Dieta jako wyzwanie i strategia: o zjawisku racjonalizacji diety w codziennym życiu

Autor

DOI:

https://doi.org/10.18778/0208-600X.89.04

Słowa kluczowe:

odżywianie, katering dietetyczny, Polska, dieta, racjonalizacja

Abstrakt

W artykule opisano usługę kateringu dietetycznego polegającą na dostarczaniu klientom gotowych posiłków do domu lub pracy w wybranym okresie jako przykład racjonalizacji i profesjonalizacji diety. Artykuł bazuje na wynikach badań własnych, wywiadów przeprowadzonych z 15 użytkownikami kateringu dietetycznego z Polski, w latach 2021–2023. Celem wywiadów była próba uzyskania odpowiedzi na pytanie, jakie korzyści daje badanym korzystanie z kateringu dietetyczego w codziennym życiu. Jak pokazują wyniki analiz, badani starają się sprostać zasadom prowadzenia zdrowego stylu życia, co nie zawsze im się udaje. Powierzenie przygotowywania posiłków w ręce wyspecjalizowanych firm pozwala im zaoszczędzić czas i otrzymywać odpowiednio zbilansowane posiłki, w wybranych porach dostosowanych do ich rytmu dnia. Mamy tu do czynienia z kompromisem pomiędzy realizacją norm dotyczących zdrowego odżywiania a norm społecznych odnoszących się do spożywania posiłków, zarówno jeśli chodzi o pory posiłków, ich liczbę w ciągu dnia, jak i to, co rozumie się jako „porządny obiad”.

Bibliografia

Aries P., Duby G. (eds.) (2000), Historia życia prywatnego, vol. 5: Od I wojny światowej do naszych czasów, Wydawnictwo Ossollineum.
Google Scholar

Biedrzycka K. (2015), Porównanie zaleceń żywieniowych z popularnymi dietami oraz skutki ich stosowania, [in:] Wolska-Adamczyk A. (ed)., Znaczenie racjonalnego żywienia w edukacji zdrowotnej, WSIiZ, Warszawa.
Google Scholar

Bourdieu P. (2023), Dystynkcja. Społeczna krytyka władzy sądzenia, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa.
Google Scholar

Crowther G. (2013), Eating Culture: An Anthropological Guide to Food, University of Toronto Press.
Google Scholar

Domański H., Karpiński Z., Przybysz D., Straczuk J. (2015), Wzory jedzenia a struktura społeczna, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa.
Google Scholar

Fischler C. (1988). Food, self and identity, “Social Science Information”, vol. 7(2), pp. 275–292. https://doi.org/10.1177/053901888027002005
Google Scholar

Foucault M. (1991), Discipline and Punish: The Birth of the Prison, Penguin Books.
Google Scholar

Glinka B., Czakon W. (2021), Podstawy badań jakościowych, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa.
Google Scholar

Higman B.W. (2012), Historia żywności: jak żywność zmieniała świat, Wydawnictwo Aletheia, Warszawa.
Google Scholar

Kalberg S. (1980), Max Weber’s Types of Rationality: Cornerstones for the Analysis of Rationalization Processes in History, “The American Journal of Sociology”, vol. 85(5), pp. 1145–1179.
Google Scholar

Kuryłowicz K. (2022), Pojęcie racjonalności i racjonalizacja prawa w pracach Maxa Webera, “Archiwum filozofii prawa i filozofii społecznej”, vol. 2021(3), pp. 82–93.
Google Scholar

Miles M.B., Huberman A.M. (2000), Analiza danych jakościowych, Wydawnictwo Trans Humana, Białystok.
Google Scholar

Poulain J.-P. (2017), The Sociology of Food: Eating and the Place of Food in Society, Bloomsbury (ebook)
Google Scholar

Pyrzyńska E. (2018), Zachowania konsumenta na ryku usług cateringowych na przykładzie cateringu dietetycznego, “Ekonomiczne problemy turystyki”, vol. 2(42), pp. 265–271. https://wnus.usz.edu.pl/ept, https://doi.org/10.18276/ept.2018.2.42-25
Google Scholar

Schilling Ch. (2005), The Body in Culture, Technology and Society, Sage Publications, Thousand Oaks, London,.
Google Scholar

Straczuk J. (2016), Modernizacja wzorów żywienia w PRL wobec wiedzy potocznej i codziennych praktyk, [in:] Kurczewska J. (ed.), Przemiany kulturowe we współczesnej Polsce, Wydawnictwo IFiS PAN, Warszawa, pp. 200–211.
Google Scholar

Turner B.S. (1982), The Government of the Body: Medical Regimens and the Rationalization of Diet, “The British Journal of Sociology”, vol. 33(2), pp. 254–269.
Google Scholar

Turner B.S. (1994), Regulating Bodies: Essays in Medical Sociology, Routlegde, London and New York.
Google Scholar

Vigarello G. (2012), Historia otyłości, Wydawnictwo Aletheia, Warszawa.
Google Scholar

Weber M. (2010), Protestant Etic and The Spirit of Capitalism, Martino Fine Books.
Google Scholar

Zborowski M., Mikulec A. (2022), Dietary Catering: The Perfect Solution for Rational Food Management in Households, “Sustainability”, vol. 2022(14), 9174. https://doi.org/10.3390/su14159174
Google Scholar

Bankier.pl, Polak „na pudełkach”: krajowy rynek kateringu dietetycznego wart ok. 2 mld złotych i ciągle rośnie, https://www.bankier.pl/wiadomosc/Polak-na-pudelkach-Krajowy-rynek-cateringu-dietetycznego-wart-ok-2-mld-zl-i-ciagle-rosnie-8441892.html [accessed: 22.02.2024]
Google Scholar

Dieta Pirata https://dietapirata.com.pl/zestawy/ [accessed: 2.11.2023]
Google Scholar

Fitpapu https://www.fitpapu.com/jak-to-dziala/zdrowy-styl/ [accessed: 2.11.2023]
Google Scholar

MójKatering.pl https://mojcatering.com.pl/dieta/zestaw-sport/ [accessed: 2.11.2023]
Google Scholar

Opublikowane

30-06-2024 — zaktualizowane 16-09-2024

Wersje

Jak cytować

Maj, A. (2024). Dieta jako wyzwanie i strategia: o zjawisku racjonalizacji diety w codziennym życiu. Acta Universitatis Lodziensis. Folia Sociologica, (89), 57–70. https://doi.org/10.18778/0208-600X.89.04 (Original work published 30 czerwiec 2024)