Upiększanie przez wykluczanie wizerunek miasta a marginalizacja społeczna na przykładzie Letnich Igrzysk Olimpijskich
DOI:
https://doi.org/10.18778/0208-600X.90.03Słowa kluczowe:
Igrzyska Olimpijskie, wykluczenie społeczne, mega-eventy, marginalizacja, sprzątanie ulicAbstrakt
Organizacja znaczących wydarzeń sportowych i kulturalnych staje się impulsem do przyspieszenia rozwoju miast i regionów. Zmiany dotyczą różnych elementów przestrzeni miejskiej, od transportu publicznego po infrastrukturę budowlaną. W obliczu zwiększonego zainteresowania mediów, władze miast starają się kreować pozytywny wizerunek miasta jako miejsca do osiedlania się, inwestowania i odwiedzania. Wiąże się to z upiększaniem przestrzeni publicznej, w której swoje życie prowadzą również osoby z grup marginalizowanych. Bezdomni, włóczędzy, prostytutki oraz osoby uzależnione od narkotyków i alkoholu swoim wyglądem i niestandardowym zachowaniem odbiegają od projektowanego wizerunku miasta. Artykuł koncentruje się na działaniach władz i samorządów związanych z oczyszczaniem przestrzeni publicznej z grup dotkniętych wykluczeniem społecznym, które nasila się w okresie przygotowań do Letnich Igrzysk Olimpijskich. Tekst powstał w oparciu o przegląd doniesień prasowych, literatury naukowej oraz raportów organizacji zajmujących się problemem marginalizacji. Analiza zebranego materiału pozwala na dyskusję na temat podejmowanych działań, ich częstotliwości oraz sytuacji społeczno-politycznej, w której występują. Wyniki pokazują, że niezależnie od miasta, w którym odbywają się igrzyska, grupy marginalizowane doświadczają represji o podobnym charakterze, przy użyciu analogicznych narzędzi. Artykuł stanowi próbę usystematyzowania dostępnej wiedzy w kontekście historycznym i społecznym.
Bibliografia
Ahmad E., Simis M. (2017), Urban Landscape: From Urban Beautification to Sustainable Landscape Development, “WIT Transactions on Ecology and The Environment”, vol. 223, pp. 207–213. https://doi.org/10.2495/SC170181
Google Scholar
Asahi Shimbun. (2012, July 22). Homeless people told they have no place in Tokyo Olympics. “The Asahi Shimbun”. https://www.asahi.com/ajw/articles/14399513
Google Scholar
Beaty, A. (2007). Atlanta’s Olympic Legacy. Centre on Housing Rights and Evictions.
Google Scholar
Benjamin, A. (2008, September 24). Cleaned Out. “The Guardian”. https://www.theguardian.com/society/2008/sep/24/homelessness.rough.sleepers
Google Scholar
Berelson, B. (1952). Content Analysis in Communication Research. The Free Press.
Google Scholar
Bluestone, D. M. (1988). Detroit’s City Beautiful and the Problem of Commerce. “Journal of the Society of Architectural Historians”, 47(3), 245–262. https://doi.org/10.2307/990300
Google Scholar
Boardman, J., Killaspy, H., & Mezey, G. (2022). Social Exclusion: Basic Concepts. In Social Inclusion and Mental Health: Understanding Poverty, Inequality and Social Exclusion (pp. 21–34). Cambridge University Press.
Google Scholar
Booth, D., & Tatz, C. (1994). Swimming with the big boys?: the politics of Sydney’s 2000 Olympic bid. “Sporting Traditions”, 11(1), 3–23.
Google Scholar
Boyes, S. (2012, June 13). London’s “Capital clean-up”. “OpenDemocracy”. https://www.opendemocracy.net/en/opendemocracyuk/londons-capital-clean-up/
Google Scholar
Broudehoux, A. M. (2012). Civilizing Beijing: Social Beautification, Civility and Citizenship at the 2008 Olympics. In G. Hayes & J. Karamichas (Eds.), Olympic Games, Mega-Events and Civil Societies. Global Culture and Sport. Palgrave Macmillan. https://doi.org/10.1057/9780230359185_3
Google Scholar
Butler, P. (1996, August 3). Homeless, Atlanta police in uneasy truce. “The State”. https://www.newspapers.com/article/the-state-homeless-atlanta-police-in-un/126199645/
Google Scholar
Carlino, G. A., & Saiz, A. (2008). City Beautiful. “Discussion Paper”, 3778, IZA.
