Film jest kobietą. Manifestacja kobiecości w twórczości Marii Sadowskiej na podstawie Dnia Kobiet
DOI:
https://doi.org/10.18778/0208-600X.86.04Słowa kluczowe:
film, Maria Sadowska, Dzień kobiet, feminizmAbstrakt
Celem niniejszego artykułu jest omówienie filmu Marii Sadowskiej zatytułowanego Dzień kobiet. Głównym wątkiem, wokół którego artystka postanowiła zbudować jego fabułę, jest herstoria Haliny Radwan. Kobieta pełni różne role społeczno-kulturowe, m.in. matki i pracownicy, co naraża ją na dyskryminację i wykluczenie. Krytyka feministyczna okazała się zatem podstawowym narzędziem wykorzystanym w procesie analitycznym. W artykule odwołano się do przedstawicieli różnych dyscyplin badawczych, jak chociażby socjologii czy filmoznawstwa. Skupiono się także na uchwyceniu relacji doświadczanych przez główną bohaterkę filmu Sadowskiej, zarówno w sferze prywatnej, jak i publicznej. Powyższe poprzedzono wstępem, który zarysowuje tematykę poruszaną przez Sadowską, a także przeglądem podstawowych założeń perspektywy feministycznej w filmoznawstwie.
Bibliografia
Bator J. (2001), Filozoficzny wymiar feminizmu, “Katedra”, no. 1, pp. 58–79.
Google Scholar
Beinek J. (2008), Agnieszka, Angela, Anielica… Nie/obecność kobiet w filmie polskim: 1976–2006 (wstępne rozpoznania), “Postscriptum Polonistyczne”, no. 1(1), pp. 69–79.
Google Scholar
Chutnik S. (2013), Dzień kobiet, https://krytykapolityczna.pl/kraj/chutnik-dzien-kobiet/ (accessed: 20.05.2023).
Google Scholar
Desperak I., Rek-Woźniak M. (2015), Feminizacja biedy (ubóstwa), [in:] M. Rudaś-Grodzka, K. Nadana-Sokołowska, A. Mrozik, K. Szczuka, K. Czeczot, B. Smoleń, A. Nasiłowska, E. Serafin, A. Wróbel (eds.), Encyklopedia gender. Płeć w kulturze, Warszawa, pp. 141–144.
Google Scholar
Domański H. (1999), Zadowolony niewolnik. Studium o zróżnicowaniu społecznym między kobietami i mężczyznami w Polsce, Warszawa.
Google Scholar
Gnoiński L., Maria Sadowska: Każda z nas może być feministką, https://www.miastokobiet.pl/maria-sadowskakazda-z-nas-moze-byc-feministka/ (accessed: 16.05.2023).
Google Scholar
Hannam J. (2007), Feminizm, transl. A. Kaflińska, Poznań.
Google Scholar
Helios J., Jedlecka W. (2018), Urzeczywistnianie idei feminizmu w ogólnoświatowym dyskursie o kobietach, https://www.bibliotekacyfrowa.pl/dlibra/publication/94661/edition/89358#description (accessed: 16.05.2023).
Google Scholar
Helman A. (2011), À propos realizmu, “Kwartalnik Filmowy”, no. 75–65, pp. 30–49.
Google Scholar
Heywood A. (2007), Ideologie polityczne, transl. N. Orłowska, D. Stasiak, M. Haburda, Warszawa.
Google Scholar
Higonnet M.R. (2010), Literaturoznawstwo porównawcze z perspektywy feministycznej, transl. M. Wzorek, [in:] T. Bilczewski (ed.), Niewspółmierność perspektywy nowoczesnej komparatystyki, Kraków, pp. 376–396.
Google Scholar
Imbierowicz A. (2012), Przemiany mitu i jego wpływ na sytuację kobiet w polskim społeczeństwie, “Ogrody Nauk i Sztuk”, no. 2, pp. 430–442. https://doi.org/10.15503/onis2012.430.442
Google Scholar
Jaźwiński R. (2013), Maria Sadowska: “Dzień kobiet” to western, https://trojka.polskieradio.pl/artykul/799193 (accessed: 21.05.2023).
