Upiększanie przez wykluczanie wizerunek miasta a marginalizacja społeczna na przykładzie Letnich Igrzysk Olimpijskich

Autor

DOI:

https://doi.org/10.18778/0208-600X.90.03

Słowa kluczowe:

Igrzyska Olimpijskie, wykluczenie społeczne, mega-eventy, marginalizacja, sprzątanie ulic

Abstrakt

Organizacja znaczących wydarzeń sportowych i kulturalnych staje się impulsem do przyspieszenia rozwoju miast i regionów. Zmiany dotyczą różnych elementów przestrzeni miejskiej, od transportu publicznego po infrastrukturę budowlaną. W obliczu zwiększonego zainteresowania mediów, władze miast starają się kreować pozytywny wizerunek miasta jako miejsca do osiedlania się, inwestowania i odwiedzania. Wiąże się to z upiększaniem przestrzeni publicznej, w której swoje życie prowadzą również osoby z grup marginalizowanych. Bezdomni, włóczędzy, prostytutki oraz osoby uzależnione od narkotyków i alkoholu swoim wyglądem i niestandardowym zachowaniem odbiegają od projektowanego wizerunku miasta. Artykuł koncentruje się na działaniach władz i samorządów związanych z oczyszczaniem przestrzeni publicznej z grup dotkniętych wykluczeniem społecznym, które nasila się w okresie przygotowań do Letnich Igrzysk Olimpijskich. Tekst powstał w oparciu o przegląd doniesień prasowych, literatury naukowej oraz raportów organizacji zajmujących się problemem marginalizacji. Analiza zebranego materiału pozwala na dyskusję na temat podejmowanych działań, ich częstotliwości oraz sytuacji społeczno-politycznej, w której występują. Wyniki pokazują, że niezależnie od miasta, w którym odbywają się igrzyska, grupy marginalizowane doświadczają represji o podobnym charakterze, przy użyciu analogicznych narzędzi. Artykuł stanowi próbę usystematyzowania dostępnej wiedzy w kontekście historycznym i społecznym.

Bibliografia

Ahmad E., Simis M. (2017), Urban Landscape: From Urban Beautification to Sustainable Landscape Development, “WIT Transactions on Ecology and The Environment”, vol. 223, pp. 207–213. https://doi.org/10.2495/SC170181
Google Scholar

Asahi Shimbun. (2012, July 22). Homeless people told they have no place in Tokyo Olympics. “The Asahi Shimbun”. https://www.asahi.com/ajw/articles/14399513
Google Scholar

Beaty, A. (2007). Atlanta’s Olympic Legacy. Centre on Housing Rights and Evictions.
Google Scholar

Benjamin, A. (2008, September 24). Cleaned Out. “The Guardian”. https://www.theguardian.com/society/2008/sep/24/homelessness.rough.sleepers
Google Scholar

Berelson, B. (1952). Content Analysis in Communication Research. The Free Press.
Google Scholar

Bluestone, D. M. (1988). Detroit’s City Beautiful and the Problem of Commerce. “Journal of the Society of Architectural Historians”, 47(3), 245–262. https://doi.org/10.2307/990300
Google Scholar

Boardman, J., Killaspy, H., & Mezey, G. (2022). Social Exclusion: Basic Concepts. In Social Inclusion and Mental Health: Understanding Poverty, Inequality and Social Exclusion (pp. 21–34). Cambridge University Press.
Google Scholar

Booth, D., & Tatz, C. (1994). Swimming with the big boys?: the politics of Sydney’s 2000 Olympic bid. “Sporting Traditions”, 11(1), 3–23.
Google Scholar

Boyes, S. (2012, June 13). London’s “Capital clean-up”. “OpenDemocracy”. https://www.opendemocracy.net/en/opendemocracyuk/londons-capital-clean-up/
Google Scholar

Broudehoux, A. M. (2012). Civilizing Beijing: Social Beautification, Civility and Citizenship at the 2008 Olympics. In G. Hayes & J. Karamichas (Eds.), Olympic Games, Mega-Events and Civil Societies. Global Culture and Sport. Palgrave Macmillan. https://doi.org/10.1057/9780230359185_3
Google Scholar

Butler, P. (1996, August 3). Homeless, Atlanta police in uneasy truce. “The State”. https://www.newspapers.com/article/the-state-homeless-atlanta-police-in-un/126199645/
Google Scholar

