Zarys koncepcji marynizacji

Arkadiusz Kołodziej

doi:10.18778/0208-600X.55.13

Autor

Arkadiusz Kołodziej Uniwersytet Szczeciński, Wydział Humanistyczny, Instytut Socjologii

DOI:

https://doi.org/10.18778/0208-600X.55.13

Słowa kluczowe:

koncepcja marynizacji, proces społeczny, socjologia morska, marynarze, rybacy, społeczności lokalne

Abstrakt

W artykule przedstawiono koncepcję marynizacji Ludwika Janiszewskiego, rozwijającą się na gruncie socjologii w latach 70., 80. i 90. ubiegłego wieku. Koncepcja ta, mówiąca o wpływie morza na życie społeczności nadmorskich oraz na kształtowanie się specyficznej struktury społecznej i kultury morskiej, rozwijała się w trzech naukowo podstawowych wymiarach. W wymiarze teoretycznym szczególnie istotne było dla niej wyróżnienie dwóch podstawowych czynników wpływających na proces marynizacji oraz określenie kierunków zależności między poszczególnymi składowymi tego procesu. W wymiarze empirycznym starania badaczy ukierunkowane były na pomiar wpływu środowiska morskiego na różne aspekty życia społecznego. W wymiarze metodologicznym szczególnie istotne okazało się skonstruowanie listy wskaźników, które w adekwatny sposób odzwierciedlałyby to złożone zjawisko. W artykule omówione są wskazane wymiary koncepcji marynizacji. W tekście postawione jest także pytanie o zasadność założenia o wzrastającym wpływie morza na życie społeczne. Aspektowe ograniczenie tego znaczenia (np. znaczne ograniczenie połowów dalekomorskich czy połowów bałtyckich) nasuwa bowiem pytanie o aktualność omawianej koncepcji.

Bibliografia

Abriszewski K. (2007), Teoria aktora-sieci Bruno Latoura, „Teksty Drugie”, nr 1–2, s. 113–126.
Google Scholar

Dulczewski Z. (1966), Z badań nad rybakami morskimi, „Rocznik Koszaliński”, nr 2, s. 122–131.
Google Scholar

Durka W. (1991), Klasyfikacja zawodów morskich według pozycji społeczno-ekonomicznej, [w:] L. Janiszewski (red.), Ludzie morza i ich rodziny w procesie przemian, MB Poligrafia, Szczecin, s. 23–41.
Google Scholar

Hoły-Łuczaj M. (2014), Posthumanizm. Między metafizyką a etyką, „Kultura i Wartości”, nr 3 (11), s. 45–61.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.17951/kw.2014.11.45

Janiszewski L. (1971), Socjologiczne badania nad ludźmi morza, „Studia Socjologiczne”, 4 (13), s. 123–147.
Google Scholar

Janiszewski L. (1988), Marynizacja. Przyczynek teoretyczny, „Roczniki Socjologii Morskiej”, T. IV, s. 5–14.
Google Scholar

Janiszewski L. (1989), Marynizacja jako kategoria teoretyczna i jako proces społeczny, „Przegląd Zachodni”, nr 5–6 (252), s. 267–283.
Google Scholar

Janiszewski L. (1991a), Badania nad przemianami w zbiorowościach ludzi morza, [w:] L. Janiszewski (red.), Ludzie morza i ich rodziny w procesie przemian, MB Poligrafia, Szczecin, s. 7–21.
Google Scholar

Janiszewski L. (1991b), Morskie społeczności lokalne – propozycja badań socjologicznych, [w:] L. Janiszewski, R. Woźniak, Morskie społeczności lokalne. Teoria i empiria, Szczecin, s. 3–29.
Google Scholar

Janiszewski L. (1991c), Wewnętrzne zróżnicowania kategorii zawodowych ludzi morza i ich rodzin w aspekcie nierówności społecznych – ujęcie porównawcze, [w:] red. L. Janiszewski, A. Sosnowski, Kategorie zawodowe ludzi morza a rodzina, Szczecin, s. 5–46.
Google Scholar

Janiszewski L. (1992), Marynizacja jako nowa kategoria analizy przemian społecznych, „Studia Sociologica”, nr 3, s. 33–46.
Google Scholar

Kaczmarczyk-Sowa M. (1991), Przebieg i społeczno-kulturowe determinanty konfliktów małżeńskich w rodzinach pracowników gospodarki morskiej, [w:] red. L. Janiszewski, Ludzie morza i ich rodziny w procesie przemian, MB Poligrafia, Szczecin, s. 81–100.
Google Scholar

Mrzygłód H. (1991), Dobór małżeński w rodzinach pracowników gospodarki morskiej w procesie przemian, [w:] L. Janiszewski (red.), Ludzie morza i ich rodziny w procesie przemian, MB Poligrafia, Szczecin, s. 65–80.
Google Scholar

Nikołajew J. (1991), Z badań nad strukturą społeczno-demograficzną zbiorowości pracowników morskich i ich rodzin, [w:] L. Janiszewski (red.), Ludzie morza i ich rodziny w procesie przemian, MB Poligrafia, Szczecin, s. 57–64.
Google Scholar

Nikołajew J. (2000), Społeczne uwarunkowania pracy rybaków dalekomorskich zatrudnionych u armatorów zagranicznych, „Roczniki Socjologii Morskiej”, T. XII, s. 103–107.
Google Scholar

Nowaczyk P. (2014), Konsekwencje redukcji floty łodziowej dla rybaków Zalewu Szczecińskiego, [w:] B. Matławski, K. Piasecki (red.), Tradycyjne rybołówstwo łodziowe w regionie zachodniopomorskim po 1945 roku, Minerwa, Szczecin, s. 205–221.
Google Scholar

Nowak A. (1991), Rozwody w rodzinach pracowników gospodarki morskiej, [w:] L. Janiszewski, A. Sosnowski (red.), Kategorie zawodowe ludzi morza a rodzina, Szczecin. s. 134–152.
Google Scholar

Polańska A. (1965), Zawód rybaka morskiego w Polsce, Wydawnictwo Morskie, Gdynia.
Google Scholar

Rancew-Sikora D. (2010), Społeczno-symboliczne znaczenie morza, „Studia Socjologiczne”, nr 3 (198), s. 133–161.
Google Scholar

Szczepański J. (1961), Socjologia. Rozwój problematyki i metod, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa.
Google Scholar

Thurow R. (1991), Funkcje ekonomiczne rodzin pracowników gospodarki morskiej, [w:] L. Janiszewski (red.), Ludzie morza i ich rodziny w procesie przemian, MB Poligrafia, Szczecin, s. 43–56.
Google Scholar

Zieziula J., Pawlak E. (2004), Polskie rybołówstwo dalekomorskie w okresie transformacji (1990–2000), Polska Akademia Nauk, Gdańsk.
Google Scholar