Google Scholar
Kłosińska K. (1999), Ciało, ubranie, pożądanie. O wczesnych powieściach Gabrieli Zapolskiej, Kraków.
Google Scholar
Kłosińska K. (2006), Miniatury: czytanie i pisanie kobiece, Katowice.
Google Scholar
Ksieniewicz M. (2004), Specyfika polskiego feminizmu, “Kultura i Historia”, no. 6, pp. 90–100.
Google Scholar
Kuźma-Markowska S. (2014), Herstory (herstoria), [in:] M. Rudaś-Grodzka, K. Nadana-Sokołowska, A. Mrozik, K. Szczuka, K. Czeczot, B. Smoleń, A. Nasiłowska, E. Serafin, A. Wróbel (eds.), Encyklopedia gender. Płeć w kulturze, Warszawa, pp. 179–182.
Google Scholar
Limanowska B. (2014), Gender mainstreaming, [in:] M. Rudaś-Grodzka, K. Nadana-Sokołowska, A. Mrozik, K. Szczuka, K. Czeczot, B. Smoleń, A. Nasiłowska, E. Serafin, A. Wróbel (eds.), Encyklopedia gender. Płeć w kulturze, Warszawa, pp. 160–162.
Google Scholar
Mazierska E. (2022), Representation of Poverty and Precarity in Post-Communist Polish Cinema, [in:] E. Cuter, G. Kirsten, H. Prenzel (eds.), Precarity in European Film. Film, Class, Society, pp. 271–287, https://doi.org/10.1515/9783110707816-015
Google Scholar
Moi T. (1993), Feminizm jest polityczny. Z Toril Moi rozmawia Małgorzata Walicka-Hueckel, “Teksty Drugie”, no. 4/5/6(22/23/24), pp. 97–114.
Google Scholar
Ozimek M. (2014), Reżyserka jako zawód urojony, czyli o podwójnej polityczności polskiego kina młodego pokolenia tworzonego przez kobiety, “Refleksje. Pismo Naukowe studentów i doktorantów WNPiD UAM”, no. 10, pp. 103–120, https://doi.org/10.14746/r.2014.2.8
Google Scholar
Radkiewicz M. (2001), Gender w polskim kinie popularnym, [in:] M. Radkiewicz (ed.), Gender w humanistyce, vol. 1, Kraków, pp. 43–54.
Google Scholar
Radkiewicz M. (2004), „Kino kobiet” w perspektywie teoretycznej, [in:] M. Radkiewicz (ed.), Gender konteksty, Kraków, pp. 301–311.
Google Scholar
Radkiewicz M. (2011), Perspektywa feministyczna w teorii i analizach filmowych, “Wielogłos”, no. 2(10), pp. 117–127.
Google Scholar
Radkiewicz M. (2015), “Technologie gender”. O obrazowanie tożsamości płciowych w filmie, [in:] D. Jałowik, M. Kozioł, M.A. Potocka (eds.), Gender w sztuce, Kraków, pp. 90–95.
Google Scholar
Rutkowska J., “Serce mają wszyscy, a cipkę tylko połowa społeczeństwa”. Maria Sadowska o seksie, kobietach i o tym, jak Michalina Wisłocka zmieniła jej związek, https://polki.pl/magazyn/wywiad,maria-sadowska-wywiad-z-rezyserka-sztuki-kochania-o-filmie-seksie-i-kobietach,10421354,artykul.html (accessed: 29.09.2022).
Google Scholar
Rydzik K. (2011), Współczesna Matka Polka w mediach, [in:] E. Jaska (ed.), Media w społeczeństwie informacyjnym, vol. 3, Kraków, pp. 9–17.
Google Scholar
Sadowska M. (2012), Dzień kobiet, Warszawa.
Google Scholar
Sadowska M. (2012), Motylek ci wszystko da, https://www.youtube.com/watch?v=yAoJrRh4iRw (accessed: 29.09.2022).