Google Scholar
Chandler, J. (2018, July 12). LA ‘sterilized’ its streets for the ’84 Olympics – how will it treat the homeless in 2028? “USC Bedrosian Center”. https://bedrosian.usc.edu/la-sterilized-its-streets-for-the-84-olympics-how-will-it-treat-the-homeless-in-2028/
Google Scholar
COHRE. (2007). Fair Play For Housing Rights. Centre On Housing Rights And Evictions. https://www.ruig-gian.org/ressources/Report%20Fair%20Play%20FINAL%20FINAL%20070531.pdf
Google Scholar
Corrarino, M. (2014). “Law Exclusion Zones”: Mega-Events as Sites of Procedural and Substantive Human Rights Violations. “Yale Human Rights and Development Law Journal”, 17(1), 180–204.
Google Scholar
Da Agência Brasil. (2016, February 29). Defensoria denuncia à ONU “higienização” das ruas do Rio com apreensão de adolescentes. “R7”. https://noticias.r7.com/rio-de-janeiro/defensoria-denuncia-a-onu-higienizacao-das-ruas-do-rio-com-apreensao-de-adolescentes-29022016/
Google Scholar
Daly, M. (2006). Social Exclusion as Concept and Policy Template in the European Union. “CES Working Paper”, 135.
Google Scholar
Daniel, L. (1984, July 23). Cleaning up mean streets for Olympics. “United Press International”. https://www.upi.com/Archives/1984/07/23/Cleaning-up-mean-streets-for-Olympics/9364459403200/
Google Scholar
Davis, L. K. (2011). International Events and Mass Evictions: A Longer View. “International Journal of Urban and Regional Research”, 35, 582–599. https://doi.org/10.1111/j.1468-2427.2010.00970.x
Google Scholar
Deng, Q., & Li, M. (2013). A model of event–destination image transfer. “Journal of Travel Research”, 53(1), 69–82.
Google Scholar
Espuche, A. G., Guardia, M., Monclús, F. J., & Oyón, J. L. (1991). Modernization and urban beautification: The 1888 Barcelona world’s fair. “Planning Perspectives”, 6(2), 139–159. https://doi.org/10.1080/02665439108725724
Google Scholar
Felker-Kantor, M. (2017, August 6). The 1984 Olympics fueled L.A.’s war on crime. Will the 2028 Games do the same? “The Washington Post”. https://www.washingtonpost.com/news/made-by-history/wp/2017/08/06/the-1984-olympics-fueled-l-a-s-war-on-crime-will-the-2028-games-do-the-same/
Google Scholar
Ferreira L.B., Giraldi J.d.M.E., Maheshwari V., Oliveira J.H.C.d. (2022), Impacts of host city image in the country destination branding in sport mega-event context: exploring cognitive and affective image dimensions, “International Journal of Event and Festival Management”, vol. 13(4), pp. 486–505. https://doi.org/10.1108/IJEFM-10-2021-0080
Google Scholar
Gaffney C. (2016), Gentrifications in pre-Olympic Rio de Janeiro, “Urban Geography”, vol. 37(8), pp. 1132–1153. https://doi.org/10.1080/02723638.2015.1096115
Google Scholar
Hopkins M.M. (2006), Olympic Ideal demolished: How forced evictions in China related to the 2008 Olympic Games are violating international law, “Houston Journal of International Law”, vol. 29.
Google Scholar
Iwata M. (2021), What is the Problem of Homelessness in Japan? Conceptualisation, Research, and Policy Response, “International Journal on Homelessness”, vol. 1(1), pp. 98–112. https://doi.org/10.5206/ijoh.2021.1.13629
Google Scholar
Jago L.K., Shaw R.N. (1998), Special events: A conceptual and definitional framework, “Festival Management and Event Tourism”, vol. 5, pp. 21–32. https://doi.org/10.3727/106527098792186775
Google Scholar
Kennelly J. (2015), “You’re making our city look bad”: Olympic security, neoliberal urbanization, and homeless youth, “Ethnography”, vol. 16(1), pp. 3–24.
