Społeczne problemy opieki zdrowotnej nad pracującymi

Andrzej Boczkowski

doi:10.18778/0208-600X.45.05

Autor

Andrzej Boczkowski Uniwersytet Łódzki, Wydział Ekonomiczno-Socjologiczny, Instytut Socjologii, Katedra Socjologii Edukacji

DOI:

https://doi.org/10.18778/0208-600X.45.05

Słowa kluczowe:

służba medycyny pracy, opieka zdrowotna nad pracownikami, problemy społeczne, legitymizacja systemu opieki zdrowotnej

Abstrakt

Znaczna część problemów zdrowotnych ‒ w skali jednostkowej i w skali populacji ‒ ma ważne uwarunkowania społeczne, w tym ekonomiczne. Ich uwzględnianie w istotnej mierze wpływa na skuteczność działań służby medycyny pracy (smp). W szczególności relacje między trzema zbiorowymi podmiotami społecznymi ‒ lekarzami smp, pracownikami i pracodawcami są przestrzenią, w której rodzą się sytuacje problemowe, mające swoje źródła w rozdźwięku między ideowymi założeniami i formalnymi uregulowaniami funkcjonowania smp a rzeczywistymi warunkami jej funkcjonowania.

Dostrzeganie przez lekarzy smp określonych zjawisk, traktowanie ich (bądź nie) w kontekście pozamedycznym jako problemów o społecznej i psychologicznej charakterystyce; sposób ich oceny, postrzeganie przyczyn, konsekwencji ich występowania oraz perspektyw ich rozwiązania lub złagodzenia ‒ stanowią istotne elementy diagnozy smp, funkcjonującej w warunkach polskich na marginesie zarówno systemu medycznego, jak i systemu zdrowia publicznego, regulowanej sformalizowanymi i wysoce nieskutecznymi przepisami prawnymi. Kwestie te, odniesione do kilku sfer społecznego warunkowania smp, były przedmiotem badania socjologicznego wśród lekarzy prowadzących działalność w tym zakresie. Umożliwiło to sporządzenie charakterystyki głównych sytuacji problemowych w funkcjonowaniu tej instytucji zdrowia publicznego, faktycznie utrudniających bądź uniemożliwiających realizację jej statutowych zadań i celów.

Bibliografia

Boczkowski A., Indulski J. (1996), Z zagadnień socjologii zdrowia publicznego. Świadomość zdrowotna jako bariera i stymulator zmian w zdrowotnej sferze rzeczywistości, „Studia Socjologiczne”, vol. 143, nr 4, s. 73‒102
Google Scholar

Bradshaw L. M., Curran A. D., Eskin F., Fishwick D. (2001), Provision and perception of occupational health in small and medium-sized enterprises in Sheffield, UK, „Occupational Medicine”, Vol. 51, s. 39‒44
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1093/occmed/51.1.39

Chee Seong Lian P., Laing A. W. (2007), Perception and provision of occupational health services in the UK, „Occupational Medicine”, Vol. 57, s. 472‒479.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1093/occmed/kqm052

Costa G., D’errico A. (2006), Inequalities in health: do occupational risks matter?, „European Journal of Public Health”, Vol. 16, No. 4, s. 340
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1093/eurpub/ckl112

Field M. (1976), System zdrowia a system społeczny, [w:] M. Sokołowska, J. Hołówka, A. Ostrowska (red.), Socjologia a zdrowie, PWN, Warszawa, s. 133‒154
Google Scholar

Fikcja medycyny pracy w firmach (2010), „Gazeta Prawna”, 01.09.2010
Google Scholar

Guidotti T. L. (2007), E. Draper, The Company Doctor: Risk, Responsibility and Professionalism, Russel Sage Foundation, New York 2003, „Occupational Medicine”, Vol. 57, (review), s. 296‒297
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1093/occmed/kqm020

Heikkinen A., Wickstrom G., Leino-Kilpi H., Katajisto J. (2007), Sensitivity towards patient needs in the occupational health consultation, „Occupational Medicine”, Vol. 57, s. 355‒361
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1093/occmed/kqm033

Kinoulty M., Williams N. (2006), Occupational health provision and health surveillance in the semiconductor industry, „Occupational Medicine”, Vol. 56, s. 100‒101
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1093/occmed/kqj002

Makowska-Matuszkiewicz E. (2001), Opracowanie zasad i zakresu współpracy między lekarzami służby medycyny pracy i podstawowej opieki zdrowotnej. Raport z badań IMP 8.4, Instytut Medycyny Pracy, Łódź
Google Scholar

Makowska-Matuszkiewicz E. (red.) (2004), Postrzeganie dylematów etycznych przez lekarzy sprawujących opiekę zdrowotną nad pracownikami. Raport z badań IMP 8.1, Instytut Medycyny Pracy, Łódź
Google Scholar

Nicholson P. J. (1999), Communicating health risk, „Occupational Medicine”, Vol. 49, s. 253‒256
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1093/occmed/49.4.253

Philipp R., Dodwell P. (2005), Improved communication between doctors and with managers would benefit professional integrity and reduce the occupational medicine workload, „Occupational Medicine”, Vol. 55, s. 40‒47
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1093/occmed/kqh125

Rozporządzeniu Ministra Zdrowia i Opieki Społecznej z dnia 30 maja 1996 r. w sprawie przeprowadzania badań lekarskich pracowników, zakresu profilaktycznej opieki zdrowotnej nad pracownikami oraz orzeczeń lekarskich wydawanych do celów przewidzianych w Kodeksie pracy (1996), DzU, nr 69, poz. 332, z późn. zm
Google Scholar

Smith N. A. L. (2005), Occupational medicine and the general practitioner, „Occupational Medicine”, Vol. 55, s. 77‒78.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1093/occmed/kqi065

Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (1974a), DzU, nr 24, poz. 141, (tekst jednolity: Obwieszczenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 23 grudnia 1997 r. w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu ustawy ‒ Kodeks pracy, DzU 1998, nr 21, poz. 94, z późn. zm.).
Google Scholar

Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. ‒ Przepisy wprowadzające Kodeks pracy (1974b), DzU, nr 24, poz. 142, z późn. zm
Google Scholar

Ustawa z dnia 27 czerwca 1997 r. o służbie medycyny pracy (1997), DzU, nr 96, poz. 593, z późn. zm.
Google Scholar