Google Scholar
Sadowska M., Eliza (2015), My wariatki ładne kwiatki, https://www.youtube.com/watch?v=yQ853ScILNs (accessed: 28.09.2022).
Google Scholar
Showalter E. (1993), Krytyka feministyczna na bezdrożach. Pluralizm a krytyka feministyczna, transl. I. Kalinowska-Blackwood, “Teksty Drugie”, no. 4/5/6(22/23/24), pp. 115–146.
Google Scholar
Sieńko P. (2021), “Gdzie jest moja rewolucja?” – świat oczami artystki. O twórczości Marii Sadowskiej, “Kultura i Wartości”, no. 31, pp. 125–149, https://doi.org/10.17951/kw.2021.31.125-149
Google Scholar
Sikorska K. (2019), Siostrzeństwo i jego dyskursywne użycia, “Acta Universitatis Lodziensis. Folia Sociologica”, no. 70, pp. 39–58, https://doi.org/10.18778/0208-600X.70.03
Google Scholar
Sikorska K., Frydrysiak S. (2020), Po stronie swoich bohaterek. Feministyczny dokument filmowy w Polsce w drugiej dekadzie XXI wieku, “Kwartalnik Filmowy”, no. 112, pp. 85–106, https://doi.org/10.36744/kf.394
Google Scholar
Szczekała B. (2022), Feministyczna narratologia filmowa. Sporo pytań i kilka odpowiedzi, “Kwartalnik Filmowy”, no. 119, pp. 78–99, https://doi.org/10.36744/kf.1267
Google Scholar
Talarczyk-Gubała M. (2011), Reżyserki na indeksie. Historia kina kobiet w Europie Środkowej i Wschodniej, “Porównania”, no. 8, pp. 73–83.
Google Scholar
Titkow A. (1998), Feminizm, [in:] W. Kwaśniewicz (ed.), Encyklopedia socjologii, vol. 1, Warszawa, pp. 213–219.
Google Scholar
Titkow A. (2012), Figura Matki Polki. Próba demitologizacji, [in:] R.E. Hryciuk, E. Korolczuk (eds.), Pożegnanie z Matką Polską? Dyskursy, praktyki i reprezentacje macierzyństwa we współczesnej Polsce, Warszawa, pp. 27–47, https://doi.org/10.31338/uw.9788323511175
Google Scholar
Tomczyk J. (2014), Patriarchat a rozwój cywilizacji. Podejście feministyczne, “Forum Socjologiczne”, no. 5, pp. 169–180.
Google Scholar
Wejbert-Wąsiewicz E. (2015a), Filmy kobiet. Zmiany, zwroty i “szklany sufit” w kinematografii polskiej przed i po 1989 roku, “Sztuka i Dokumentacja”, no. 13, pp. 47–59.
Google Scholar
Wejbert-Wąsiewicz E. (2015b), Niepokorne reżyserki kina polskiego, [in:] I. Desperak, I. Kuźma (eds.), Kobiety niepokorne. Reformatorki – buntowniczki – rewolucjonistki, pp. 253–263, https://doi.org/10.18778/7969-873-8.22
Google Scholar
Wejbert-Wąsiewicz E. (2022), Reżyserki współczesnego polskiego kina fabularnego. Szkic z socjologii artystek, “Acta Universitatis Lodziensis. Folia Sociologica”, no. 80, pp. 39–58, https://doi.org/10.18778/0208-600X.80.04
Google Scholar
Węglarczyk A. (2013), Maria Sadowska: Kobieta w polskim kinie jest przeważnie ofiarą. Walczę z tym stereotypem, https://natemat.pl/53333,maria-sadowska-kobieta-w-polskim-kinie-jest-przewaznie-ofiara-walcze-z-tym-stereotypem-wywiad (accessed: 22.05.2023)
Google Scholar
Wiśniewska A. (2013), Sadowska: rewolucja kobiet, http://krytykapolityczna.pl/kultura/film/sadowska-rewolucja-kobiet/ (accessed: 30.09.2022).
Google Scholar
Pobrania
Opublikowane
Wersje
- 15-01-2024 - (2)
- 30-09-2023 - (1)
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
