Porównanie polityki i badań nad równowagą praca–dom w Polsce i Norwegii – obecny stan wiedzy i perspektywy na przyszłość
DOI:
https://doi.org/10.18778/0208-600X.61.01Słowa kluczowe:
Norwegia, Polska, polityka społeczna, równowaga praca–dom, pracujący rodziceAbstrakt
Poczucie równowagi między pracą a życiem prywatnym wpływa nie tylko na jakość życia pracowników i ich wydajność, ale również na funkcjonowanie całej firmy. Dlatego też podejmowanie działań zmierzających do zachowania równowagi przynosi korzyści pracownikom, pracodawcom, władzom państwowym, a także badaczom. Polska i Norwegia stanowią przykłady dwóch europejskich krajów o odmiennej polityce społecznej w zakresie wspierania równowagi praca–dom, zarówno na poziomie prawnym, jak i organizacyjnym. Celem niniejszego artykułu jest: a) porównanie rozwiązań prawnych w dwóch państwach różniących się poziomem ekonomicznym oraz b) przegląd aktualnych badań nad równowagą praca–dom w tychże krajach. Norwegia jest krajem o wiele bogatszym, stwarzającym większe możliwości, jeśli chodzi o oferowane wsparcie dla obywateli. Jednakże norweskie rozwiązania prawne są podobne do tych, które obowiązują w Polsce, z wyjątkiem systemu urlopów rodzicielskich. Polscy badacze, w przeciwieństwie do norweskich, w swoich badaniach skupiają się przede wszystkim na wykorzystywaniu i dostępności poszczególnych rozwiązań. Z kolei badania norweskie prezentują psychologiczne wyznaczniki i skutki równowagi praca–dom (bądź jej braku). Autorzy artykułu podają również pewne wskazówki co do dalszych badań, które mogłyby się przyczynić do kształtowania prawidłowej polityki prospołecznej, zarówno w Polsce, jak i w Norwegii.
Bibliografia
Abendroth A. K., Den Dulk L. (2011), Support for the work-life balance in Europe: The impact of state, workplace and family support on work-life balance satisfaction, “Work, Employment and Society”, No. 25(2), s. 234–256.
Google Scholar
Allen T. D., Herst D. E. L., Bruck C. S., Sutton M. (2000), Consequences Associated With Work-to-Family Conflict: A Review and Agenda for Future Research, “Journal of Occupational Health Psychology”, No. 5, s. 278–308.
Google Scholar
Alstveit M., Severinsson E., Karlsen B. (2011), Readjusting one’s life in the tension inherent in work and motherhood, “Journal of Advanced Nursing”, No. 67, s. 2151–2160.
Google Scholar
Andysz A., Najder A., Merecz-Kot D. (2014), Organizacyjne i indywidualne uwarunkowania korzystania z rozwiązań sprzyjających równoważeniu życia zawodowego i prywatnego, „Medycyna Pracy”, nr 65, s. 119–129.
Google Scholar
Balcerzak-Paradowska B. (2008), Ocena kierunków zmian w polityce rodzinnej w Polsce w aspekcie godzenia życia zawodowego z rodzinnym, [in:] C. Sadowska-Snarska (ed.), Równowaga praca – życie – rodzina.
Google Scholar
Baran M., Kłos M. (2014), Pokolenie Y-prawdy i mity w kontekście zarządzania pokoleniami, „Marketing i Rynek”, nr 5, s. 923–929.
Google Scholar
Bilińska A., Rawłuszko M. (2011), Menedżerka sukcesu 2011 – szanse i ograniczenia kariery zawodowej kobiet w Polsce, „Kobieta i Biznes: Akademicko-Gospodarcze Forum”, nr 19, s. 3–20
Google Scholar
Czapiński J., Panek T. (2013), Social diagnosis 2013. Objective and subjective quality of life in Poland, The Council for Social Monitoring, Warsaw, http://www.diagnoza.com/data/report/report_2013.pdf.
Google Scholar
Dz. U. 1974, Nr 24, poz. 141.
Google Scholar
Dz. U. 1999, Nr 60, poz. 636.