Carlino, G. A., & Saiz, A. (2008). City Beautiful. “Discussion Paper”, 3778, IZA.
Google Scholar

Chandler, J. (2018, July 12). LA ‘sterilized’ its streets for the ’84 Olympics – how will it treat the homeless in 2028? “USC Bedrosian Center”. https://bedrosian.usc.edu/la-sterilized-its-streets-for-the-84-olympics-how-will-it-treat-the-homeless-in-2028/
Google Scholar

COHRE. (2007). Fair Play For Housing Rights. Centre On Housing Rights And Evictions. https://www.ruig-gian.org/ressources/Report%20Fair%20Play%20FINAL%20FINAL%20070531.pdf
Google Scholar

Corrarino, M. (2014). “Law Exclusion Zones”: Mega-Events as Sites of Procedural and Substantive Human Rights Violations. “Yale Human Rights and Development Law Journal”, 17(1), 180–204.
Google Scholar

Da Agência Brasil. (2016, February 29). Defensoria denuncia à ONU “higienização” das ruas do Rio com apreensão de adolescentes. “R7”. https://noticias.r7.com/rio-de-janeiro/defensoria-denuncia-a-onu-higienizacao-das-ruas-do-rio-com-apreensao-de-adolescentes-29022016/
Google Scholar

Daly, M. (2006). Social Exclusion as Concept and Policy Template in the European Union. “CES Working Paper”, 135.
Google Scholar

Daniel, L. (1984, July 23). Cleaning up mean streets for Olympics. “United Press International”. https://www.upi.com/Archives/1984/07/23/Cleaning-up-mean-streets-for-Olympics/9364459403200/
Google Scholar

Davis, L. K. (2011). International Events and Mass Evictions: A Longer View. “International Journal of Urban and Regional Research”, 35, 582–599. https://doi.org/10.1111/j.1468-2427.2010.00970.x
Google Scholar

Deng, Q., & Li, M. (2013). A model of event–destination image transfer. “Journal of Travel Research”, 53(1), 69–82.
Google Scholar

Espuche, A. G., Guardia, M., Monclús, F. J., & Oyón, J. L. (1991). Modernization and urban beautification: The 1888 Barcelona world’s fair. “Planning Perspectives”, 6(2), 139–159. https://doi.org/10.1080/02665439108725724
Google Scholar

Felker-Kantor, M. (2017, August 6). The 1984 Olympics fueled L.A.’s war on crime. Will the 2028 Games do the same? “The Washington Post”. https://www.washingtonpost.com/news/made-by-history/wp/2017/08/06/the-1984-olympics-fueled-l-a-s-war-on-crime-will-the-2028-games-do-the-same/
Google Scholar

Ferreira L.B., Giraldi J.d.M.E., Maheshwari V., Oliveira J.H.C.d. (2022), Impacts of host city image in the country destination branding in sport mega-event context: exploring cognitive and affective image dimensions, “International Journal of Event and Festival Management”, vol. 13(4), pp. 486–505. https://doi.org/10.1108/IJEFM-10-2021-0080
Google Scholar

Gaffney C. (2016), Gentrifications in pre-Olympic Rio de Janeiro, “Urban Geography”, vol. 37(8), pp. 1132–1153. https://doi.org/10.1080/02723638.2015.1096115
Google Scholar

Hopkins M.M. (2006), Olympic Ideal demolished: How forced evictions in China related to the 2008 Olympic Games are violating international law, “Houston Journal of International Law”, vol. 29.
Google Scholar

Iwata M. (2021), What is the Problem of Homelessness in Japan? Conceptualisation, Research, and Policy Response, “International Journal on Homelessness”, vol. 1(1), pp. 98–112. https://doi.org/10.5206/ijoh.2021.1.13629
Google Scholar

Jago L.K., Shaw R.N. (1998), Special events: A conceptual and definitional framework, “Festival Management and Event Tourism”, vol. 5, pp. 21–32. https://doi.org/10.3727/106527098792186775
Google Scholar

Kennelly J. (2015), “You’re making our city look bad”: Olympic security, neoliberal urbanization, and homeless youth, “Ethnography”, vol. 16(1), pp. 3–24.
Google Scholar