Google Scholar
Kennelly J., Watt P. (2012), Seeing Olympic effects through the eyes of marginally housed youth: changing places and the gentrification of East London, “Visual Studies”, vol. 27(2), pp. 151–160. https://doi.org/10.1080/1472586X.2012.677496
Google Scholar
Kiddle T. (2010), South Africa’s World Cup poverty pretence, “The Pavement”. https://www.thepavement.org.uk/stories/998
Google Scholar
Kinsman G., Gentile P. (2009, October 29), Resisting the Olympic cleanup, “Xtra Magazine”. https://xtramagazine.com/power/resisting-the-olympic-cleanup-11453
Google Scholar
Knott B., Fyall A., Jones I. (2015), The nation branding opportunities provided by a sport mega-event: South Africa and the 2010 FIFA World Cup, “Journal of Destination Marketing & Management”, vol. 4, pp. 46–56.
Google Scholar
Król K. (2018), Charakterystyka wybranych kategorii “ludzi ulicy” w Polsce i kierunki podejmowanych wobec nich działań pomocowych, “Konińskie Studia Społeczno-Ekonomiczne”, vol. 4(1), pp. 79–98. https://doi.org/10.30438/ksse.2018.4.1.7
Google Scholar
Lenartowicz M., Mosz J. (2018), Stadiony i widowiska. Społeczne przestrzenie sportu, Wydawnictwo Naukowe Scholar.
Google Scholar
Lenskyj H.J. (2000), Inside the Olympic Industry. Power, Politics, and Activism, Sunny Press.
Google Scholar
Liu H., Xu R., Zhu T. (2023), The Current Situation and Measures of Enning Road Old City Renovation in Guangzhou City, “Communications in Humanities Research”, vol. 8(1), pp. 54–62. https://doi.org/10.54254/2753-7064/8/20230969
Google Scholar
MacWilliams B. (1997, September 6), The Other Side Of the City’s Party, “The Moscow Times”. https://www.themoscowtimes.com/archive/the-other-side-of-the-citys-party
Google Scholar
Manczak I. (2012), Wizerunek miasta turystycznego oraz jego wymiar marketingowy, “Studia Ekonomiczne i Regionalne”, vol. 5(1), pp. 105–112.
Google Scholar
Marshall G. (2005), Słownik socjologii i nauk społecznych, Wydawnictwo Naukowe PWN.
Google Scholar
Męcfal E. (2019), Prasa lokalna w relacjach z kluczowymi aktorami społecznymi, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
Google Scholar
Miller D. (2012), Historia igrzysk olimpijskich i MKOl. Od Aten do Londynu 1894–2012, Dom Wydawniczy REBIS.
Google Scholar
Mills B.M., Rosentraub M.S. (2013), Hosting mega-events: A guide to the evaluation of development effects in integrated metropolitan regions, “Tourism Management”, vol. 34, pp. 238–246. https://doi.org/10.1016/j.tourman.2012.03.011
Google Scholar
Monbiot G. (2007, June 12), Someone Else’s Legacy, “The Guardian”. https://www.monbiot.com/2007/06/12/someone-elses-legacy/
Google Scholar
Moulaert F., Demuynck H., Nussbaumer J. (2004), Urban renaissance: from physical beautification to social empowerment. Lessons from Bruges – Cultural Capital of Europe 2002, “City”, vol. 8(2), pp. 229–235. https://doi.org/10.1080/1360481042000242175
Google Scholar
Müller M. (2015), What makes an event a mega-event? Definitions and sizes, “Leisure Studies”, vol. 34(6), pp. 627–642. https://doi.org/10.1080/02614367.2014.993333
Google Scholar
Niemczyk A. (2018), Wizerunek miasta w ocenie mieszkańców i jego determinanty, “Marketing i Zarządzanie”, vol. 2(52), pp. 115–127. https://doi.org/10.18276/miz.2018.52-11
Google Scholar
Olszewski-Strzyżowski D.J. (2018), Sport a poczucie przynależności społecznej osób wykluczonych – bezrobotnych, Wydawnictwo Uczelniane Akademii Wychowania Fizycznego i Sportu w Gdańsku.
