Kapitał społeczny osób niepełnosprawnych jako podstawa działań ekspresyjnych i jego wpływ na zdrowie fizyczne, psychiczne oraz zadowolenie z życia

Tomasz Masłyk

doi:10.18778/0208-600X.60.11

Autor

Tomasz Masłyk Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie, Wydział Humanistyczny AGH, Katedra Socjologii Gospodarki i Komunikacji Społecznej

DOI:

https://doi.org/10.18778/0208-600X.60.11

Słowa kluczowe:

niepełnosprawność, zdrowie, kapitał społeczny, Diagnoza Społeczna

Abstrakt

Celem artykułu było zaprezentowanie zależności pomiędzy kapitałem społecznym z uwzględnieniem jego dwóch form – spajającej i pomostowej – a emocjonalnymi korzyściami osiąganymi przez osoby niepełnosprawne w wyniku jego oddziaływania. Na etapie analitycznym wyróżniono trzy typy korzyści: zdrowie fizyczne, zdrowie psychiczne i zadowolenie z życia. W warstwie koncepcyjnej oparto się na wytycznych zaproponowanych przez Nan Lina w jego strukturalnej teorii kapitału społecznego. W analizie empirycznej wykorzystano dane pochodzące z badań Diagnozy Społecznej 2015. Podstawowym wnioskiem sformułowanym w odniesieniu do rezultatów przeprowadzonej analizy było spostrzeżenie, że kapitał społeczny w sposób niezależny, przy kontroli wpływu zmiennych socjodemograficznych i stopnia niepełnosprawności, wpływa na jakość życia osób niepełnosprawnych. W przypadku zdrowia fizycznego zaobserwowano jego negatywny wpływ, natomiast w odniesieniu do zdrowia psychicznego i zadowolenia z życia – wpływ pozytywny.

Bibliografia

Adler P. S., Kwon S.-W. (2002), Social capital: Prospects for a new concept, “Academy of Management Review”, No. 27, s. 17–40.
Google Scholar

Arrow K. J. (1999), Observation on social capital, [w:] P. Dasgupta, I. Serageldin (eds.), Social Capital. Multifaceted Perspective, The World Bank, Washington D.C., s. 3–5.
Google Scholar

Barnes C. (2012), Understanding the social model of disability: past, present and future, [w:] N. Watson, A. Roulstone, C. Thomas (eds.), Routledge Handbook of Disability Studies, Routledge, London–New York, s. 12–29.
Google Scholar

Burt R. S. (1982), Toward Structural Theory of Action. Network Models of Social Structure, Perception, and Action, Academic Press, New York.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1016/B978-0-12-147150-7.50014-4

Conrad P. (1992), Medicalization and social control, “Annual Review of Sociology”, No. 18, s. 209–232.
Google Scholar

Czapiński J. (2013), Jakość życia w Polsce – wygrani i przegrani, [w:] J. Czapiński, T. Panek (red.), Diagnoza Społeczna 2013. Warunki i jakość życia Polaków, Rada Monitoringu Społecznego, Warszawa.
Google Scholar

Diagnoza Społeczna. Zintegrowana baza danych (2015), http://www.diagnoza.com [dostęp: 18.07.2015].
Google Scholar

Field J. (2008), Social Capital, Routledge, New York.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.4324/9780203930519

Fine B. (2010), Theories of Social Capital. Researchers Behaving Badly, Pluto Press, London–New York.
Google Scholar

Finkelstein V. (1980), Attitudes and Disabled People, World Rehabilitation Fund, New York.
Google Scholar

Fujiwara T., Kawachi I. (2008), Social capital and health. A study of adult twins in the U.S., “American Journal of Preventive Medicine”, No. 2, s. 139–144.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1016/j.amepre.2008.04.015

Gąciarz B., Rudnicki S. (red.) (2014), Polscy niepełnosprawni. Od kompleksowej diagnozy do nowego modelu polityki społecznej, Wydawnictwa Akademii Górniczo-Hutniczej, Kraków.
Google Scholar

Granovetter M. (1973), The strength of weak ties, “American Journal of Sociology”, No. 78, s. 1360–1380.
Google Scholar

Kawachi I., Kennedy B. P., Glass R. (1999), Social capital and self-rated health: Contextual analysis, “American Journal of Public Helath”, No. 8, s. 1187–1193.
Google Scholar

