Zadowolenie z życia a zaufanie społeczne mieszkańców miast postprzemysłowych

Agnieszka Michalska-Żyła

doi:10.18778/0208-600X.52.08

Autor

Agnieszka Michalska-Żyła Uniwersytet Łódzki, Wydział Ekonomiczno-Socjologiczny, Instytut Socjologii, Katedra Socjologii Wsi i Miasta https://orcid.org/0000-0003-2326-3842

DOI:

https://doi.org/10.18778/0208-600X.52.08

Słowa kluczowe:

zadowolenie z życia, subiektywna jakość życia, zaufanie społeczne, miasta postprzemysłowe

Abstrakt

Jakość życia od pewnego już czasu należy do najpopularniejszych zagadnień poruszanych na gruncie wielu nauk społecznych. Jest również kategorią, coraz częściej braną pod uwagę jako jeden z głównych elementów ewaluacji i porównań między krajami, regionami, miastami. Badanie zadowolenia z życia jest jednym z kluczowych elementów oceny subiektywnej jakości życia, a analiza relacji między satysfakcją życiową a takimi kategoriami, więzi i relacje społeczne, partycypacja czy zaufanie wskazują na pierwszeństwo wymienionych zmiennych nad czynnikami ekonomicznymi. Celem artykułu jest zaprezentowanie roli zaufania społecznego w kształtowaniu subiektywnej jakości życia rozumianej jako uogólnione zadowolenie z dotychczasowego życia. Kluczowym elementem poruszanych zagadnień jest zbadanie zależności między życiową satysfakcją a poziomem i formami zaufania społecznego mieszkańców miast postprzemysłowych położonych w Polsce, Rosji, Turcji, na Litwie i na Węgrzech. Zainteresowanie skoncentrowano przy tym na podobieństwach i różnicach, jakie występują między miastami w odniesieniu do prezentowanych zagadnień.

Bibliografia

Adamiec M., Popiołek K. (1993), Jakość życia – miedzy wolnością a mistyfikacją, „Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny”, nr 2, s. 92–117.
Google Scholar

Biswas-Diener R., Diener E. (2001), Making the best of the bad situation: Satisfaction in the slums of Calcutta, „Social Indicators Research”, Vol. 55, Issue 3, s. 329–352.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1023/A:1010905029386

Borys T. (2001), Jakość życia jako kategoria badawcza i cel nadrzędny, [w:] A. Wachowiak (red.), Jak żyć, wybrane problemy jakości, Wydawnictwo Fundacji „Humaniora”, Poznań, s. 17–41.
Google Scholar

Borys T. (2008), Propozycja siedmiu typologii jakości życia, Prace Naukowe Akademii Ekonomicznej we Wrocławiu „Gospodarka a Środowisko”, nr 9, s. 125–134.
Google Scholar

Borys T., Rogala P. (2008), Jakość życia na poziomie lokalnym – ujęcie wskaźnikowe, UNDP, Warszawa.
Google Scholar

Borys T. (red.) (2005), Wskaźniki zrównoważonego rozwoju, Wydawnictwo Ekonomia i Środowisko, Warszawa–Białystok.
Google Scholar

Burke M., Marlow C., Lento T. (2010), Social Network Activity and Social Well-Being, http://www.cameronmarlow.com/ media/burke-2010-social-well-being.pdf (dostęp 05.12.2014).
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1145/1753326.1753613

Campbell A., Converse P., Rogers W. (1976), The Quality of American Life, Russell Sage Foundation, New York.
Google Scholar

CBOS (2011), Polacy o swoim szczęściu i pechu oraz zadowoleniu z życia, BS/6/2011.
Google Scholar

CBOS (2012), Zadowolenie z życia, BS/5/2012.
Google Scholar

CBOS (2013), Wartości i normy, BS/111/2013.
Google Scholar

CBOS (2014), Zaufanie w relacjach międzyludzkich, BS/29/2014.
Google Scholar

Chudzicka A. (1995), Subiektywny obraz świata i obraz siebie jako kategorie pomiaru jakości życia osób bezrobotnych oraz ich oczekiwania wobec klubu pracy, [w:] A. Bańka, R. Derbis (red.), Pomiar i poczucie jakości życia u aktywnych zawodowo oraz bezrobotnych, Wydawnictwo UAM i WSP, Poznań–Częstochowa, s. 87–96.
Google Scholar