Google Scholar
Pääkkönen L., Marjomaa U. (2022), The 1952 Summer Olympics in Helsinki. https://historia.hel.fi/en/kaannekohdat/toinen-maailmansota-ja-jalleenrakennuskausi/the-1952-summer-olympics-in-helsinki
Google Scholar
Pike S., Ryan C. (2004), Destination positioning analysis through a comparison of cognitive, affective, and conative perceptions, “Journal of Travel Research”, vol. 42, pp. 333–342.
Google Scholar
Rasnayake S. (2019), The Discourse of ‘Slum-Free’ City: A Critical Review of the Project of City Beautification in Colombo, Sri Lanka, “Sri Lanka Journal of Sociology”, vol. 1, pp. 87–120.
Google Scholar
Richardson J.E. (2017), Analysing newspapers: An approach from critical discourse analysis, Bloomsbury Publishing.
Google Scholar
Roche M. (1994), Mega-events and urban policy, “Annals of Tourism Research”, vol. 21, pp. 1–19. https://doi.org/10.1016/0160-7383(94)90002-7
Google Scholar
Silver H. (1995), Reconceptualizing social disadvantage: Three paradigms of social exclusion, [in:] Rogers G., Gore Ch., Figueiredo J.B. (eds.), Social exclusion: Retoric reality responses, pp. 57–80, International Institute for Labour Studies, International Labour Organization.
Google Scholar
Smith H. (2004, August 11), Beggars and drug addicts disappear in Athens ‘clean-up’ before games, “The Guardian”. https://www.theguardian.com/world/2004/aug/11/athensolympics2004.sport
Google Scholar
Stewart W. (2018), World Cup 2018: Thousands of homeless people ‘beaten out of host cities and taken to ex-military bases’, “The Mirror”. https://www.mirror.co.uk/news/world-news/world-cup-2018-thousands-homeless-12665712
Google Scholar
Szopa B., Szopa A. (2011), Wykluczenie finansowe a wykluczenie społeczne, „Zeszyty Naukowe Polskiego Towarzystwa Ekonomicznego”, vol. 11, pp. 13–27.
Google Scholar
Szromnik A. (2008), Marketing terytorialny, Wolters Kluwer.
Google Scholar
Sztumski J. (2012), Margines społeczny w świetle socjologii, „Studia Politicae Universitatis Silesiensis”, vol. 9, pp. 51–56.
Google Scholar
Tartari M., Pedrini S., Sacco P.L. (2022), Urban ‘beautification’ and its discontents: the erosion of urban commons in Milan, “European Planning Studies”, vol. 30(4), pp. 643–662. https://doi.org/10.1080/09654313.2021.1990215
Google Scholar
Tetrault-Farber G. (2013, November 28), A Tale of Two Olympic Cities: Moscow 1980 and Sochi 2014, “The Moscow Times”. https://www.themoscowtimes.com/2013/11/28/a-tale-of-two-olympic-cities-moscow-1980-and-sochi-2014-a30036
Google Scholar
Tomizawa R. (2020), How the 1964 Tokyo Olympics Restored the Reputation of the Defeated Enemy, “The Olympians”. https://theolympians.co/2020/10/22/how-the-1964-tokyo-olympics-restored-the-reputation-of-the-defeated-enemy/
Google Scholar
Traiou E. (2016), Athens 1896, The First Host City, “Greece Is”. https://www.greece-is.com/athens-1896-first-host-city/
Google Scholar
Wacquant L. (2008), Urban Outcasts: A Comparative Sociology of Advanced Marginality, Polity Press.
Google Scholar
Watt P. (2013), “It’s not for us”, “City”, vol. 17(1), pp. 99–118. https://doi.org/10.1080/13604813.2012.754190
Google Scholar
Watts J. (2008, January 23), Beijing announces pre-Olympic social clean up, “The Guardian”. https://www.theguardian.com/world/2008/jan/23/china.jonathanwatts
Google Scholar
Will W. (2018, June 8), World Cup 2018: Thousands of homeless people ‘beaten out of host cities and taken to ex-military bases’. “The Mirror”. https://www.mirror.co.uk/news/world-news/world-cup-2018-thousands-homeless-12665712
Google Scholar
Zawada D. (2013), Miasto jako produkt skumulowany, “Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu”, vol. 320, pp. 216–225.
Google Scholar
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Funding data
-
Ministerstwo Edukacji i Nauki
Grant numbers University Research Project No. 6