Kawachi I., Kennedy B. P., Lochner K., Prothrow-Stith D. (1997), Social capital, income inequality, and mortality, “American Journal of Public Health”, No. 9, s. 1491–1498.
Google Scholar

Lin N. (1986), Conceptualizing Social Support, [w:] N. Lin, A. Dean, W. M. Ensel (eds.), Social Support, Life Events, and Depression, Academic Press, Orlando, s. 17–30.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1016/B978-0-12-450660-2.50008-2

Lin N. (1999), Building a network theory of social capital, “Connections”, No. 22, s. 28–51.
Google Scholar

Lin N. (2000), Inequality in social capital, “Contemporary Sociology”, No. 29, s. 785–795.
Google Scholar

Lin N. (2001), Building a network theory of social capital, [w:] N. Lin, K. Cook, R. S. Burt (eds.), Social Capital. Theory and Research, Aldine de Gruyter, New York, s. 3–29.
Google Scholar

Lin N. (2004), Social Capital. A Theory of Social Structure and Action, Cambridge University Press, Cambridge.
Google Scholar

Lin N. (2008), A network theory of social capital, [w:] D. Castiglione, J. W. van Deth, G. Wolleb (eds.), The Handbook of Social Capital, Oxford University Press, New York, s. 50–69.
Google Scholar

Lin N., A o D. (2008), The invisible hand of social capital. An exploratory study, [w:] N. Lin, B. H. Erickson (eds.), Social Capital. An International Research Program, Oxford University Press, New York, s. 107–132.
Google Scholar

Masłyk T., Migaczewska E. (2014), Charakter użytkowania Internetu przez osoby niepełnosprawne i sprawne w perspektywie cyfrowego wykluczenia – analiza porównawcza, „Studia Socjologiczne”, nr 2, s. 175–201.
Google Scholar

Mithen J., Aitken Z., Ziersch A., Kavanagh A. M. (2015), Inequalities in social capital and health between people with and without disabilities, “Social Science & Medicine”, No. 126, s. 26–35.
Google Scholar

Newton K. (1997), Social Capital and Democracy, “American Behavioral Scientist”, No. 40, s. 575–586.
Google Scholar

Oliver M. (1981), A New Model of the Social Work Role in Relation to Disability, [w:] J. Campling (ed.), The handicapped person: A new perspective for social workers?, Radar, London, s. 19–32.
Google Scholar

Oliver M . (1990), The Politics of Disablement, Macmillan, Basingstoke.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1007/978-1-349-20895-1

Ostrom E., Ahn T. K. (2009), The meaning of social capital and its link to collective action, [w:] G. T. Svendsen, G. L. H. Svendsen (eds.), Handbook of Social Capital. The Troika of Sociology, Political Science and Economics, Edward Elgar, Cheltenham–Northampton, s. 17–35.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.4337/9781848447486.00008

Pająk K. (2006), A Tool for Measuring Bridging Social Capital, Paper presented at the Conference of the ESA Research Network for the Sociology of Culture, 15–17 November 2006, Ghent (Belgium).
Google Scholar

Portes A. (1998), Social capital: Its origins and applications in modern sociology, “Annual Review of Sociology”, No. 24, s. 1–24.
Google Scholar

Portes A., Landolt P. (1996), The downside of social capital, “The American Prospect”, No. 26, s. 18–22.
Google Scholar

Putnam R. D. (2008), Samotna gra w kręgle. Upadek i odrodzenie wspólnot lokalnych w Stanach Zjednoczonych, Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne, Warszawa.
Google Scholar

Putnam R. D., Goss K. A. (2004), Introduction, [w:] R. Putnam (ed.), Democracies in Flux: The Evolution of Social Capital in Contemporary Society, Oxford University Press, New York, s. 3–18.
Google Scholar

Sieglar M., Osmond H. (1974), Models of Madness: Models of Medicine, Macmillan, New York.
Google Scholar

Solow R. M. (1999), Notes on social capital and economic performance, [w:] P. Dasgupta, I. Serageldin (eds.), Social Capital. Multifaceted Perspective, The World Bank, Washington D.C., s. 6–10.
Google Scholar

Zola I. K. (1983), Socio-Medical Inquiries. Recollections, Reflections, and Reconsiderations, Temple University Press, Philadelphia.
Google Scholar