Kennelly J., Watt P. (2012), Seeing Olympic effects through the eyes of marginally housed youth: changing places and the gentrification of East London, “Visual Studies”, vol. 27(2), pp. 151–160. https://doi.org/10.1080/1472586X.2012.677496
Google Scholar

Kiddle T. (2010), South Africa’s World Cup poverty pretence, “The Pavement”. https://www.thepavement.org.uk/stories/998
Google Scholar

Kinsman G., Gentile P. (2009, October 29), Resisting the Olympic cleanup, “Xtra Magazine”. https://xtramagazine.com/power/resisting-the-olympic-cleanup-11453
Google Scholar

Knott B., Fyall A., Jones I. (2015), The nation branding opportunities provided by a sport mega-event: South Africa and the 2010 FIFA World Cup, “Journal of Destination Marketing & Management”, vol. 4, pp. 46–56.
Google Scholar

Król K. (2018), Charakterystyka wybranych kategorii “ludzi ulicy” w Polsce i kierunki podejmowanych wobec nich działań pomocowych, “Konińskie Studia Społeczno-Ekonomiczne”, vol. 4(1), pp. 79–98. https://doi.org/10.30438/ksse.2018.4.1.7
Google Scholar

Lenartowicz M., Mosz J. (2018), Stadiony i widowiska. Społeczne przestrzenie sportu, Wydawnictwo Naukowe Scholar.
Google Scholar

Lenskyj H.J. (2000), Inside the Olympic Industry. Power, Politics, and Activism, Sunny Press.
Google Scholar

Liu H., Xu R., Zhu T. (2023), The Current Situation and Measures of Enning Road Old City Renovation in Guangzhou City, “Communications in Humanities Research”, vol. 8(1), pp. 54–62. https://doi.org/10.54254/2753-7064/8/20230969
Google Scholar

MacWilliams B. (1997, September 6), The Other Side Of the City’s Party, “The Moscow Times”. https://www.themoscowtimes.com/archive/the-other-side-of-the-citys-party
Google Scholar

Manczak I. (2012), Wizerunek miasta turystycznego oraz jego wymiar marketingowy, “Studia Ekonomiczne i Regionalne”, vol. 5(1), pp. 105–112.
Google Scholar

Marshall G. (2005), Słownik socjologii i nauk społecznych, Wydawnictwo Naukowe PWN.
Google Scholar

Męcfal E. (2019), Prasa lokalna w relacjach z kluczowymi aktorami społecznymi, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
Google Scholar

Miller D. (2012), Historia igrzysk olimpijskich i MKOl. Od Aten do Londynu 1894–2012, Dom Wydawniczy REBIS.
Google Scholar

Mills B.M., Rosentraub M.S. (2013), Hosting mega-events: A guide to the evaluation of development effects in integrated metropolitan regions, “Tourism Management”, vol. 34, pp. 238–246. https://doi.org/10.1016/j.tourman.2012.03.011
Google Scholar

Monbiot G. (2007, June 12), Someone Else’s Legacy, “The Guardian”. https://www.monbiot.com/2007/06/12/someone-elses-legacy/
Google Scholar

Moulaert F., Demuynck H., Nussbaumer J. (2004), Urban renaissance: from physical beautification to social empowerment. Lessons from Bruges – Cultural Capital of Europe 2002, “City”, vol. 8(2), pp. 229–235. https://doi.org/10.1080/1360481042000242175
Google Scholar

Müller M. (2015), What makes an event a mega-event? Definitions and sizes, “Leisure Studies”, vol. 34(6), pp. 627–642. https://doi.org/10.1080/02614367.2014.993333
Google Scholar

Niemczyk A. (2018), Wizerunek miasta w ocenie mieszkańców i jego determinanty, “Marketing i Zarządzanie”, vol. 2(52), pp. 115–127. https://doi.org/10.18276/miz.2018.52-11
Google Scholar

Olszewski-Strzyżowski D.J. (2018), Sport a poczucie przynależności społecznej osób wykluczonych – bezrobotnych, Wydawnictwo Uczelniane Akademii Wychowania Fizycznego i Sportu w Gdańsku.
Google Scholar

Pääkkönen L., Marjomaa U. (2022), The 1952 Summer Olympics in Helsinki. https://historia.hel.fi/en/kaannekohdat/toinen-maailmansota-ja-jalleenrakennuskausi/the-1952-summer-olympics-in-helsinki
Google Scholar

