Benefits of implementing the 15-minute city concept in stimulating the potential of social urban resurgence

Agnieszka Michalska-Żyła

doi:10.18778/0208-600X.87.04

Autor

Agnieszka Michalska-Żyła University of Lodz, Faculty of Economics and Sociology, Institute of Sociology, Department of Rural and Urban Sociology

DOI:

https://doi.org/10.18778/0208-600X.87.04

Słowa kluczowe:

koncepcja miasta 15-minutowego, społeczny potencjał, odrodzenie miast

Abstrakt

Prezentowana w artykule problematyka stanowi propozycję przyjrzenia się określonej wizji organizacji społeczno-przestrzennej miasta, jaką jest koncepcja miasta 15-minutowego. W proponowanym ujęciu koncepcja ta może stać się źródłem inspiracji dla rozwoju miast, a także czynnikiem stymulującym społeczny potencjał odradzenia miast po kryzysie. W sferze teoretycznej podstawą rozważań przedstawionych w niniejszym tekście jest perspektywa społeczno-przestrzenna, zgodnie z którą miasto postrzegane jest jako struktura społeczno-przestrzenna, która reprodukowana jest poprzez codzienne praktyki społeczne, odzwierciedlające zarówno zinstytucjonalizowane wzorce, jak i materialną organizację przestrzeni. Niniejszy tekst stanowi wkład w dyskusję na temat potencjalnych korzyści płynących z zastosowania koncepcji 15-minutowego miasta dla rozwoju i odrodzenia miast zgodnie z ideą miast przyjaznych do życia, zapewniających wysoką jakość życia ich mieszkańcom.

Bibliografia

Allam Z., Moreno C., Chabaud D., Pratlong F. (2020), Proximity-Based Planning and the “15-Minute City”: A Sustainable Model for the City of the Future. In The Palgrave Handbook of Global Sustainability, Springer International Publishing, Cham, Switzerland, pp. 1–20. https://doi.org/10.1007/978-3-030-38948-2_178-1
Google Scholar

Bartkowski J. (2007), Kapitał społeczny i jego oddziaływanie na rozwój w ujęciu socjologicznym, [in:] M. Herbst (ed.), Kapitał ludzki i kapitał społeczny a rozwój regionalny, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa, pp. 54–97.
Google Scholar

Bierwiaczonek K. (2016), Społeczne znaczenie miejskich przestrzeni publicznych, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice.
Google Scholar

Bierwiaczonek K. (2021), Człowiek w przestrzeni publicznej miasta: społeczne znaczenia i zjawiska zagrażające przestrzeni publicznej, “Rozwój Regionalny i Polityka Regionalna”, no. 56, pp. 45–60. https://doi.org/10.14746/rrpr.2021.56s.05
Google Scholar

Biłozor A., Cieślak I. (2021), Review of Experience in Recent Studies on the Dynamics of Land Urbanization, “Land”, vol. 10(11), 1117. https://doi.org/10.3390/land10111117
Google Scholar

Bloom D., Canning D. (2003), Health as Human Capital and Its Impact an Economic Performance, “The Geneva Paperson Risk and Insurance”, vol. 28, no. 2, April, pp. 311–312.
Google Scholar

Bramley G., Power S. (2009), Urban Form and Social Sustainability: The Role of Density and Housing Type. Environment and Planning B, “Planning and Design”, vol. 36(1), pp. 30–48. https://doi.org/10.1068/b33129
Google Scholar

Ciastoń-Ciulkin A. (2016), Nowa kultura mobilności – istota i ujęcie definicyjne, “Transport Miejski i Regionalny”, no. 1.
Google Scholar

De Jong M., Joss S., Schraven D., Zhan C., Weijnen M. (2015), Sustainable–Smart–Resilient–Low Carbon–Eco–Knowledge Cities; Making sense of a multitude of concepts promoting sustainable urbanization, “Journal of Cleaner Production”, vol. 109, pp. 25–38, https://doi.org/10.1016/j.jclepro.2015.02.004
Google Scholar

Domański B. (2009), Rewitalizacja terenów poprzemysłowych, [w:] W. Jarczewski (ed.), Przestrzenne aspekty rewitalizacji – śródmieścia, blokowiska, tereny poprzemysłowe, pokolejowe i powojskowe, Instytut Rozwoju Miast, Kraków.
Google Scholar