Google Scholar
Dz. U. 2008, Nr 237, poz. 1654.
Google Scholar
Dz. U. 2013, poz. 1028.
Google Scholar
Eurostat (2014), Social protection, http://www.ec.europa.eu/eurostat/web/social-protection/data/main-tables.
Google Scholar
Gautun H., Hagen K. (2010), How do middle-aged employees combine work with caring for elderly parents?, “Community, Work & Family”, No. 13, s. 393–409.
Google Scholar
Grabus M., Rogowska M. (2011), Program równowaga praca–życie w projekcie międzynarodowym (studium przypadku), „Przedsiębiorczość i Zarządzanie. Studia z Zarządzania Międzynarodowego”, nr 12, s. 37–52.
Google Scholar
Greenhaus J. H., Collins K. M., Shaw J. D. (2003), The relation between work–family balance and quality of life, “Journal of Vocational Behaviour”, No. 63, s. 510–531.
Google Scholar
Grönseth E. (1978), Work-sharing: A Norwegian example, [in:] R. Rapoport, R. N. Rapoport (eds.), Working couples, Routledge & Kegan, London, s. 108–121.
Google Scholar
Guest D. E. (2002), Perspectives on the study of work-life balance, “Social Science Information”, No. 41, s. 255–279.
Google Scholar
Håpnes T., Rasmussen B. (2011), Policies and Practices of Family Friendliness. Time and Employment Relations in Knowledge Work, “Nordic Journal of Working Life Studies”, No. 1, s. 39–57.
Google Scholar
Innstrand S. T., Langballe E. M., Espnes G. A., Aasland O. G., Falkum E. (2010), Work-home conflict and facilitation across four different family structures in Norway, “Community, Work & Family”, No. 13, s. 231–249.
Google Scholar
Innstrand S. T., Langballe E. M., Falkum E. (2011), The longitudinal effects of individual vulnerability, organisational factors, and work-home interaction on burnout among male church ministers in Norway, “Mental Health, Religion & Culture”, No. 14, s. 241–257.
Google Scholar
Jain S., Nair S. (2013), Research on Work-Family Balance: A Review, “Business Perspectives and Research”, No. 2, s. 43–58.
Google Scholar
Kacprzak-Choińska A., Żemigała M. (2013), Wyzwania stojące przed rodzicami w miejscu pracy, „Humanizacja Pracy”, nr 4, s. 87–104.
Google Scholar
Kowalski J. K. (2013), Umowy śmieciowe w Polsce: Umowy cywilnoprawne coraz bardziej powszechne, http://forsal.pl/artykuly/699684,umowy_smieciowe_w_polsce_umowy_cywilno-prawne_coraz_bardziej_powszechne.htm [dostęp 12.03.2016].
Google Scholar
Krawczyk W., Modrzejewska A., Parafiński Z. (2010), Model edukacyjny pracy w Policji uwzględniający możliwość godzenia życia rodzinnego i zawodowego, Zarząd Wojewódzki NSZZ Policjantów I, Warszawa.
Google Scholar
Langballe E. M., Innstrand S. T., Aasland O. G., Falkum E. (2011), The Predictive Value of Individual Factors, Work-Related Factors, and Work-Home Interaction on Burnout in Female and Male Physicians: A Longitudinal Study, “Stress and Health”, No. 27, s. 73–87.
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.1002/smi.1321
LOV-1988-04-29-21 Holidays Act.
Google Scholar
LOV-2005-06-17-62 Working Environment Act.
Google Scholar
Lövhöiden C., Yap M. H. T., Ineson E. M. (2011), Work-Family Conflicts and Enrichment in the Norwegian Hotel Industry, “Scandinavian Journal of Hospitality and Tourism”, No. 11, s. 457–482.
Google Scholar
Norwegian Ministry of Finance (2016), Budget 2016, http://www.statsbudsjettet.no/Upload/Statsbudsjett_2016/dokumenter/pdf/budget2016.pdf.
Google Scholar
Olsen K. M., Dahl S. Å. (2010), Working time: implications for sickness absence and the work-family balance, “International Journal of Social Welfare”, No. 19, s. 45–53.