Pike S., Ryan C. (2004), Destination positioning analysis through a comparison of cognitive, affective, and conative perceptions, “Journal of Travel Research”, vol. 42, pp. 333–342.
Google Scholar

Rasnayake S. (2019), The Discourse of ‘Slum-Free’ City: A Critical Review of the Project of City Beautification in Colombo, Sri Lanka, “Sri Lanka Journal of Sociology”, vol. 1, pp. 87–120.
Google Scholar

Richardson J.E. (2017), Analysing newspapers: An approach from critical discourse analysis, Bloomsbury Publishing.
Google Scholar

Roche M. (1994), Mega-events and urban policy, “Annals of Tourism Research”, vol. 21, pp. 1–19. https://doi.org/10.1016/0160-7383(94)90002-7
Google Scholar

Silver H. (1995), Reconceptualizing social disadvantage: Three paradigms of social exclusion, [in:] Rogers G., Gore Ch., Figueiredo J.B. (eds.), Social exclusion: Retoric reality responses, pp. 57–80, International Institute for Labour Studies, International Labour Organization.
Google Scholar

Smith H. (2004, August 11), Beggars and drug addicts disappear in Athens ‘clean-up’ before games, “The Guardian”. https://www.theguardian.com/world/2004/aug/11/athensolympics2004.sport
Google Scholar

Stewart W. (2018), World Cup 2018: Thousands of homeless people ‘beaten out of host cities and taken to ex-military bases’, “The Mirror”. https://www.mirror.co.uk/news/world-news/world-cup-2018-thousands-homeless-12665712
Google Scholar

Szopa B., Szopa A. (2011), Wykluczenie finansowe a wykluczenie społeczne, „Zeszyty Naukowe Polskiego Towarzystwa Ekonomicznego”, vol. 11, pp. 13–27.
Google Scholar

Szromnik A. (2008), Marketing terytorialny, Wolters Kluwer.
Google Scholar

Sztumski J. (2012), Margines społeczny w świetle socjologii, „Studia Politicae Universitatis Silesiensis”, vol. 9, pp. 51–56.
Google Scholar

Tartari M., Pedrini S., Sacco P.L. (2022), Urban ‘beautification’ and its discontents: the erosion of urban commons in Milan, “European Planning Studies”, vol. 30(4), pp. 643–662. https://doi.org/10.1080/09654313.2021.1990215
Google Scholar

Tetrault-Farber G. (2013, November 28), A Tale of Two Olympic Cities: Moscow 1980 and Sochi 2014, “The Moscow Times”. https://www.themoscowtimes.com/2013/11/28/a-tale-of-two-olympic-cities-moscow-1980-and-sochi-2014-a30036
Google Scholar

Tomizawa R. (2020), How the 1964 Tokyo Olympics Restored the Reputation of the Defeated Enemy, “The Olympians”. https://theolympians.co/2020/10/22/how-the-1964-tokyo-olympics-restored-the-reputation-of-the-defeated-enemy/
Google Scholar

Traiou E. (2016), Athens 1896, The First Host City, “Greece Is”. https://www.greece-is.com/athens-1896-first-host-city/
Google Scholar

Wacquant L. (2008), Urban Outcasts: A Comparative Sociology of Advanced Marginality, Polity Press.
Google Scholar

Watt P. (2013), “It’s not for us”, “City”, vol. 17(1), pp. 99–118. https://doi.org/10.1080/13604813.2012.754190
Google Scholar

Watts J. (2008, January 23), Beijing announces pre-Olympic social clean up, “The Guardian”. https://www.theguardian.com/world/2008/jan/23/china.jonathanwatts
Google Scholar

Will W. (2018, June 8), World Cup 2018: Thousands of homeless people ‘beaten out of host cities and taken to ex-military bases’. “The Mirror”. https://www.mirror.co.uk/news/world-news/world-cup-2018-thousands-homeless-12665712
Google Scholar

Zawada D. (2013), Miasto jako produkt skumulowany, “Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu”, vol. 320, pp. 216–225.
Google Scholar

Opublikowane

26-09-2024

Jak cytować

Omorczyk, A. (2024). Upiększanie przez wykluczanie wizerunek miasta a marginalizacja społeczna na przykładzie Letnich Igrzysk Olimpijskich. Acta Universitatis Lodziensis. Folia Sociologica, (90), 37–54. https://doi.org/10.18778/0208-600X.90.03

Funding data