Fainstein S.S. (2010), The Just City, Cornell University Press, Ithaca NY.
Google Scholar

Fernández Agueda B. (2014), Urban Restructuring in Former Industrial Cities, “Urban Planning Strategies. Territoire en movement”, vol. 23–24, pp. 3–14. https://doi.org/10.4000/tem.2527
Google Scholar

Florida R. (2017), The New Urban Crisis, Basic Books, New York.
Google Scholar

Gądecki J., Kubicki P. (2014), Polityki miejskie, “Politeja. Pismo wydziału Studiów Międzynarodowych i Politycznych UJ”, no. 27. https://doi.org/10.12797/Politeja.11.2014.27.07
Google Scholar

Gehl J. (2009), Życie między budynkami, Wydawnictwo RAM, Kraków.
Google Scholar

Gehl J. (2014), Miasta dla ludzi, Wydawnictwo RAM, Kraków.
Google Scholar

Giddens A. (2003), Stanowienie społeczeństwa. Zarys teorii strukturacji, Wydawnictwo Zysk i S-ka, Poznań.
Google Scholar

Good Growth for Cities. Taking Action on Levelling up (2022), PWC, https://www.pwc.co.uk/government-public-sector/good-growth/assets/pdf/good-growth-2022.pdf.
Google Scholar

Gottdiener M. (2010), The Social Production of Urban Space, University of Texas Press.
Google Scholar

Graham W. (2016), Miasta wyśnione, Karakter, Kraków.
Google Scholar

Harvey D. (2012), Bunt miast. Prawo do miasta i miejska rewolucja, Fundacja Bęc Zmiana, Warszawa.
Google Scholar

Jacobs J. (2014), Śmierć i życie wielkich miast Ameryki, Fundacja Centrum Architektury, Warszawa.
Google Scholar

Jadach-Sepioło A. (2018), Rafy procesu rewitalizacji – teoria i polskie doświadczenia, “Gospodarka w Praktyce i Teorii”, vol. 49(4), pp. 23–39. https://doi.org/10.18778/1429-3730.49.02
Google Scholar

Karwińska A. (2015), Rola miast w procesach przemian społecznych w Polsce, [in:] M. Malikowski, M. Palak, J. Halik (eds.), Społeczne i ekonomiczne aspekty urbanizacji i metropolizacji, Uniwersytet Rzeszowski, Rzeszów.
Google Scholar

Klekotko M. (2012), Rozwój po śląsku: Procesy kapitalizacji kultury w społeczności górniczej, Wdawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków.
Google Scholar

Kubicki P. (2021), Odporność miast i nowe polityki miejskie, “Politeja”, vol. 18(5/74), pp. 225–239. https://doi.org/10.12797/Politeja.18.2021.74.14
Google Scholar

Lefebvre H. (2003), The Urban Revolution, University of Minnesota Press, Minneapolis, MN.
Google Scholar

Maciejewska A., Turek A. (2012), Rewitalizacja obszarów zurbanizowanych i poprzemysłowych jako kierunek zrównoważonego rozwoju miast, “Studia KPZK PAN”, vol. 142, pp. 465–476.
Google Scholar

Majer A. (1997), Duże miasta Ameryki. “Kryzys” i polityka odnowy, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź.
Google Scholar

Majer A. (2011), Odrodzenie miejskie, “Przegląd Socjologiczny”, vol. 2–3/60, pp. 29–46.
Google Scholar

Majer A. (2017), Odrodzenie średnich miast, “Przegląd Socjologiczny”, vol. 2, pp. 91–112.
Google Scholar

Makuch M. (2009), Kapitał ludzki – próba definicji, [in:] D. Maroń (ed.), Kapitał ludzki i społeczny. Wybrane problemy teorii i praktyki, Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław.
Google Scholar

Mattessich P.W. (2009), Social Capital and Community Building, [in:] R. Philips, R.H. Pittman (eds.), An Introduction to Community Development, Routledge, London.
Google Scholar

Montgomery Ch. (2015), Miasto szczęśliwe. Jak zmienić nasze życie, zmieniając nasze miasta, Wysoki zamek, Warszawa.
Google Scholar

Moreno C., Allam Z., Chabaud D., Gall C., Pratlong F. (2021), Introducing the “15-minute City”: Sustainability, Resilience and Place Identity in Future Post-pandemic Cities, “Smart Cities”, vol. 4(1), pp. 93–111. https://doi.org/10.3390/smartcities4010006
Google Scholar