Google Scholar
Polish Ministry of Finance (2016), State Budget Revenue 2016, http://www.mf.gov.pl/documents/764034/5250750/20170102_state_budget_revenue_XI_2016.pdf.
Google Scholar
Robak E. (2012), Równowaga między pracą a życiem osobistym pracowników jako istotny czynnik wpływający na kapitał ludzki, „Studia Ekonomiczne. Zeszyty Naukowe Wydziałowe Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach”, nr 110, s. 113–121.
Google Scholar
Robak E., Słocińska A. (2013), Kształtowanie równowagi praca–życie wśród pracowników poprzez społeczne środowisko pracy, „Humanizacja Pracy”, nr 274, s. 105–119.
Google Scholar
Sadowska-Snarska C. (2011), Uwarunkowania rozwoju przyzakładowych placówek opieki nad dzieckiem jako instrumentu ułatwiającego godzenie pracy z życiem rodzinnym, [w:] C. Sadowska-Snarska (red.), Godzenie życia zawodowego i rodzinnego w Polsce, Wydawnictwo Wyższej Szkoły Ekonomicznej w Białymstoku, Białystok, s. 11–39.
Google Scholar
Sadowska-Snarska C. (2013), Wspieranie równowagi praca–życie pracowników na poziomie firm. Teoria i praktyka, “Research Papers of Wrocław University of Economics”, Polityka rodzinna a polityka rynku pracy w kontekście zmian demograficznych, nr 292, s. 100–118.
Google Scholar
Save the Children (2014), State of the world’s mothers 2014. Saving mothers and children in humanitarian crises, http://www.savethechildren.org/atf/cf/%7B9def2ebe-10ae-432c-9bd0-df91d2eba74a%7D/SOWM_2014.PDF.
Google Scholar
Solberg I. B., Rø K. I., Aasland O., Gude T., Moum T., Vaglum P., Tyssen R. (2012), The impact of change in a doctor’s job position: a five-year cohort study of job satisfaction among Norwegian doctors, “BMC Health Services Research”, No. 12, s. 1–7.
Google Scholar
Stankiewicz J., Bortnowska H., Łychmus P. (2014), Conditions necessary to maintain work-life balance of employees – in the light of the research results, “Management”, No. 18, s. 326.
Google Scholar
Statistics Norway (2014), Earnings of all employees, 2013, http://www.ssb.no/en/arbeid-og-lonn/statistikker/lonnansatt
Google Scholar
Statistics Norway (2015), Labour force survey, seasonally-adjusted figures, December 2014, http://www.ssb.no/en/arbeid-og-lonn/statistikker/akumnd
Google Scholar
Stier H., Lewin-Epstein N., Braun M. (2012), Work–family conflict in comparative perspective: The role of social policies, “Research in Social Stratification and Mobility”, No. 30, s. 265–279.
Google Scholar
Stypińska J., Perek-Białas J. (2014), Working carers in Poland – successful strategies for reconciliation of work and care of an older adult, “Anthropological Notebooks”, No. 20, s. 87–103.
Google Scholar
Szydlik-Leszczyńska A. (2013), Niewykorzystany potencjał pracy kobiet barierą rozwoju nowej gospodarki, „Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego”, Ekonomiczne Problemy Usług, nr 105, s. 263–279.
Google Scholar
The World Bank, Gross savings are calculated as gross national income less total consumption, plus net transfers, http://data.worldbank.org/indicator/NY.GNS.ICTR.ZS [dostęp 12.03.2016].
Google Scholar
Traavik L. E. M., Richardsen A. M. (2010), Career success for international professional women in the land of the equal? Evidence from Norway, “The International Journal of Human Resource Management”, No. 21, s. 2798–2812.
Google Scholar
Wetlesen T. S. (2010), Balancing work and childcare – the legacy of a gender equality experiment, “Community, Work & Family”, No. 13, s. 447–466.
Google Scholar
Wołoszyn J., Stawicka E., Ratajczak M. (2012), Społeczna odpowiedzialność małych i średnich przedsiębiorstw agrobiznesu z obszarów wiejskich, Wydawnictwo Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego, Warszawa.
Google Scholar
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.