszawa.
Google Scholar

Kaźmierska K., Waniek K., Zysiak A. (2015), Opowiedzieć Uniwersytet. Łódź akademicka w biografiach wpisanych w losy Uniwersytetu Łódzkiego, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź.
Google Scholar

Kraśko N. (1996), Instytucjonalizacja socjologii w Polsce 1920–1970, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
Google Scholar

Krzewińska A., Kretek-Kamińska A. (2017), Nauka bez mistrzów? Zmiany w relacjach mistrz-uczeń i sposobach uprawiania nauki, „Kultura i Społeczeństwo”, t. 61, nr 4, s. 125–145.
Google Scholar

Lutyński J. (2006), Niektóre właściwości i tendencje rozwojowe systemu dogmatycznego autorytaryzmu, „Przegląd Socjologiczny”, t. 55, nr 1, s. 49–63.
Google Scholar

Mokrzycki E. (1990), Socjologia w filozoficznym kontekście, IFiS PAN, Warszawa.
Google Scholar

Orłowski H. (red.) (2015), Pokolenie albo porządkowanie historii, Wydawnictwo Poznańskie, Poznań.
Google Scholar

Osęka P. (1999), Syjoniści, inspiratorzy, wichrzyciele. Obraz wroga w propagandzie marca 1968, Żydowski Instytut Historyczny, Warszawa.
Google Scholar

Palska H. (1997), Polskie pamiętnikarstwo konkursowe: Ideologia w autobiografii, autobiografia w ideologii, „ASK”, nr 1–2 (5–6), s. 9–17.
Google Scholar

Saryusz-Wolska M. (2009), Pamięć zbiorowa i kulturowa. Współczesna perspektywa niemiecka, UNIVERSITAS, Kraków.
Google Scholar

Sauerland K. (2008), Idea uniwersytetu: Aktualność tradycji Humboldta?, „Przegląd Pedagogiczny”, nr 1, s. 29–37.
Google Scholar

Smużewska M. (2011) (rec.), Hanna Świda-Ziemba. Młodzież PRL. Portrety pokoleń w kontekście historii, „Przegląd Pedagogiczny”, nr 2 s. 138–144 (https://repozytorium.ukw.edu.pl [dostęp 15.06. 2018]).
Google Scholar

Świda-Ziemba H. (2010a), Młodzież PRL. Portrety pokoleń w kontekście historii, Wydawnictwo Literackie, Kraków.
Google Scholar

Świda-Ziemba H. (2010b) (wywiad), „O pokoleniach, które są i których nie ma”, rozm. Piotr Morawski, „Nowe Książki”, nr 11, s. 4–9, [w:] H. Orłowski, Pokolenie albo porządkowanie historii, Wydawnictwo Poznańskie, Poznań, s. 51.
Google Scholar

Szczepański J. (1980), Autorytet w nauce, [w:] P. Rybicki, J. Goćkowski (red.), Autorytet w nauce, Ossolineum, Wrocław, s. 14–15.
Google Scholar

Tuziak B. (2010), Autorytet jako zjawisko społeczne. Wymiar lokalny, „Studia Socjologiczne”, nr 2, s. 53–88.
Google Scholar

Wejland A.P. (2004), Jak żegnać lokalne paradygmaty O metodologii wywiadu i naukowych wspólnotach dyskursu, „Kultura i Społeczeństwo”, t. 48, nr 1, s. 207–220.
Google Scholar

Zysiak A. (2016), Punkty za pochodzenie. Powojenna modernizacja i uniwersytet w robotniczym mieście, NOMOS, Kraków.
Google Scholar

IPN Portal Marzec ’68, https://marzec1968.pl/m68/mapa-1/6901,Lodz.html [dostęp 18.10.2018].
Google Scholar