Coleman J. S. (1990), Foundations of Social Theory, Harvard University Press, Cambridge, MA.
Google Scholar

Czapiński J. (2002), Szczęśliwy człowiek w szczęśliwym społeczeństwie? Zrównoważony rozwój, jakość życia i złudzenie postępu, „Psychologia Jakości Życia”, nr 1, s. 9–34.
Google Scholar

Czapiński J. (2004), Czy szczęści popłaca? Dobrostan psychiczny jako przyczyna pomyślności życiowej, [w:] J. Czapiński (red.), Psychologia pozytywna. Nauka o szczęściu, zdrowiu, sile i cnotach człowieka, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa, s. 235–254.
Google Scholar

Czapiński J. (2011), Indywidualna jakość życia, [w:] Diagnoza społeczna 2011. Warunki i jakość życia Polaków, Rada Monitoringu Społecznego, Warszawa.
Google Scholar

Czapiński J. (2013), Indywidualna jakość i styl życia, [w:] Diagnoza społeczna 2013. Warunki i jakość życia Polaków, Rada Monitoringu Społecznego, Warszawa, s. 181–302.
Google Scholar

Diener E. (1984), Subjective well-being, „Psychological Bulletin”, Vol. 95, s. 542–575.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1037/0033-2909.95.3.542

Diener E., Biswas-Diener R. (2002), Will money increase subjective well-being? A literature review and guide to needed research, „Social Indicators Research”, Vol. 57, s. 119–169.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1023/A:1014411319119

Diener E., Sandvik E., Seidlitz L., Diener M. (1993), The relationship between income and subjective well-being: Relative or absolute?, „Social Indicators Research”, Vol. 28, s. 195–223.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1007/BF01079018

Diener E., Suh E. (1997), Measuring quality of life: economic, social and subjective indicators, „Social Indicators Research”, Vol. 40, s. 189–216.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1023/A:1006859511756

Frykowski M. (2005), Zaufanie społeczne mieszkańców Łodzi, Wydawnictwo UŁ, Łódź.
Google Scholar

Fukuyama F. (1997), Zaufanie. Kapitał społeczny a droga do dobrobytu, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa–Wrocław.
Google Scholar

Growiec K. (2009, Związek między sieciami społecznymi a zaufaniem społecznym – mechanizm wzajemnego wzmacniania?, „Psychologia Społeczna”, t. 4, nr 1–2, s. 55–66.
Google Scholar

GUS (2013), Jakość życia. Kapitał społeczny, ubóstwo i wykluczenie społeczne w Polsce, GUS, Warszawa.
Google Scholar

Helliwell J. F. (2002), Social capital, the economy and well-being, „The Review of Economic Performance and Social Progress”, http://www.csls.ca/repsp/1/03-helliwell.pdf (dostęp 25.01.2015).
Google Scholar

Helliwell J. F., Putnam R. D. (2004), The social context of well-being, http://rstb.royalsocietypublishing. org/content/359/ 1449/1435.full.pdf (dostęp 19.12.2014).
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1098/rstb.2004.1522

Helliwell J. F., Shun W. (2010), Trust and Well-being, NBER Working Paper No. 15911.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.3386/w15911

Horley J., Lavery J. J. (1995), Subjective well-being and age, „Social Indicators Research”, Vol. 34, s. 275–292.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1007/BF01079200

Inglehart R. 1999, Trust, well-being and democracy, [w:] M. Warren (ed.), Democracy and Trust, Cambridge University Press, New York and Cambridge.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1017/CBO9780511659959.004

Jach Ł. (2012), Poczucie dobrostanu psychicznego studentów w kontekście posiadanych zasobów finansowych i społecznych, „Psychologia Ekonomiczna”, nr 1, s. 58–76.
Google Scholar

Kaczmarek M. (2004), The midlife well-being, gender and marital status, „Anthropological Review”, Vol. 67, s. 57–71.
Google Scholar