Przywojska J. (2016), Rewitalizacja miast. Aspekt społeczny, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź.
Google Scholar

Raczyńska-Buława E. (2016), Bezpieczeństwo w ruchu drogowym w Europie: założenia polityki UE i ocena podejmowanych działań z perspektywy danych statystycznych, “Autobusy–Technika, Eksploatacja, Systemy Transportowe”, vol. 10.
Google Scholar

Rose J.F.P. (2019), Dobrze nastrojone miasto, Karakter, Kraków.
Google Scholar

Rzeńca A., Wojech W. (2017), Zrównoważony rozwój miast. Perspektywa władz lokalnych i mieszkańców – przykład Łodzi, [in:] R.F. Sadowski, Z. Łepko (ed.), Theoria i praxis zrównoważonego rozwoju, Towarzystwo Naukowe Franciszka Salezego, Warszawa, pp. 555–566. https://doi.org/10.21852/tnfs.2017.2
Google Scholar

Sagan I. (2017), Miasto. Nowa kwestia i nowa polityka, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa.
Google Scholar

Scott Allen J. (2008), Resurgent Metropolis. Economy, Society and Urbanization in an Interconnected World, “International Journal of Urban and Regional Research”, vol. 32(3), pp. 548–564. https://doi.org/10.1111/j.1468-2427.2008.00795.x
Google Scholar

Sim D. (2020), Miasto życzliwe. Jak kształtować miasto z troską o wszystkich, Wysoki zamek, Warszawa.
Google Scholar

Smagacz-Poziemska M. (2015), Czy miasto jest niepotrzebne? (Nowe) przestrzenie życiowe młodych mieszkańców miasta, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Kraków. https://doi.org/10.12797/Politeja.11.2014.27.13
Google Scholar

Starosta P. (2016), Społeczny potencjał odrodzenia miast poprzemysłowych, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź.
Google Scholar

Stawasz D. (2017), Odnowa miasta poprzez rewitalizację, “Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu”, vol. 477, pp. 253–261.
Google Scholar

Stawasz D., Sikora-Fernandez D., Turała M. (2012), Koncepcja smart city jako wyznacznik podejmowania decyzji związanych z funkcjonowaniem i rozwojem miasta, “Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego”, vol. 29(721). https://doi.org/10.15611/pn.2017.477.24
Google Scholar

Suchacka M. (2014), Transformacja regionu przemysłowego w kierunku regionu wiedzy: Studium socjologiczne Województwa Śląskiego, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice.
Google Scholar

Sztando A. (2008), Pomiar rezultatów programu rewitalizacji miasta, “Samorząd Terytorialny”, vol. 9, pp. 21–37.
Google Scholar

Szymańska D. (1995), Zjawisko urbanizacji i jej konsekwencje, [in:] J. Turło (ed.), Badania środowiska, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu, Toruń, pp. 71–79.
Google Scholar

Ugolin F., Massetti L., Calaza-Martínez P., Cariñanos P., Dobbs C., Ostoić S.K., Sanesi G. (2020), Effects of the COVID-19 Pandemic on the Use and Perceptions of Urban Green Space: An International Exploratory Study, “Urban Forestry & Urban Greening”, vol. 56. https://doi.org/10.1016/j.ufug.2020.126888
Google Scholar

Weng M., Ding N., Li J., Jin X., Xiao H., He Z., Su S. (2019), The 15-minute Walkable Neighborhoods: Measurement, Social Inequalities and Implications for Building Healthy Communities in Urban China, “Journal of Transport and Health”, vol. 13, pp. 259–273. https://doi.org/10.1016/j.jth.2019.05.005
Google Scholar

Wronkowski A., Główczyński M. (2021), Miejskie otwarte przestrzenie publiczne w kryzysie – percepcja i zachowania przestrzenne użytkowników w trakcie pandemii COVID-19, “Rozwój Regionalny i Polityka Regionalna” vol. 56, pp. 61–79. https://doi.org/10.14746/rrpr.2021.56s.06
Google Scholar

Zuziak Z. (1998), Strategie rewitalizacji przestrzeni śródmiejskiej, Politechnika Krakowska im. T. Kościuszki, Kraków.
Google Scholar