Terapeuta zajęciowy i jego rola w pracy z osobami z niepełnosprawnością, zagrożonymi wykluczeniem społecznym
DOI:
https://doi.org/10.18778/0208-600X.60.05Słowa kluczowe:
profesjonalizacja, zawód, terapia zajęciowa, wykluczenie społeczne, niepełnosprawnośćAbstrakt
Terapia zajęciowa jest formą rehabilitacji, która do niedawna nie znajdowała należnego uznania w dyskursie społecznym. Wynika to z faktu, że przez wiele dziesięcioleci w Polsce dyscyplina ta była w fazie stagnacji, a zadania terapeutów kojarzone były zwykle z realizowaniem zajęć z zakresu arteterapii, takich jak malowanie, praca z gliną czy tworzenie rękodzieła. Jednakże od kilku lat można zaobserwować powolne zmiany dokonujące się w obszarze tej dyscypliny, związane m.in. z możliwościami kształcenia terapeutów zajęciowych na poziomie akademickim, które mogą przyczynić się do dostrzeżenia potencjału, jaki terapia zajęciowa, rozumiana zgodnie z aktualnymi, światowymi trendami, może zaoferować szerokiej rzeszy odbiorców. Jedną z tych grup stanowią osoby z niepełnosprawnością, które w sposób szczególny zagrożone są wykluczeniem społecznym. W przeciwdziałanie ekskluzji tych osób z powodzeniem angażować się mogą terapeuci zajęciowi.
Celem niniejszego tekstu jest przedstawienie aktualnego rozumienia terapii zajęciowej w Polsce i na świecie oraz zarysowanie zmian dokonujących się w obszarze kształcenia terapeutów zajęciowych. Niezwykle istotne jest także przedstawienie możliwych działań, które w ramach swojej roli zawodowej mogą prezentować terapeuci zajęciowi, skoncentrowanych na przeciwdziałaniu wykluczeniu osób z niepełnosprawnością.
Bibliografia
American Occupational Therapy Association (AOTA) (1997), Statement – Fundamental concepts of occupational therapy: Occupation, purposeful activity and function, “American Journal of Occupational Therapy”, No. 51 (10), s. 864–866.
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.5014/ajot.51.10.864
Boise L., White D. (2004), The family role in person centered care: practice considerations, “Journal of Psychosocial Nursing and Mental Health Service”, No. 92 (5), s. 12–20.
Google Scholar
Cechnicki A., Siatka D. (2012), Związki między rehabilitacją a leczeniem w psychiatrii, [w:] A. Klimek (red.), Terapia zajęciowa – perspektywa międzynarodowa, Akademia Wychowania Fizycznego im. Bronisława Czecha, Kraków, s. 25–34.
Google Scholar
Janus E. (2016), Profesjonalizacja zawodu terapeuty zajęciowego w Polsce – od edukacji do praktyki, [w:] E. Barnaś (red.), Człowiek w zdrowiu i chorobie, Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Tarnowie, Tarnów, s. 176–185.
Google Scholar
Kowalik S. (2007), Psychologia rehabilitacji, Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne, Warszawa.
Google Scholar
Mc Kenna J. (2009), Psychosocial support, [w:] M. Curtin, M. Molineux, J. Supyk-Mellson (eds.), Occupational Therapy and Physical Dysfunction: Enabling Occupation, Elsevier, Edinburgh, s. 189–210.
Google Scholar
Milanowska K. (red.) (1965), Terapia zajęciowa, Państwowy Zakład Wydawnictw Lekarskich, Warszawa.
Google Scholar
Molineux M. (2009), The nature of occupation, [w:] M. Curtin, M. Molineux, J. Supyk-Mellson (red.), Occupational Therapy and Physical Dysfunction: Enabling Occupation, Elsevier, Edinburgh, s. 17–26.
Google Scholar
Parker D. (2006), The client – centered frame of reference, [w:] E. Duncan, Foundations for Practice in Occupational Therapy, Elsevier Churchill Livingstone, Edinburgh, s. 193–215.
Google Scholar
Paterson C. F. (2008), A short history of occupational therapy in psychiatry, [w:] J. Creek, L. Lougher (eds.), Occupational Therapy and Mental Health, Churchill Livingstone, Elsevier, Edinburgh, s. 3–16.
Google Scholar
Pollard N., Kronenberg F. (2008), Working with people on the margins, [w:] J. Creek, L. Lougher (eds.), Occupational Therapy and Mental Health, Churchill Livingstone, Elsevier, Edinburgh, s. 557–572.
Google Scholar
Rappaport J. (1987), Terms of empowerment/exemplars of prevention: toward a theory for community psychology, “American Journal of Community Psychology”, No. 15 (2), s. 121–148.
Google Scholar
Townsend E., H. Polatajko (eds.) (2007), Enabling Occupation II: Advancing an occupational therapy vision for health, well-being, & justice through occupation, Canadian Association of Occupational Therapists, Ottawa.
Google Scholar
Townsend E., Whiteford G. (2005), A participatory occupational justice framework: Population based processes of practice, [w:] F. Kronenberg, S. S. Algado, N. Pollard (eds.), Occupational therapy without borders: Learning from the spirit of survivors, Elsevier, London, s. 110–116.
Google Scholar
Wolski P. (2010), Utrata sprawności. Radzenie sobie z niepełnosprawnością nabytą a aktywizacja zawodowa, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa.
Google Scholar
Zimmerman M. A. (1990), Toward a theory of learned hopefulness: A structural model analysis of participation and empowerment, “Journal of Research in Personality”, No. 23, s. 71–85.
Google Scholar
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.