Kasprzak E., Derbis R. (1999), Miejsce zamieszkania a poczucie jakości życia bezrobotnych, „Forum Psychologiczne”, nr 1, s. 45–59.
Google Scholar

Kusterka-Jefmańska M. (2010), Wysoka jakość życia, jako cel nadrzędny lokalnych strategii zrównoważonego rozwoju, „Zarządzanie Publiczne”, nr 4, s. 115–123.
Google Scholar

Michalska-Żyła A. (2014), The quality of life and social capital in post-industrial peripheral cities, „Przegląd Socjologiczny”, t. LXIII/1, s. 109–136.
Google Scholar

Nowakowski K. (2008), Wymiary zaufania i problemy zaufania negatywnego w Polsce, „Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny”, R. LXX, z. 1, s. 213–233.
Google Scholar

Ostasiewicz W. (2004), Ocena i analiza jakości życia, Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej im. Oskara Langego, Wrocław.
Google Scholar

Pittau M. G., Zelli R., Gelman A. (2009), Economic disparities and life satisfaction in european regions, „Social Indicators Research”, Vol. 96, s. 339–361.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1007/s11205-009-9481-2

Putnam R. (2008), Samotna gra w kręgle. Upadek i odrodzenie wspónot lokalnych w Stanach Zjednoczonych, Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne, Warszawa.
Google Scholar

Rokicka E. (2014), Rozwój gospodarczy i społeczny a jakość życia. Wybrane kontrowersje teoretyczne i metodologiczne, „Przegląd Socjologiczny”, t. LXIII/1, s. 81–108.
Google Scholar

Rożnowska A. (2009), Podmiotowe obszary jakości życia osób z różnych grup społecznych, Akademia Pomorska w Słupsku, Słupsk.
Google Scholar

Sęk H. (1993), Jakość życia a zdrowie, „Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny”, nr 2, s. 110–116.
Google Scholar

Skarżyńska K. (2003), Cele życiowe, zaufanie interpersonalne i zadowolenie z życia, „Psychologia Jakości Życia”, t. 2, nr 1, s. 35–49.
Google Scholar

Skarżyńska K. (2004), Poszukiwać przyjaciół czy zdobywać majątek? Cele życiowe a zadowolenie z życia, „Roczniki Psychologiczne”, t. VII, nr 1, s. 7–31.
Google Scholar

Słaby T. (2007), Poziom i jakość życia, [w:] T. Panek, A. Szulc (red.), Statystyka społeczna, SGH, Warszawa.
Google Scholar

Starosta P., Brzeziński K. (2014), The structures of social trust in post-industrial cities of Central and Eastern Europe, „Przegląd Socjologiczny”, t. LXIII/1, s. 49–80.
Google Scholar

Stiglitz J. E., Sen A., Fitoussi J. P. (2009), Report by the Commission on the Measurement of Economic Performance and Social Progress, http://www.stiglitz-sen-fitoussi.fr/documents/rapport_anglais.pdf (dostęp 15.12.214).
Google Scholar

Sztompka P. (2002), Socjologia. Analiza społeczeństwa, Wydawnictwo Znak, Kraków.
Google Scholar

Tokuda Y., Jimba M., Yanai H., Fujii S., Inoguchi T. (2008), Interpersonal trust and quality-of-life: A Cross-sectional study in Japan, „PloS ONE”, Vol. 3, Issue 12, http://www.plosone.org/article/fetchObject.action?uri=info:doi/ 10.1371/journal. pone.0003985&representation=PDF (dostęp 12.02,2015).
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1371/journal.pone.0003985

Wejnert B. 2001, Problematyka subiektywnej i obiektywnej jakości życia w badaniach amerykańskich, [w:] A. Wachowiak (red.), Jak żyć, wybrane problemy jakości, Wydawnictwo Fundacji „Humaniora”, Poznań, s. 41–80.
Google Scholar

Wnuk M., Marcinkowski J. T. (2012), Jakość życia jako pojęcie pluralistyczne o charakterze interdyscyplinarnym, „Problemy Higieny i Epidemiologii”, nr 93, s. 21–26.
Google Scholar

Zack P. J., Knack S. (2000), Trust and growth, „The Economic Journal”, Blackwell, Oxford, s. 295–321.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1111/1468-0297.00609